พัฒนาการด้านสังคม ปฐมวัย ของลูกวัยก่อนเรียนที่คุณแม่ควรใส่ใจ

Enfa สรุปให้

• พัฒนาการด้านสังคมปฐมวัย ของวัยก่อนวัยเรียน จะพัฒนาไปอย่างรวดเร็ว เด็กในวัยนี้มีสมาธิที่ยังไม่ค่อยนิ่ง แต่จะเริ่มเรียนรู้ที่จะรับฟังและตอบโต้กับคนอื่น และยังมีจินตนาการสูง มักใช้การเล่าเรื่องเพื่อถ่ายทอดความรู้สึก มีความกระตือรือร้นเต็มเปี่ยมในการช่วยเหลือคนอื่น มีความเห็นอกเห็นใจ และเรียนรู้ที่จะแบ่งปันของเล่นกับเพื่อนวัยเดียวกัน
• วัยก่อนเรียน ด้านสังคม พัฒนาได้จากการออกมาเจอสังคมใหม่ ๆ โดยเฉพาะเพื่อนในชั้นอนุบาล ซึ่งเป็นก้าวแรกของการใช้ชีวิตร่วมกับคนในสังคม
• กิจกรรมพัฒนาการด้านสังคมปฐมวัย จะช่วยพัฒนาทักษะทางสังคมและอารมณ์ของลูกน้อย ช่วยให้เขามีความมั่นใจในการสร้างความสัมพันธ์กับผู้คน และสามารถแสดงออกถึงความต้องการและความรู้สึกของตัวเองได้ ทั้งยังช่วยให้ลูกน้อยกล้าที่จะขอความช่วยเหลือจากคุณแม่เมื่อมีปัญหาอีกด้วย

พัฒนาการด้านสังคม ปฐมวัย คือ ความสามารถในการเรียนรู้ทักษะในการใช้ชีวิตร่วมกับผู้อื่นในสังคมของลูกน้อย ในวัยนี้ลูกจะได้เรียนรู้ทักษะที่สำคัญ เช่น การสื่อสาร ความเห็นอกเห็นใจ ความร่วมมือ และการแก้ไขปัญหา ซึ่งเป็นทักษะที่สำคัญมาก 

โดยจะช่วยให้ลูกน้อยสามารถเติบโตอย่างมีคุณภาพ และรับมือกับสถานการณ์ต่าง ๆ ตลอดจนประพฤติตัวอย่างเหมาะสมกับกาลเทศะได้ ไม่ว่าจะเป็นไม่พูดแทรกคนอื่น เป็นผู้ฟังที่ดี ไม่เก็บคำพูดของคนอื่นมาคิดมากเมื่อถูกพูดไม่ดีด้วย มีน้ำใจแบ่งปันคนอื่น เป็นต้น

พัฒนาการทางสังคม คืออะไร

เป็นกระบวนการของการเรียนรู้ในการสื่อสารและมีปฏิสัมพันธ์กับผู้อื่น เช่น การเรียนรู้ที่จะแบ่งปัน ความให้ร่วมมือกับคนอื่นในการทำสิ่งต่าง ๆ การสื่อสารเพื่อบอกความต้องการของตัวเอง

การพัฒนาทักษะทางสังคมเป็นสิ่งสำคัญสำหรับลูกน้อยวัยก่อนเรียนเป็นอย่างมาก เนื่องจากเป็นทักษะที่ต้องใช้ในชีวิตประจำวันเมื่อต้องก้าวเข้าสู่วัยที่ต้องอยู่ร่วมกับคนในสังคม

พัฒนาการด้านสังคม ปฐมวัย มีอะไรบ้าง

การเข้าใจในพัฒนาการทางด้านสังคมปฐมวัย จะช่วยให้คุณแม่สามารถฝึกนิสัยและส่งเสริมให้ลูกน้อยมีทักษะทางสังคมที่ดีตั้งแต่วัยเด็ก เรามาดูกันว่าพัฒนาการด้านสังคม ปฐมวัย มีอะไรบ้าง

พัฒนาความสัมพันธ์กับผู้อื่น

ลูกน้อยในวัยก่อนเรียนมักจะสนุกกับการเล่นอะไรของเขาอยู่คนเดียว และเริ่มเล่นกับเพื่อนวัยเดียวกัน โดยช่วงแรก ๆ อาจจะต่างคนต่างเล่นของเล่นของตัวเอง ก่อนจะค่อย ๆ หันมาเล่นด้วยกัน ลูกจะเริ่มเข้าใจว่าเพื่อนมีนิสัยและความชอบที่ต่างจากตัวเอง 

