เทคนิคลดอาการลูกแหวะนม หากลูกแหวะนมบ่อย

ตรวจสอบข้อมูลโดย : ผศ.พญ.ดิษจี ลุมพิกานนท์
กุมารแพทย์ สาขาทารกแรกเกิดและปริกำเนิด
ภาควิชากุมารเวชศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์ วชิรพยาบาล

Enfa สรุปให้

• อาการแหวะนมในทารกเกิดจากระบบย่อยอาหารยังไม่สมบูรณ์และกล้ามเนื้อหลอดอาหารยังปิดไม่สนิท ซึ่งสามารถลดลงได้ด้วยการป้อนนมอย่างเหมาะสมและเลือกโถชนาการสูตรย่อยง่าย หากลูกแหวะนมมากหรือมีอาการผิดปกติควรปรึกษาแพทย์ เพราะอาจเสี่ยงต่อภาวะกรดไหลย้อน โดยทั่วไปอาการจะดีขึ้นเมื่อระบบย่อยแข็งแรงในช่วงอายุ 6–18 เดือน

เลือกอ่านตามหัวข้อ

• 9 เทคนิคลดอาการลูกแหวะนม
• นมสูตรย่อยง่ายกับอาการแหวะนม
  
• อาการแหวะนมแบบไหนที่ควรกังวล
  
• ลูกจะหยุดแหวะนมเมื่อไหร่
  

อาการลูกแหวะนม คือ อาการปกติของเด็กเล็กที่คุณแม่ทุกคนต้องเจอ เพราะเป็นอาการที่เกิดจากระบบการย่อยอาหารของเด็กเล็กที่ยังไม่สมบูรณ์ กล้ามเนื้อที่ทำหน้าที่เป็นลิ้นที่อยู่ระหว่างหลอดอาหารและกระเพาะอาหารอาจยังปิดไม่สนิท เมื่อเด็กกินอาหารมากเกินกว่าที่กระเพาะอาหารจะรับได้ น้ำนมจึงไหลย้อนกลับ แม้ไม่ใช่อาการที่ร้ายแรงมากนัก แต่คุณแม่ก็ไม่ควรมองข้าม และอาการนี้ก็สร้างความกังวลใจให้คุณแม่ไม่น้อย ที่คุณแม่ควรรู้คืออาการแหวะนี้สามารถลดให้น้อยลงได้ด้วยวิธีต่างๆ ดังนี้

9 เทคนิคลดอาการลูกแหวะนม

1. พยายามให้ลูกกินนมก่อนที่เขาจะหิวมากเกินไป ความหิวจะทำให้ลูกกินมากและรีบกินเร็วกว่าปกติ จนอาจทำให้ลูกเกิดอาการแหวะนมได้
2. ค่อยๆ ป้อนนมลูก อย่าเร่งรีบ การรีบกินจะทำให้ลูกกลืนอากาศเข้าไปในท้อง เสี่ยงต่อการแหวะนมออกมา
3. ตั้งศีรษะลูกให้ตรงหรือสูงกว่าลำตัวขณะป้อนนม การนอนกินนมจะเสี่ยงต่อการเกิดอาการแหวะนมมากกว่า
4. ไล่ลมให้ลูกทุกๆ 3-5 นาที ระหว่างป้อนนมและหลังมื้อนม
5. หลังมื้อนมจับลูกนั่งตรงๆ 20-30 นาที ก่อนให้ลูกนอน
6. ให้ลูกนอนตะแคงซ้าย เพื่อให้นมเข้าไปอยู่ในกระพุ้งกระเพาะก่อน เพื่อป้องกันนมให้ไม่ล้นจนไหลย้อนขึ้นมาในหลอดอาหาร
7. ห้ามลูกเคลื่อนไหวร่างกายหนักๆ แรงๆ หลังอิ่มอาหาร เพราะจะเสี่ยงต่อการเกิดอาการแหวะนมออกมา
8. ถ้าเลี้ยงลูกด้วยขวดนม คุณแม่ควรมั่นใจว่าจุกนมไม่ใหญ่เกินไป ซึ่งจะทำให้น้ำนมไหลเร็วจนลูกลูกรีบดูดและดูดลมเข้าไปด้วย หรือจุกนมเล็กเกินไป ลูกก็จะดูดลมเขาไปแทนนม (ถ้านมหยดเพียง 2-3 หยด)  ในช่วงที่คุณแม่ลองทดสอบแสดงว่ารูจุกนมมีขนาดที่พอดีแล้ว
9. หากแก้ไขทุกวิธีแล้วลูกยังมีอาการแหวะนมอยู่ คุณแม่ควรปรึกษาคุณหมอ เพื่อดูอาการและหาวิธีรักษาที่เหมาะสมต่อไป เช่น หากลูกกินนมผง อาจต้องพิจารณาเปลี่ยนนมสูตรที่เหมาะสมกับระบบย่อยและทางเดินอาหารของลูก เพราะนมที่ลูกแหวะออกมาจะเห็นได้ว่ามีเม็ดนมก้อนใหญ่ แสดงว่านมที่ลูกกินเมื่อถูกกรดและน้ำย่อยในกระเพาะได้เกิดเป็นเม็ดนมก้อนใหญ่ ซึ่งอาจผ่านไปสู่ลำไส้ได้ยาก จึงเหลือค้างอยู่ในกระเพาะลูกเสี่ยงต่อการไหลย้อนกลับเป็นอาการแหวะของทารกนั่นเอง 

