Enfa สรุปให้
- การโกนผมไฟ หรือพิธีโกนผมไฟ หรือพิธีทำขวัญเดือน เป็นพิธีกรรมที่ทำสืบทอดกันมาช้านาน แม้ว่าปัจจุบันจะลดเลอนหายไปตามสภาวะสังคม เศรษฐกิจ แต่ก็ยังคงมีหลงเหลือให้พบเห็นอยู่บ้าง
- การโกนผมไฟนั้นมักทำกันในช่วงเวลาการครบรอบเดือนของทารก โดยอาจจะนับวันครอบรอบ 1 เดือน 2 เดือน หรือ 3 เดือน เป็นวันโกนผมไฟ
- ซึ่งการโกนผมไฟนั้นจะต้องดูฤกษ์ยามจากพระ โหร พราหมณ์ หรือผู้เชี่ยวชาญ เพื่อให้เด็กที่โกนผมไฟในวันนั้นมีแต่ความสุข ความเจริญ อย่างไรก็ตาม ในปัจจุบันนี้พบว่าส่วนใหญ่จะใช้ฤกษ์สะดวกกันมากขึ้น
เลือกอ่านตามหัวข้อ
• โกนผมไฟคืออะไร
• โกนผมไฟ ต้องเตรียมอะไรบ้าง
• วิธีโกนผมไฟให้ลูกด้วยตัวเอง
• ไขข้อข้องใจเกี่ยวกับการโกนผมไฟกับ Enfa Smart Club
โกนผมไฟ เป็นอีกหนึ่งพิธีโบราณที่ทำสืบต่อกันมาช้านาน ด้วยความเชื่อว่าจะช่วยให้ทารกที่เกิดมานั้นเป็นสิริมงคล อยู่เย็นเป็นสุข ปลอดภัยจากภยันอันตรายต่าง ๆ แต่...ในยุคสมัยเช่นนี้ การทำผมไฟยังจำเป็นอยู่อีกหรือไม่? แล้วถ้าเราไม่โกนผมไฟจะเป็นอะไรหรือเปล่า? Enfa จะมาเล่าให้ฟังค่ะ
โกนผมไฟ คืออะไร
พิธีโกนผมไฟ หรือพิธีทำขวัญเดือน เป็นพิธีที่ทำขึ้นจากพื้นฐานความเชื่อว่า ทารกที่เพิ่งเกิดมานั้นยังไม่สะอาดบริสุทธิ์อย่างเต็มตัว จำเป็นจะต้องมีการชำระล้างให้สะอาดหมดจด ด้วยการตัดและโกนผมออก เพื่อให้ผมใหม่เกิดขึ้นมา
แต่สาเหตุที่เรียกสืบต่อกันมาว่าผมไฟนั้น อาจเป็นเพราะว่าไฟอยู่กับทารกมาตั้งแต่ลืมตาออกมาดูโลก หลังจากคลอดแล้วแม่จะต้องทำการนอนอยู่ไฟ ซึ่งคนโบราณเชื่อว่าจะช่วยขับน้ำคาวปลา ทำให้มดลูกเข้าอู่ และเมื่อจบสิ้นการอยู่ไฟ ซึ่งสมัยก่อนอาจอยู่ไฟกันนานเป็นสัปดาห์หรือหลายสัปดาห์ ก็จะเรียกว่าเป็นการหย่าไฟ ดังนั้น ผมของทารกที่คลอดออกมาและถูกโกนออก จึงถูกเรียกว่าโกนผมไฟ ตามไปด้วย
การโกนผมไฟ ทำเพื่ออะไร พิธีโกนผมไฟจำเป็นไหม
การโกนผมไฟนั้น จุดประสงค์หลัก ๆ ก็เพราะคนไทยในอดีตเชื่อว่าการโกนผมของทารกแรกเกิดให้ขึ้นใหม่ ถือเป็นการชำระล้างทารกให้บริสุทธิ์ ปัดเป่าสิ่งชั่วร้าย ทั้งยังเป็นการเสริมสิริมงคล ให้มีอายุมั่น ขวัญยืน เติบโตมาแข็งแรง ปลอดภัย
โกนผมไฟกี่เดือน
