ทำหมันหลังคลอด อันตรายไหม พักฟื้นนานหรือเปล่า?

Enfa สรุปให้

• การทำหมันหญิง คือ การตัดและผูกท่อนำไข่ทั้งสองข้าง เพื่อป้องกันไม่ให้ไข่และอสุจิได้มาพบเจอและทำการปฏิสนธิกันอีก

• หากทันหมันหลังคลอดทันที จะเรียกว่า ทำหมันเปียก แต่ถ้าทำหมันหลังจากที่คลอดเกิน 7 วันไปแล้ว จะเรียกว่า ทำหมันแห้ง

• การทำหมันถือว่าเป็นการคุมกำเนิดที่มีประสิทธิภาพมากถึง 99% และไม่สามารถแก้ไข้ได้ง่าย ๆ แม้ว่าอาจจะมีโอกาสทำหมันหลุด แต่ก็เป็นไปได้ยาก หรือถ้าจะแก้หมัน ก็มีโอกาสสูงที่จะแก้หมันไม่สำเร็จ

คุณแม่หลายคนอยากจะมีลูก 2 หรือ 3 คน ดังนั้น หลังคลอดลูกคนแรกจึงยังไม่มีการปิดอู่ แต่คุณแม่หลายคนที่อยากจะมีลูกแค่คนเดียว หรือแค่เพียงคนเดียวก็เกินพอแล้ว จึงทำการปิดอู่ โดยการทำหมันหลังคลอดทันที

แต่การทำหมันหลังคลอดนี้ปลอดภัยกับผู้หญิงไหม ถ้าทำหมันไปแล้ว จะมีโอกาสกลับมาตั้งท้องได้อีกหรือเปล่านะ

ทำความรู้จักกับการทำหมันหญิงและการทำหมันหลังคลอด

การทำหมันหญิง คือ การตัดและผูกท่อนำไข่ทั้งสองข้าง เพื่อป้องกันไม่ให้ไข่และอสุจิได้มาพบเจอและทำการปฏิสนธิกันอีก หากทันหมันหลังคลอดทันที จะเรียกว่า ทำหมันเปียก แต่ถ้าทำหมันหลังจากที่คลอดผ่านไปสักพักแล้ว จะเรียกว่า ทำหมันแห้ง

ทำหมันแห้งกับทำหมันเปียก เลือกทำแบบไหนดี

การทำหมันเปียกและทำหมันแห้ง มีข้อแตกต่างกัน ดังนี้

          • ทำหมันเปียก จำทำทันทีหลังคลอด หรือภายในระยะเวลา 24-48 ชั่วโมงหลังคลอด หรือไม่เกิน 7 วันหลังคลอด การทำหมันด้วยวิธีนี้ มดลูกยังอยู่ในระยะที่มีขนาดโตและยังคงลอยอยู่เหนืออุ้งเชิงกราน จึงสามารถเจาะหน้าท้องบริเวณใต้สะดือและสามารถหาท่อนำไข่ได้ง่าย จากนั้นจึงตัดท่อนำไข่บางส่วนออกทั้ง 2 ข้าง

          • ทำหมันแห้ง จะเป็นการทำหมันที่พ้นจาก 7 วันหลังคลอดไปแล้ว ในสมัยก่อนวิธีนี้จะค่อนข้างมีความยุ่งยากเล็กน้อย เนื่องจากเมื่อเวลาผ่านไปเรื่อย ๆ มดลูกจะกลับเข้าสู่ขนาดปกติ และกลับเข้าไปอยู่ที่ตำแหน่งอุ้งเชิงกราน ไม่ลอยอยู่เหนือเชิงกรานแบบระยะ 7 วันแรกหลังคลอด ทำให้หาท่อนำไข่ทั้ง 2 ข้างได้ยาก เวลาผ่าตัดจะต้องเจาะผ่านบริเวณเหนือหัวหน่าว จากนั้นจึงจะทำการผูกและตัดท่อนำไข่