นมสูตรย่อยง่ายกับอาการแหวะนม

นมสูตรย่อยง่ายที่มีโปรตีนผ่านการย่อยบางส่วนนั้น เมื่อโปรตีนสัมผัสกับน้ำย่อยในกระเพาะจะเกิดเป็นเม็ดนมขนาดเล็กลง จึงผ่านลงไปในลำไส้ได้ง่าย ของเหลวจะไม่ค้างในกระเพาะจึงไม่ค่อยมีนมไหลย้อนกลับ ลูกจะไม่แหวะออกมา

นอกจากนี้นมสูตรย่อยง่าย เพื่อให้ทารกกินแล้วสบายท้องไม่ร้องโยเยนั้น ได้ปรับลดปริมาณน้ำตาลแลคโตสลง ซึ่งจะลดปัญหาในกรณีที่ทารกย่อยน้ำตาลแลคโตสได้จำกัด แต่ได้ปริมาณน้ำตาลแลคโตสเพียงพอสำหรับสมองของทารกที่กำลังเติบโต และยังช่วยให้จุลินทรีย์ในลำไส้ใหญ่ทำงาน ทำให้อุจจาระเด็กนิ่มด้วย

อาการแหวะนมแบบไหนที่ควรกังวล

แม้อาการแหวะนมจะเป็นเรื่องปกติที่สามารถเกิดขึ้นได้กับเด็กทุกคน โดยเฉพาะในเด็กแรกเกิดที่ระบบการย่อยอาหารยังไม่สมบูรณ์ กล้ามเนื้อที่ทำหน้าที่เป็นลิ้นอยู่ระหว่างหลอดอาหารและกระเพาะอาหารอาจยังปิดไม่สนิท หากคุณแม่ป้อนนมลูกจนอิ่มมากเกินไป ก็อาจทำให้น้ำนมที่อยู่ในกระเพาะไหลย้อนกลับขึ้นมาจนลูกต้องแหวะนม แต่มีอาการแหวะของทารกบางอย่างที่ที่ผิดปกติ เพราะอาจนำไปสู่อาการอื่นที่รุนแรงคือ อาการแหวะนมที่มีอาการมากจนลูกน้ำหนักไม่ขึ้น ลูกร้องไห้บ่อย ร้องกวนงอแง ไม่กินนมทั้งที่หิว ไอหรือสะอึกขณะดูดนม แหวะมีสีเหลือง น้ำดีหรือเลือดปน มีภาวะแทรกซ้อนในระบบทางเดินหายใจ เช่น ไอ สำลัก หายใจหอบ เพราะอาจเสี่ยงต่อการเกิดภาวะกรดไหลย้อน (GERD) คุณแม่ต้องนำลูกไปพบคุณหมอเพื่อวินิจฉัยให้ละเอียดต่อไปค่ะ