การโกนผมไฟนั้น ถือเอาเรื่องฤกษ์งามยามดีเป็นสำคัญ เด็กที่จะทำการโกนผมไฟ จะต้องมีการดูฤกษ์ยามจากพระ โหร พราหมณ์ หรือผู้เชี่ยวชาญ ว่าโกนผมไฟตอนกี่เดือนถึงจะเป็นศิริมงคล เสริมให้ทารกมีแต่ความสุขความเจริญ ซึ่งฤกษ์ของแต่ละคนนั้นก็จะแตกต่างกันออกไป
โกนผมไฟเองได้ไหม
อาจจะฟังดูเหมือนเป็นกุศลโลบายว่าการโกนผมไฟต้องทำโดยผู้ที่เชี่ยวชาญ แต่ก็มีเหตุผลที่สามารถอธิบายได้ว่า เนื่องจากกะโหลกศีรษะของทารกแรกเกิดนั้นมีความบอบบาง อีกทั้งน้ำหนักมือของแต่ละคนก็ไม่เท่ากัน หากคนใด คนหนึ่งลงน้ำหนักมากไป ก็อาจจะทำให้ทารกได้รับบาดเจ็บได้ การโกนผมไฟจึงมักทำกับผู้ที่มีความเชี่ยวชาญสูง
โกนผมไฟเวลาไหนดี
ขึ้นอยู่กับฤกษ์ที่ได้มาจากพระ โหร พราหมณ์ หรือผู้เชี่ยวชาญ แต่ในปัจจุบันหลาย ๆ ที่ก็เน้นฤกษ์สะดวกเป็นสำคัญ
โกนผมไฟ เตรียมอะไรบ้าง
คุณพ่อคุณแม่ที่สนใจอยากให้ลูกเข้าพิธีโกนผมไฟ แต่รู้หรือไม่ว่าโกนผมไฟใช้อะไรบ้าง?
หลัก ๆ แล้วอุปกรณ์ที่จะต้องเตรียมไว้สำหรับพิธีโกนผมไฟ ได้แก่
- กรรไกร 1 เล่ม
- มีดโกน 1 เล่ม
- ใบบัว 1 ใบ
- แป้งหอม
- น้ำมันเจิม
- สายสิญจน์
ส่วนถ้าทำเป็นพิธีสงฆ์ ก็จะต้องมีการเตรียมข้าวของเครื่องใช้สำหรับพระสงฆ์สวดพระพุทธมนต์ เช่น โต๊ะหมู่บูชา ดอกไม้ธูปเทียน ขันน้ำมนต์ น้ำสำหรับเจริญพระพุทธมนต์
หรือถ้าเป็นพิธีทางพราหมณ์ก็จะมีรายละเอียดข้าวของเครื่องใช้ที่แตกต่างออกไปอีก แต่โดยมากแล้ว พราหมณ์ผู้ทำพิธีจะเป็นผู้เตรียมของนั้นมาเอง
วิธีโกนผมไฟเอง
ในปัจจุบันนี้พิธีรีตองต่าง ๆ ที่มากมายของการโกนผมไฟ ถูกลดทอน ตัดให้สั้นลง เน้นความสะดวกเป็นสำคัญ หากแต่ยังคงไว้ซึ่งความสบายใจและความเป็นสิริมงคลของทุกคนในครอบครัวอยู่
หลาย ๆ ครอบครัวจึงมีการโกนผมไฟกันเอง โดยเตรียมของคือ
- กรรไกร 1 เล่ม
- มีดโกน 1 เล่ม
- ใบบัว 1 ใบ
- แป้งหอม
- น้ำมันเจิม
- สายสิญจน์
และทำการโกนผมไฟกันตามฤกษ์ที่สะดวก หรืออาจจะเลือกเอาวันครอบรอบเดือนของลูกเป็นสำคัญ เช่น ครบรอบ 1 เดือน เป็นต้น แล้วทำการโกนผมไฟโดยอาจจะไล่กันไปตามลำดับอาวุโสหรือความใกล้ชิด หลังจากโกนผมไฟเสร็จก็จะมีการผูกข้อไม้ข้อมืออวยพรให้กับทารก เป็นอันจบพิธี
โกนผมไฟแล้วเอาไปไหน
