แผลผ่าคลอดเป็นก้อนแข็ง เรื่องที่คุณแม่ควรรู้และไม่ควรมองข้าม

เลือกอ่านตามหัวข้อ

• แผลผ่าคลอดเป็นก้อนแข็ง อันตรายหรือไม่
• ทำไมแผลผ่าคลอดเป็นก้อนแข็งข้างใน
• สังเกตอย่างไรว่าแผลผ่าคลอดเป็นพังผืด
• แผลคีลอยด์ผ่าคลอด ป้องกันได้ไหม ทำยังไงไม่ให้เป็นคีลอยด์
• แผลผ่าคลอดเป็นคีลอยด์ รักษาให้หายโดยไม่ทิ้งรอยได้หรือไม่
• เด็กผ่าคลอดเริ่มต้นดีต้องมีดีครบ 3: สมองดี ภูมิคุ้มกันดี สุขภาพลำไส้ดี
• ไขข้อข้องใจเรื่องแผลผ่าคลอดเป็นก้อนแข็งกับ Enfa Smart Club

การผ่าคลอด เป็นหนึ่งในวิธีคลอดที่แพทย์เลือกใช้เมื่อลูกน้อยหรือคุณแม่มีภาวะที่ทำให้การคลอดปกติเป็นไปได้ยาก แม้จะเป็นวิธีที่ปลอดภัยและแพร่หลาย แต่การผ่าคลอดก็เหมือนกับการผ่าตัดใหญ่ชนิดหนึ่ง จึงมีผลข้างเคียงหรือภาวะแทรกซ้อนตามมาได้ หนึ่งในนั้นคืออาการแผลผ่าคลอดเป็นก้อนแข็งซึ่งทำให้คุณแม่หลายคนเกิดความกังวลใจ โดยเฉพาะเมื่อไม่แน่ใจว่าสิ่งที่เกิดขึ้นนั้นผิดปกติหรือไม่

ในบทความนี้ Enfa จะพาคุณแม่มาทำความเข้าใจอย่างละเอียดว่าแผลผ่าคลอดที่เป็นก้อนแข็งเกิดจากอะไร มีอันตรายไหม ควรสังเกตอาการอย่างไร และดูแลหรือป้องกันไม่ให้เกิดคีลอยด์ได้อย่างไร เพื่อให้คุณแม่ดูแลร่างกายตนเองหลังคลอดได้อย่างมั่นใจ และกลับมาแข็งแรงพร้อมดูแลลูกน้อยได้เต็มที่

แผลผ่าคลอดเป็นก้อนแข็ง อันตรายหรือไม่

แผลผ่าคลอดเป็นก้อนแข็งหรือแผลผ่าคลอดนูน มักไม่ใช่ภาวะอันตรายร้ายแรงในทันที โดยเฉพาะถ้าไม่มีอาการผิดปกติอื่นร่วมด้วย เช่น ปวด บวม แดง หรือมีไข้ อย่างไรก็ตาม ก้อนแข็งที่เกิดขึ้นควรได้รับการประเมินว่าเกิดจากสาเหตุใด เพราะแต่ละสาเหตุมีวิธีดูแลและแนวทางการรักษาแตกต่างกันออกไป โดยปกติมักมีสาเหตุที่พบบ่อย เช่น

• พังผืด ซึ่งเป็นการตอบสนองของร่างกายต่อการซ่อมแซมแผลผ่าตัด โดยเนื้อเยื่อที่งอกขึ้นมาอาจจับตัวกันเป็นก้อน ทำให้คลำได้ใต้แผล
  
• แผลเป็นนูนหรือคีลอยด์ เกิดจากร่างกายผลิตคอลลาเจนมากเกินไป จะทำให้แผลบริเวณนั้นนูนแข็งขึ้นมากกว่าปกติ ซึ่งบางคนอาจมีพันธุกรรมที่เป็นคีลอยด์ง่าย
  
• เลือดหรือของเหลวคั่ง เนื่องจากในช่วงหลังผ่าตัดมีเลือดหรือน้ำเหลืองคั่งอยู่ใต้แผล อาจทำให้เกิดเป็นก้อนที่คลำได้
  
• ภาวะติดเชื้อ ซึ่งเป็นภาวะที่ต้องระวังมากที่สุด หากมีหนองหรือการติดเชื้อร่วมด้วย มักมีอาการปวด แดง ร้อน หรือไข้ร่วม

จะเห็นได้ว่า แผลผ่าคลอดเป็นก้อนแข็งหรือแผลผ่าคลอดนูนไม่จำเป็นต้องอันตรายเสมอไป แต่คุณแม่ควรเฝ้าสังเกตอย่างใกล้ชิด และพบแพทย์หากมีอาการผิดปกติค่ะ