ลูกจะหยุดแหวะนมเมื่อไหร่

เมื่อได้ใช้เทคนิคต่างๆ ดังกล่าวแล้ว คุณแม่ก็ไม่ควรกังวลใจมากเกินไป ขอให้ใจเย็นๆ ค่ะ เพราะปัญหาลูกแหวะนม โดยทั่วไปแล้วจะค่อยๆ ดีขึ้นในช่วง 6-7 เดือน ในกรณีที่ลูกแหวะนมมาก ก็อาจจะพบอาการนี้จนเด็กอายุ 10-12 เดือน แล้วอาการแหวะนมนี้ก็จะเริ่มน้อยลงในเดือนที่ 12 และมักจะหยุดเมื่ออายุ 18 เดือน ซึ่งเป็นเวลาที่ระบบการย่อยและระบบทางเดินอาหารของลูกน้อยแข็งแรงแล้ว

การดูแลอย่างใส่ใจจากคุณแม่ อาการแหวะนมของลูกจะค่อยๆ ลดลงได้ ที่สำคัญ คุณแม่ต้องใจเย็นและให้เวลากับร่างกายลูกในการเจริญเติบโตไปตามวัยด้วยนะคะ

เลือกโภชนาการที่ย่อยง่าย ถ่ายคล่อง สมองดี ผสมโปรตีนที่ผ่านการย่อยบางส่วย

หากลูกมีอาการไม่ปกติ เช่น การที่ลูกร้องตอนกลางคืน ไม่มีสาเหตุ แหวนะนม อาจเกิดจากหลายปัจจัย ไม่ว่าจะเป็นพัฒนาการตามวัย อารมณ์ ความกลัว ฝันร้าย หรือปัญหาทางกายภาพ เช่น แพ้อาหารหรือไม่ถูกกับนม การเข้าใจพฤติกรรมของลูกแต่ละช่วงวัยคือกุญแจสำคัญที่จะช่วยให้คุณพ่อคุณแม่สามารถดูแลลูกได้อย่างเหมาะสมและมั่นใจยิ่งขึ้น

ทั้งนี้ ในช่วงวัยแรกเกิด ระบบย่อยอาหารของลูกน้อยยังทำงานได้ไม่เต็มที่ เด็กมากกว่า 70% จึงมีโอกาสเกิดอาการไม่สบายท้อง เช่น ท้องผูก ท้องอืด แหวะนม และร้องกวน การเลือกโภชนาการที่ย่อยง่ายจึงเป็นกุญแจสำคัญ เพื่อช่วยให้ลูกสบายท้อง ถ่ายคล่อง และเรียนรู้ได้เต็มศักยภาพ

โดยเฉพาะโภชนาการที่ผสมโปรตีนที่ผ่านการย่อยบางส่วน (PHP) ซึ่งมีขนาดโมเลกุลเล็ก ย่อยง่าย ดูดซึมไว ลดการเกิดแก๊สและปัญหาขับถ่าย พร้อมทั้งเสริมด้วยเส้นใยสุขภาพอย่าง PDX และ GOS ที่ช่วยปรับสมดุลลำไส้ และสารอาหารบำรุงสมอง เช่น MFGM และ DHA เพื่อส่งเสริมพัฒนาการทั้ง IQ และ EQ ของลูกน้อยอย่างต่อเนื่อง

ดังนั้น หากไม่สามารถให้นมแม่ได้ โภชนาการที่ย่อยง่าย ผสมโปรตีนย่อยบางส่วน และเสริมสารอาหารสำคัญ คือทางเลือกที่ช่วยให้ลูกเติบโตแข็งแรง สมองดี พร้อมเรียนรู้อย่างไม่สะดุด