ซึ่งเป็นผลจากการเลี้ยงดูและสภาพแวดล้อมที่แตกต่างกันของแต่ละบ้าน ในวัยอนุบาลลูกจะได้รู้จักข้อดีใหม่ ๆ ของตัวเองและรู้ว่าตัวเองทำอะไรได้ดี เช่น เรียนได้คะแนนดี วาดรูปสวย ซึ่งจะช่วยเสริมสร้างความมั่นใจให้กับลูกน้อยได้

เข้าใจความรู้สึกของคนรอบข้าง

เด็กในวัยนี้จะเริ่มตระหนักถึงความรู้สึกและความต้องการของคนอื่น ทั้งยังมีความรู้สึกเห็นอกเห็นใจอีกด้วย ลูกจะรู้สึกได้ว่าใครกำลังเศร้า และมีการปลอบใจด้วยการกอดหรือใช้คำพูดปลอบใจ

ในช่วงนี้ลูกจะรู้สึกเห็นอกเห็นใจและเข้าใจคนอื่นมากขึ้น และจะมีความรู้สึกชอบแข่งขันกับคนอื่นและมองตัวเองเป็นศูนย์กลางน้อยลง มีการปรับตัวให้เข้ากับเพื่อนวัยเดียวกัน ซึ่งถือเป็นพัฒนาการที่ดี

เรียนรู้ที่จะแบ่งปัน

เมื่อต้องใช้สิ่งของร่วมกัน ลูกน้อยในวัยนี้จะเรียนรู้ที่แบ่งปันกับคนอื่นมากขึ้น ปกติแล้วในช่วงแรก ๆ ที่ต้องแบ่งของใช้ร่วมกับคนอื่น โดยธรรมชาติของเด็กมักจะแย่งกันเล่น หวงของที่เป็นของตัวเอง ไม่ยอมแบ่งของเล่นตัวเองให้เพื่อน เก็บขนมไว้ที่ตัวเองคนเดียวบ้าง หรือพูดแทรกเพราะไม่ต้องการรอใคร 

แต่ถ้าคุณพ่อคุณแม่สอนให้ลูกเข้าใจ พูดชมทุกครั้งที่ลูกแบ่งคนอื่นเล่น ลูกจะค่อย ๆ ยอมให้เพื่อนเล่น หรือไม่อิดออดที่ต้องรอให้ถึงตาตัวเอง ทั้งนี้ ลูกจะปรับพฤติกรรมและรู้จักแบ่งปันของกับคนอื่นมากขึ้นเมื่อลูกอายุประมาณ 5 ปี

เข้าใจกฎระเบียบทางสังคม

ลูกน้อยจะเข้าใจกฎและแนวทางการปฏิบัติตัวในสถานที่ ๆ ต่างกันมากขึ้น เช่น ทำตัวสำรวมมากขึ้นเมื่ออยู่ในวัด นอกจากนี้ยังเข้าใจกฎหรือข้อตกลงที่มีร่วมกับที่บ้าน เช่น แปรงฟันหลังกินข้าวเย็น ต้องเก็บของเล่นหลังเล่นเสร็จ 

แม้ว่าบางเรื่องลูกยังไม่ทำตามโดยทันที แต่คุณแม่ก็สามารถสอนกฎต่าง ๆ อยู่เป็นประจำจนลูกเข้าใจและทำตามเป็นกิจวัตร ซึ่งจะช่วยให้เขามีวินัยมากขึ้น

กิจกรรมพัฒนาการด้านสังคมปฐมวัย

กิจกรรมที่ช่วยพัฒนาการทักษะทางสังคมให้กับลูกน้อยวัยก่อนเรียนได้ดี ควรเป็นกิจกรรมที่ทำร่วมกับเพื่อน ๆ หรือครอบครัวเพื่อให้ลูกน้อยได้มีประสบการณ์ที่ดีร่วมกับผู้อื่น กิจกรรมที่เอนฟาแนะนำมีดังนี้ค่ะ