ประสบการณ์ทำหมันหลังคลอด เป็นอย่างไร

การทำหมันนั้น แพทย์จะต้องทำการดมยาสลบก่อนที่จะเริ่มการเจาะบริเวณหน้าท้อง โดยตำแหน่งนั้นก็จะแตกต่างกันไปค่ะ ถ้าหากเป็นการทำหมันเปียก ก็จะเจาะที่ใต้สะดือ แต่ถ้าเป็นการทำหมันแห้ง จะเจาะที่เหนือหัวหน่าวเล็กน้อย

จากนั้นแพทย์จะหาท่อนำไข่ทั้ง 2 ข้าง แล้วทำการผูกและตัดท่อนำไข่บางส่วนออกทั้ง 2 ข้าง เป็นอันเสร็จสิ้นการทำหมัน โดยการทำหมันหญิงจะใช้เวลาไม่เกิน 30 นาทีค่ะ

อาการหลังผ่าคลอดทำหมัน เป็นแบบไหน

ในการทำหมันหญิงจะต้องมีการดมยาสลบ ดังนั้น ผลข้างเคียงจากยาสลบอาจทำให้หลังการทำหมันอาจจะมีอาการวิงเวียนศีรษะ คลื่นไส้ อ่อนเพลีย สะลึมสะลือ และคุณแม่อาจจะมีอาการเจ็บที่แผลผ่าตัดเล็กน้อย แต่หลังจากผ่าตัดทำหมันไปประมาณ 1 สัปดาห์ แผลทำหมันและอาการต่าง ๆ ก็จะค่อย ๆ ดีขึ้นค่ะ

วิธีดูแลตัวเองหลังผ่าคลอดและทำหมัน ที่คุณแม่ควรรู้!

วิธีดูแลตัวเองหลังผ่าคลอด ทำหมัน มีดังนี้

          • ระยะ 1 สัปดาห์หลังจากทำหมัน คุณแม่จะต้องระมัดระวังไม่ให้แผลถูกน้ำ เพื่อป้องกันการติดเชื้อหรืออักเสบ

          • หลีกเลี่ยงการออกแรง การเคลื่อนไหวร่างกายอย่างหนัก ไม่ควรยกของ หรือทำกิจกรรมที่ต้องออกแรงมาก เพราะอาจจะทำให้แผลปิดไม่สนิท

          • หลังทำหมันจะต้องงดมีเพศสัมพันธ์อย่างน้อย 6-8 สัปดาห์ ซึ่งอาจจะเร็วหรือนานกว่านั้นก็ได้ หากเป็นวินิจฉัยของแพทย์ค่ะ

          • หากผ่านไป 1 สัปดาห์ไปแล้วแต่แผลยังไม่ดีขึ้น มีหนอง หรือมีเลือดไหล หรือยังมีอาการปวดที่แผลทำหมันอยู่ ให้รีบไปพบแพทย์ทันทีค่ะ

ข้อดี ข้อเสีย และผลข้างเคียงในการทำหมันหญิง

การทำหมันหญิงเอง ก็มีข้อดี ข้อเสีย และผลข้างเคียงที่จะต้องนำมาประกอบการพิจารณา ดังนี้

ข้อดีของการทำหมันหญิง

          • ในกรณีที่ไม่ต้องการมีลูกอีก การทำหมันหญิงสามารถคุมกำเนิดได้อย่างมีประสิทธิภาพ หรือคุมกำเนิดได้ 99% เลยทีเดียว

          • การทำหมันหญิงจะไม่ส่งผลต่อฮอร์โมนในร่างกายและไม่ส่งผลต่อการมีประจำเดือนด้วย

ข้อเสียของการทำหมันหญิง

          • ในกรณีที่ทำหมันไปแล้ว แล้วเกิดเปลี่ยนใจอยากจะมีลูกอีก การจะแก้หมันนั้นมีความยากลำบากและมีค่าใช้จ่ายที่มากกว่าการทำหมัน ทั้งยังมีโอกาสเสี่ยงสูงที่จะแก้หมันไม่สำเร็จด้วย ดังนั้น ก่อนทำหมันจึงควรคิดให้ถี่ถ้วน ไตร่ตรองให้ดี