หลังโกนผมไฟแล้ว ก็จะมีการแบ่งเส้นผมเอาไปลอยน้ำ เอาไปใส่กล่องเก็บไว้บนหิ้งพระ หรือบางทีก็มีการนำไปเข้าจี้ทำเป็นสร้อยคอก็มีเช่นกัน
คาถาโกนผมไฟ
คาถาโกนผมไฟนั้น หากเป็นพิธีทางพราหมณ์ก็จะมีการสวดในทางพราหมณ์ แต่ถ้าเป็นพิธีสงฆ์ก็จะมีการสวดเจริญพระพุทมนต์ สวดชยันโตเพื่อเป็นสิริมงคล
แต่ในยุคสมัยปัจจุบันที่เน้นสะดวก โดยไม่มีทั้งพิธีสงฆ์และพิธีพราหมณ์ ก็อาจจะให้ผู้หลักผู้ใหญ่เป็นผู้กล่าวคำอวยพรโกนผมไฟ เพื่ออวยพรให้ทารกมีสุขภาพแข็งแรง มีอำนาจ วาสนา บารมี
โกนผมไฟเสร็จแล้ว ทาอะไร
หลังจากโกนผมเสร็จ ก็มักจะมีการทาแป้ง หรือการทาน้ำมันเจิม แต่ในปัจจุบันอาจจะเป็นการทาออยล์สำหรับเด็ก เพราะมีสรรพคุณช่วยในการบำรุงและเพิ่มความชุ่มชื้นแก่ผิวของเด็กได้ดี
ไขข้อข้องใจเกี่ยวกับการโกนผมไฟกับ Enfa Smart Club
โกนผมไฟกี่ครั้ง?
โกนผมไฟจะทำกันเพียงครั้งเดียวหลังคลอด แต่จะไม่ทำกันทันที ต้องดูฤกษ์ยามว่าสามารถโกนผมไฟได้ตอนไหน
โกนผมไฟ 2 เดือนได้ไหม?
ขึ้นอยู่กับฤกษ์งามยามดีที่ได้มา หากฤกษ์นั้นให้ทำตอนทารกอายุได้ 2 เดือน ก็ทำพิธีกันตอน 2 เดือน
แต่ถ้าถือฤกษ์สะดวก หากสะดวกตอนลูกอายุครบ 2 เดือน ใครจะว่าอะไรเราได้ ถูกไหมคะ
โกนผมไฟตอนเย็นได้ไหม?
ช่วงเวลาและฤกษ์ยามเป็นสิ่งสำคัญของการโกนผมไฟ หากได้ฤกษ์ยามมาช่วงใด ก็มักปฏิบัติกันตามนั้น แต่ถ้าถือฤกษ์สะดวกเป็นสำคัญ ก็สามารถทำได้ทุกช่วงเวลาที่คนในครอบครัวสะดวกจะทำ
ไม่โกนผมไฟได้ไหม?
การโกนผมไฟนั้นเป็นความเชื่อที่ค่อย ๆ ห่างหายไปตามยุคสมัย สภาพเศรษฐกิจ และสังคม ดังนั้น การจะเห็นพิธีโกนผมไฟในปัจจุบันจึงถือเป็นเป็นเรื่องที่หาดูได้ยากแล้ว ไม่ค่อยมีใครทำกัน และถ้าจะไม่โกนผมไฟ ก็ไม่ได้ถือว่าเป็นเรื่องผิดปกติอะไร
- การฌาปนกิจสงเคราะห์ สำนักงานตำรวจแห่งชาติ. ๒๐. พิธีโกนผมไฟ - โกนจุก. [ออนไลน์] เข้าถึงได้จาก https://www.chapanakit-rta.com/gallery/PT/pt_0030.pdf. [31 สิงหาคม 2022]
- มหามงคล. โกนผมไฟ. [ออนไลน์] เข้าถึงได้จาก https://www.mahamongkol.com/m/tag.php?id=279. [31 สิงหาคม 2022]
- ดูฤกษ์. ฤกษ์โกนผมไฟ 2565. [ออนไลน์] เข้าถึงได้จาก https://www.dooroek.com/search/%E0%B8%A4%E0%B8%81%E0%B8%A9%E0%B9%8C%E0%…. [31 สิงหาคม 2022]
บทความแนะนำสำหรับคุณแม่ตั้งครรภ์