• ล้อมวงเล่าเรื่อง ให้ลูกน้อยและเด็ก ๆ วัยเดียวกันล้อมวงเป็นวงกลม และร่วมกันเล่านิทานเรื่องหนึ่ง โดยให้แต่ละคนเติมประโยคต่อเรื่องราวที่จะเกิดขึ้นต่อไปคนละ 1 ประโยค ซึ่งจะช่วยเสริมสร้างจินตนาการและฝึกใช้คำศัพท์
• ทำอาหารกับคุณแม่ คุณแม่อาจเลือกงานเตรียมอาหารง่าย ๆ ให้ลูกช่วยทำขณะทำกับข้าว หรือชวนลูกน้อยมาเรียนรู้การทำเมนูง่าย ๆ เช่น แซนด์วิชปลาทูน่า มูสลี่โยเกิร์ต ไปพร้อมกับคุณแม่ จะทำให้ลูกรู้สึกถึงความสำเร็จเล็ก ๆ น้อย ๆ คุณแม่อาจถือโอกาสนี้สอนลูกเกี่ยวกับสารอาหารที่เป็นประโยชน์ได้อีกด้วย
• เล่นเกมโทรศัพท์ เป็นกิจกรรมที่จะทดสอบทักษะการสื่อสารและความจำของเด็ก ๆ เริ่มจากผู้เล่นคนแรกกระซิบคำหรือประโยคให้กับผู้เล่นคนต่อไปเรื่อย ๆ แล้ววนกลับมาที่คนแรก โดยคนแรกจะประกาศว่าข้อความที่ตัวเองได้ยินคืออะไรและตรงกับข้อความแรกที่ต้องการจะสื่อสารหรือไม่
• เล่นเกมตั้งถ้วยกระดาษ เป็นเกมที่มีเป้าหมายในการตั้งถ้วยกระดาษต่อกันให้สูงที่สุดโดยไม่ร่วงลงมา ลูกน้อยจะเรียนรู้ทักษะการวางแผนร่วมกับผู้อื่นและการคิดวิเคราะห์
• เล่นต่อจิกซอว์ด้วยกัน เลือกจิกซอว์ขนาดใหญ่และไม่ซับซ้อนเกินไป เป็นเกมที่ช่วยฝึกทักษะการคิดเชิงวิพากษ์ (Critical thinking) ได้ดี

วัยก่อนเรียน ด้านสังคม คุณพ่อคุณแม่ช่วยฝึกลูกได้อย่างไรบ้าง

วัยก่อนเรียน เหมาะเป็นวัยที่ควรปลูกฝังทักษะด้านสังคม เพราะเป็นสิ่งที่ช่วยวางรากฐานของตัวตนลูกน้อยตั้งแต่เนิ่น ๆ ช่วยให้ลูกน้อยมีความมั่นคงและปรับตัวเข้ากับสังคมได้ง่ายขึ้น สิ่งที่คุณพ่อคุณแม่สามารถสอนเพื่อฝึกทักษะด้านสังคมให้ลูกน้อยได้ อาจมีดังนี้

เป็นแบบอย่างที่ดีให้กับลูก

สิ่งสำคัญที่คุณพ่อคุณแม่ควรระลึกอยู่เสมอคือลูกน้อยมักจะเลียนแบบพฤติกรรมของคุณพ่อคุณแม่ซึ่งเป็นคนที่อยู่ใกล้ชิดเขามากที่สุด และเด็กคือกระจกที่สะท้อนพฤติกรรมของผู้ใหญ่

การทำตัวเป็นตัวอย่างที่ดี จะช่วยให้ลูกน้อยพัฒนาการที่ดีในทุก ๆ ด้าน และเติบโตไปเป็นผู้ใหญ่ที่มีคุณภาพและสามารถรับมือกับอุปสรรคต่าง ๆ ได้อย่างมีวุฒิภาวะ

สอนให้รู้จักแบ่งปัน

คุณแม่อาจกระตุ้นให้ลูกรู้จักการแบ่งกันเล่นเพื่อให้ลูกรู้ว่าเป็นเรื่องที่ดีที่ทุกคนจะได้เล่นของเล่นชิ้นนี้อย่างเท่าเทียมกัน หรือได้กินขนมกล่องนี้กันทุกคน ลูกน้อยอาจจะยังไม่สามารถทำได้ทันที

แต่การแสดงตัวอย่างการแบ่งปันให้ลูกเห็นบ่อย ๆ และพูดชื่นชมเมื่อลูกแบ่งปันคนอื่น จะช่วยให้ลูกค่อย ๆ เข้าใจได้ว่าการแบ่งปันกันเป็นเรื่องที่ดี และรู้จักแบ่งปันการแบ่งปันในที่สุด

สอนให้สื่อสารอย่างตรงไปตรงมา

สำหรับลูกน้อยที่ชอบร้องไห้งอแงเมื่ออยากได้อะไรแล้วไม่ได้ คุณแม่ควรสอนให้เขาใช้คำพูดในการรับมือกับปัญหา แทนที่จะใช้การร้องไห้หรือทำตัวดื้อไม่เชื่อฟัง และควรทำย้ำ ๆ ซ้ำ ๆ ไม่ใจอ่อน เพื่อให้ลูกรู้ว่าการสื่อสารกันเป็นวิธีที่ทำให้สามารถแก้ไขปัญหานี้ได้