          • ในบางสถานพยาบาล หรือบางกรณีอาจจำเป็นจะต้องให้สามีเป็นผู้ลงนามยินยอมให้ภรรยาทำหมัน ซึ่งแน่นอนว่าไม่ใช่ผู้ชายทุกคนบนโลกที่จะเข้าใจความทุกข์ยากของการตั้งครรภ์ และไม่ใช่ทุกคนที่จะมีความเห็นอกเห็นใจภรรยาเท่าที่ควร หรือไม่สามารถหาทางที่จะตกลงกันคนละครึ่งทางได้ ดังนั้น ในกรณีที่ไม่สามารถตกลงยินยอมกันได้ อาจนำมาซึ่งปัญหาครอบครัว

ผลข้างเคียงของการทำหมันหญิง

          • เนื่องจากการทำหมันนั้นเป็นการผ่าตัดชนิดหนึ่ง จึงต้องมีการใช้ยาสลบ หลังผ่าตัดเสร็จ คนไข้อาจจะมีอาการวิงเวียนศีรษะ คลื่นไส้ และอ่อนเพลียจากฤทธิ์ยาสลบได้

          • คนไข้อาจรู้สึกปวดที่แผลผ่าตัดในเวลาที่เคลื่อนไหว หรือขยับตัว แต่อาการจะค่อย ๆ ดีขึ้นเมื่อผ่านไป 1 สัปดาห์ แต่ถ้าอาการไม่ดีขึ้น ควรไปพบแพทย์ทันที

          • คนไข้บางคนอาจมีภาวะแทรกซ้อนที่รุนแรง คือมีการแพ้ยาสลบอย่างรุนแรง ซึ่งแม้จะมีโอกาสเกิดได้น้อย และมักเกิดกับผู้มีโรคประจำตัว ดังนั้น หากมีความกังวล ควรปรึกษากับวิสัญญีแพทย์ก่อนนะคะ

          • หากดูแลแผลผ่าตัดไม่ดี หรือแผลไม่สะอาด เกิดการอับชื้น อาจนำไปสู่การติดเชื้อและเกิดภาวะแทรกซ้อนตามมาได้

สิ่งที่ควรนึงถึงและคำแนะนำก่อนตัดสินใจทำหมัน

ก่อนจะทำหมัน คุณแม่ควรจะต้องตัดสินใจให้ดี เพราะเป็นสิ่งที่ทำแล้ว ไม่สามารถนำกลับคืนมาได้โดยง่าย คุณแม่จะต้องไตร่ตรองใด้ดี ไม่ว่าจะเป็น

          • การทำหมันนั้น เป็นการคุมกำเนิดถาวร หากทำไปแล้ว จะไม่สามารถแก้ไขได้อีก หรือหากมีการแก้หมันขึ้นมาจริง ๆ ก็จะมีความยุ่งยาก และมีค่าใช้จ่ายสูง และมีโอกาสที่จะไม่ประสบความสำเร็จในการแก้หมันอีกด้วย

          • ควรตกลงกับสามีให้เข้าใจกันตั้งแต่เนิ่น ๆ ว่าจะมีลูกกี่คน และคุณแม่ต้องการที่จะทำหมัน เพื่อที่จะได้ไม่เกิดเหตุการณ์ความไม่ยินยอม หรือไม่พอใจกันในภายหลัง ซึ่งเรื่องเล็กน้อยแบบนี้สามารถเป็นเรื่องใหญ่และเป็นปัญหาครอบครัวในภายหลังได้ ดังนั้น ควรตกลงและคุยกันให้เข้าใจทั้งสองฝ่าย หาทางออกร่วมกันให้ได้ค่ะ

          • บางครั้งแพทย์อาจจะมีการหวังดีเกินหน้าที่ เผอเรอ หรือสุดวิสัยใด ๆ ก็แล้วแต่ และมีการทำหมันไปโดยที่คุณแม่ไม่ได้แจ้งเอาไว้ ดังนั้น ควรบอกแพทย์เอาไว้ด้วยว่าต้องการให้ทำหมันไปพร้อมกันเลย หรือไม่ต้องการให้ทำหมัน เพื่อไม่ให้เกิดเหไตุการณ์ที่ไม่คาดฝันเกิดขึ้น ชนิดที่ว่า เอ้า! แล้วทำไมอยู่ดี ๆ ฉันทำหมันแล้วล่ะ