ทำไมแผลผ่าคลอดเป็นก้อนแข็งข้างใน

แผลผ่าคลอดเป็นก้อนแข็งข้างในหรือที่เรียกว่าก้อนใต้แผล มักเป็นผลจากกระบวนการสมานแผลของร่างกาย ซึ่งภายในช่องท้องที่ถูกผ่าตัดจะต้องซ่อมแซมเนื้อเยื่อหลายชั้น ไม่ว่าจะเป็นผิวหนัง กล้ามเนื้อ เยื่อบุช่องท้อง หรือมดลูกเอง เนื้อเยื่อที่ซ่อมแซมอาจเกิดการรวมตัวหรือแข็งตัวในบางตำแหน่ง จึงสัมผัสได้เป็นก้อนแข็ง โดยมีหลายปัจจัยที่ทำให้เกิดก้อนแข็งข้างใน เช่น

• การสร้างพังผืดจำนวนมาก โดยพังผืดภายในสามารถรั้งอวัยวะ หรือยึดกล้ามเนื้อทำให้รู้สึกตึงหรือเจ็บเมื่อขยับ
  
• ภาวะเลือดคั่ง เพราะหากมีเลือดออกหลังผ่าตัดแล้วไม่ดูดซึมกลับหมด อาจกลายเป็นก้อนเลือดแข็ง
  
• การสะสมของน้ำเหลือง ซึ่งถ้าน้ำเหลืองไหลมารวมกันใต้ผิวโดยไม่มีทางระบาย อาจกลายเป็น Seroma ซึ่งคลำได้เป็นก้อนนิ่มหรือแข็งได้เช่นกัน

สังเกตอย่างไรว่าแผลผ่าคลอดเป็นพังผืด

พังผืดเป็นเนื้อเยื่อพิเศษที่ร่างกายสร้างขึ้นหลังการผ่าตัดเพื่อต่อเชื่อมหรือยึดเนื้อเยื่อที่ถูกตัดให้กลับมาติดกันอีกครั้ง อย่างไรก็ตาม พังผืดอาจเติบโตเกินจำเป็นและยึดอวัยวะภายในหรือผนังกล้ามเนื้อ ส่งผลให้เกิดอาการไม่สบายในระยะยาวได้

โดยคุณแม่สามารถสังเกตด้วยตนเองได้ว่าแผลผ่าคลอดเป็นพังผืดไหม จากลักษณะดังนี้

• คลำได้เป็นก้อนแข็งใต้แผลโดยไม่มีอาการปวดมาก
  
• ก้อนมีขนาดคงที่ ไม่เปลี่ยนแปลงเร็ว
  
• ไม่มีอาการอักเสบ เช่น แดง บวม หรือร้อน
  
• อาจรู้สึกแผลตึง โดยเฉพาะเวลาเหยียดตัว หรือเปลี่ยนท่า
  
• อาการปวดอาจเป็นลึก ๆ หรือเหมือนรั้งภายในช่องท้อง

หากมีอาการเหล่านี้ต่อเนื่องเป็นเวลาหลายเดือน ควรปรึกษาแพทย์ เพราะบางรายอาจต้องทำกายภาพบำบัด หรือผ่าตัดแก้พังผืด

แผลคีลอยด์ผ่าคลอด ป้องกันได้ไหม ทำยังไงไม่ให้เป็นคีลอยด์

คีลอยด์ (Keloid) เป็นแผลเป็นชนิดหนึ่งที่มีลักษณะนูนแข็ง ยาว หรือขยายออกนอกขอบแผลเดิม ซึ่งเกิดจากการสร้างคอลลาเจนมากผิดปกติในกระบวนการสมานแผล มักพบในผู้ที่มีพันธุกรรมเป็นคีลอยด์ง่าย ผิวคล้ำ หรือเคยมีแผลเป็นคีลอยด์มาก่อน โดยแผลคีลอยด์ผ่าคลอดป้องกันได้ ดังนี้

• ดูแลแผลไม่ให้ติดเชื้อ เพราะแผลที่ติดเชื้อมักกระตุ้นให้เกิดคีลอยด์ได้ง่าย
  
• ใช้แผ่นซิลิโคนหรือเจลซิลิโคนหลังแผลปิดสนิทแล้ว ช่วยลดแรงตึงของแผลและลดการสร้างคอลลาเจนเกิน
  