โดยคุณแม่อาจพูดนำให้ก่อน เช่น “หนูกำลังรู้สึกเศร้าอยู่ใช่มั้ย เพราะวันนี้ไปข้างนอกไม่ได้ใช่มั้ย” ซึ่งจะช่วยให้ลูกฝึกการใช้ความคิดเพื่อแก้ปัญหาและบอกความต้องการของตัวเองอย่างตรงไปตรงมา

ไม่ทำโทษเกินเหตุหรือใช้ความรุนแรง

เมื่อลูกน้อยทำผิดบางอย่าง เช่น ทำแจกันตกแตก เล่นกับพี่น้องแรงจนอีกฝ่ายเจ็บตัว คุณแม่ไม่ควรดุด่าหรือใช้ความรุนแรงเพื่อทำโทษ เพราะอย่าลืมว่าลูกน้อยจะมองพฤติกรรมรุนแรงว่าเป็นเรื่องที่รับได้และไม่เป็นไรที่จะทำเพราะผู้ปกครองก็ทำให้ดู

นอกจากนี้การทำแบบนี้ไม่ช่วยให้ลูกน้อยเรียนรู้อะไร นอกจากสร้างแผลในใจให้กับเขา ซึ่งอาจกระทบต่อความมั่นใจ ลูกอาจไม่กล้าทำอะไรเพราะกลัวที่จะผิดพลาด

สอนให้รู้จักการขอโทษเมื่อทำผิด

หากลูกมีวิธีการเล่นกับคนอื่นที่รุนแรงเกินไป ควรแยกเด็ก ๆ ออกจากกันก่อน รอให้เขาสงบแล้วพูดคุยกับลูกเกี่ยวกับอารมณ์ที่เกิดขึ้น พยายามทำความเข้าใจว่าทำไมลูกถึงมีอารมณ์เช่นนั้น บอกว่าแม่เข้าใจว่าทำไมถึงรู้สึกแบบนั้น แต่ควรแสดงออกในทางที่ดีกว่าการทะเลาะกัน

นอกจากนี้ยังควรสอนให้เขามองสถานการณ์ที่เกิดขึ้นจากมุมมองคนอื่น “หากหนูเป็นคนที่ถูกตี หนูจะรู้สึกยังไง” และแนะนำวิธีที่นุ่มนวลในการแก้ไขปัญหา เมื่อลูกเข้าใจแล้วว่าตัวเองผิดอย่างไรและทำไมต้องพูดขอโทษ จึงบอกให้ลูกพูดขอโทษกับอีกฝ่าย

การทำเช่นนี้ จะทำให้เรียนรู้ว่าเมื่อทำผิดต้องสำนึกผิดและมีการขอโทษ ในช่วงแรกลูกอาจยังไม่สามารถเข้าใจได้ในทันที แต่จะค่อย ๆ เข้าใจมากขึ้นเมื่อโตขึ้น

MFGM สารอาหารในนมแม่ เพื่อ IQ ที่เหนือกว่าตั้งแต่ 5 ขวบปีแรก

การส่งเสริมลูกน้อยให้มีทักษะด้านสังคมต้องอาศัยปัจจัยหลายอย่าง ไม่ว่าจะเป็นการอบรมเลี้ยงดู สภาพแวดล้อมที่ปลอดภัยและเอื้อให้เกิดการเรียนรู้ ตลอดจนการวางแผนดูแลอาหารการกินลูกน้อย โดยการเลือกโภชนาการที่เหมาะสมก็ถือเป็นก้าวที่สำคัญก้าวหนึ่งที่ช่วยให้ลูกน้อยมีพัฒนาการด้านสังคมและด้านอื่น ๆ ที่สมวัย

MFGM สุดยอดสารอาหารสมองจากนมแม่ สารอาหารชนิดเดียวที่ช่วยให้ลูกมี IQ ที่เหนือกว่าตั้งแต่ 5 แรก ประกอบไปด้วยโปรตีนและไขมันกว่า 150 ชนิด เช่น สฟิงโกไมอีลิน ฟอสโฟลิปิด แกงกลิโอไซต์ ซึ่งเป็นสารอาหารที่มีส่วนช่วยสำคัญต่อการเสริมสร้างพัฒนาการด้านสมองและการเรียนรู้