          • การทำมันนั้นเป็นการผ่าตัด และการผ่าตัดจะต้องมีการใช้ยาสลบ ผู้ที่มีโรคประจำตัว ควรจะปรึกษากับแพทย์ก่อนที่จะทำหมัน

ทำหมันแล้วมีโอกาสท้องได้อีกไหม

แม้การทำหมันจะไม่สามารถคุมกำเนิดได้ 100% แต่การทำหมันแล้วจะกลับท้องอีกครั้งนั้น มีโอกาสเกิดขึ้นน้อยมาก ๆ ถึงมากที่สุด

เว้นเสียแต่ว่ามีการทำหมันที่ไม่ได้ประสิทธิภาพ หรือทำหมันแล้วหลุด ก็อาจจะมีการตั้งครรภ์เกิดขึ้นได้ แต่ก็ไม่ใช่เรื่องที่จะพบได้บ่อย ๆ ค่ะ

ส่วนในกรณีที่แก้หมันนั้น ก็ไม่ใช่ว่าจะมีโอกาสกลับมาตั้งครรภ์ได้ 100% ค่ะ และมีแนวโน้มสูงที่จะแก้หมันไม่สำเร็จด้วย

ไขข้อข้องใจเรื่องการทำหมันหลังคลอดกับ Enfa Smart Club

  ทำหมันแผลแห้งกี่วัน?

หลังทำหมัน 1 สัปดาห์ แผลผ่าตัดจะค่อย ๆ แห้งและดีขึ้นตามลำดับ แต่ถ้าหากพ้น 1 สัปดาห์ไปแล้วแผลไม่ดีขึ้นเลย มีเลือดหรือหนองไหลออกมา ควรไปพบแพทย์ทันที

  ทำหมันหญิง ราคาเท่าไหร่?

การทำหมันหญิงในสถานพยาบาลของรัฐ อาจมีค่าใช้จ่ายตั้งแต่ 3,000-4,000 บาท ส่วนสถานพยาบาลเอกชนอาจมีค่าใช้จ่ายตั้งแต่ 6,000-15,000 บาทค่ะ

  แผลทำหมันหลังคลอดกี่วันหาย?

แผลทำหมันจะค่อย ๆ ดีขึ้นภายใน 1 สัปดาห์หลังจากการทำหมัน แต่ถ้าหากพ้น 1 สัปดาห์ไปแล้วแผลไม่ดีขึ้นเลย มีเลือดหรือหนองไหลออกมา ควรไปพบแพทย์ทันที

  ทำหมันหลังคลอดเจ็บไหม?

หลังจากทำหมัน คนไข้จะมีอาการเจ็บที่แผลค่ะ แต่อาการจะทยอยดีขึ้นเรื่อย ๆ และหลัง 1 สัปดาห์อาการปวดก็จะค่อย ๆ ลดลงหรือหายไป แต่ถ้าหากพ้น 1 สัปดาห์ไปแล้วยังคงมีอาการปวดแผลผ่าตัดอยู่ ควรไปพบแพทย์ทันที

  จริงหรือไม่ ที่ทำหมันแล้วทำให้อ้วน?

ความอ้วนนั้น เกิดขึ้นจากหลายปัจจัย ทั้งพฤติกรรมการกิน กรรมพันธุ์ รวมถึงปัญหาเกี่ยวกับฮอร์ดมนในร่างกายด้วย แต่อ้วนเพราะทำหมันนั้น ไม่เป็นความจริงค่ะ เพราะการทำหมันไม่ส่งผลกระทบต่อฮอร์โมนในร่างกายและการมีประจำเดือน รวมถึงไม่ส่งผลต่อการเพิ่มขึ้นของน้ำหนักตัวแต่อย่างใด