• ทาครีมหรือเจลลดรอยแผลเป็น โดยควรเลือกสูตรที่ปลอดภัยกับผิวหลังคลอด
  
• หลีกเลี่ยงแดด เพราะแสงแดดกระตุ้นเม็ดสีและอาจทำให้แผลดูเข้ม นูนชัดขึ้น
  
• อย่าเกา เพราะการระคายเคืองจะยิ่งกระตุ้นให้แผลเป็นมากขึ้น
  
• ใส่เสื้อผ้าที่ไม่รัดหรือเสียดสีแผล

ทั้งนี้ การเริ่มดูแลแผลตั้งแต่เนิ่น ๆ มีส่วนสำคัญอย่างมากในการป้องกันคีลอยด์ค่ะ

แผลผ่าคลอดเป็นคีลอยด์ รักษาให้หายโดยไม่ทิ้งรอยได้หรือไม่

แม้เทคโนโลยีการแพทย์จะช่วยให้แผลคีลอยด์ดีขึ้นได้มาก แต่การทำให้หายแบบไร้รอย 100% ยังเป็นเรื่องยาก อย่างไรก็ตาม การรักษาอย่างต่อเนื่องสามารถทำให้แผลนูนแบนลง สีอ่อนลง และลดอาการคันหรือเจ็บได้อย่างชัดเจน

ทั้งนี้มีวิธีในการรักษาแผลผ่าคลอดเป็นคีลอยด์หลายวิธี เช่น ฉีดยาสเตียรอยด์ช่วยยับยั้งการสร้างคอลลาเจนเกินทำให้แผลแบนลง ใช้เลเซอร์ลดรอย ผ่าตัดคีลอยด์ เป็นต้น โดยการรักษาคีลอยด์ต้องใช้เวลาและวินัยในการดูแลร่วมกับคำแนะนำของแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ โดยเฉพาะแพทย์ผิวหนังหรือศัลยแพทย์ตกแต่ง

แผลผ่าคลอดเป็นก้อนแข็งอาจเกิดขึ้นได้ในช่วงพักฟื้นหลังคลอด และส่วนใหญ่ไม่เป็นอันตรายหากไม่มีอาการผิดปกติร่วม การดูแลแผลอย่างใส่ใจ ตั้งแต่ทำความสะอาดอย่างถูกวิธี ไปจนถึงการเลือกใช้ผลิตภัณฑ์ลดรอยแผล มีส่วนสำคัญในการลดโอกาสเกิดพังผืดหรือคีลอยด์ และช่วยให้แผลสมานได้ดีขึ้นในระยะยาว

หากคุณแม่มีความกังวลเกี่ยวกับลักษณะแผล ไม่แน่ใจว่าก้อนแข็งที่สัมผัสได้นั้นผิดปกติหรือไม่ การพบแพทย์เพื่อตรวจประเมินเพิ่มเติมเป็นทางเลือกที่ดีที่สุด เพราะการวินิจฉัยที่แม่นยำจะช่วยป้องกันภาวะแทรกซ้อนและช่วยให้การรักษาเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพค่ะ

เด็กผ่าคลอดเริ่มต้นดีต้องมีดีครบ 3: สมองดี ภูมิคุ้มกันดี สุขภาพลำไส้ดี

เด็กที่เกิดจากการผ่าคลอดจะไม่ได้รับจุลินทรีย์ตามธรรมชาติจากช่องคลอดของแม่ ซึ่งเป็นจุดเริ่มต้นสำคัญของการสร้างภูมิคุ้มกันและระบบย่อยอาหาร การดูแลลูกผ่าคลอดให้เริ่มต้นชีวิตได้ดีจึงต้องใส่ใจเป็นพิเศษ โดยเฉพาะเรื่องนมแม่ เพราะนมแม่มีประโยชน์ทั้งช่วยให้สมองพัฒนา เสริมภูมิคุ้มกัน และทำให้ลำไส้แข็งแรง

เด็กที่ได้รับนมแม่จะได้รับสารอาหารสำคัญและแบคทีเรียดีที่ช่วยให้ร่างกายแข็งแรงจากภายใน และควรดูแลลูกด้วยการสัมผัส พูดคุย และเล่นกับลูกอย่างสม่ำเสมอ เพื่อให้พัฒนาการทั้งร่างกายและจิตใจของลูกดีไปพร้อมกัน

ไขข้อข้องใจเรื่องแผลผ่าคลอดเป็นก้อนแข็งกับ Enfa Smart Club

แผลผ่าคลอดนูนเกิดจากอะไร

แผลผ่าคลอดนูนเกิดจากการที่ร่างกายสร้างคอลลาเจนมากเกินไปในระหว่างกระบวนการสมานแผล ทำให้เกิดเป็นคีลอยด์หรือแผลนูนหนา ซึ่งมักพบในผู้ที่มีพันธุกรรมเป็นแผลเป็นง่าย หรือแผลหายช้า

แผลผ่าคลอดนูน ทําไงหาย

แผลผ่าคลอดที่นูนสามารถรักษาได้ด้วยการฉีดยาสเตียรอยด์ ใช้แผ่นซิลิโคน ทาเจลลดรอยแผล หรือทำเลเซอร์ ทั้งนี้ควรให้แพทย์วินิจฉัยและเลือกวิธีรักษาให้เหมาะสมกับสภาพแผลของแต่ละคน