นมแม่เป็นอาหารที่ดีที่สุดสำหรับทารก เอนฟาสนับสนุนให้คุณแม่เลี้ยงลูกด้วยนมแม่เพียงอย่างเดียวอย่างน้อย 6 เดือนไปจนถึง 2 ปี หรือนานกว่าตามคำแนะนำขององค์การอนามัยโลก (WHO) Enfa Smart Club พร้อมเป็นส่วนหนึ่งในการดูแลคุณแม่และลูกน้อย ด้วยการมอบข้อมูลโภชนาการและพัฒนาการลูกน้อยแต่ละวัย ที่เป็นประโยชน์และเชื่อถือได้ผ่านเว็บไซต์ enfababy.com

อาการตกเลือดหลังคลอดคืออะไร ภาวะฉุกเฉินที่คุณแม่ควรรู้

Enfa สรุปให้

  • อาการตกเลือดหลังคลอด คือ ภาวะที่เลือดออกมากผิดปกติหลังคลอด มักมีอาการเลือดไหลไม่หยุด มีลิ่มเลือดก้อนใหญ่ หน้ามืด อ่อนแรง ซีด หรือช็อกได้

  • อาการตกเลือด คือ การเสียเลือดมากกว่าปกติจากร่างกาย ไม่ว่าจะเกิดจากบาดแผลการคลอด หรือภาวะเลือดแข็งตัวผิดปกติ มักมีสัญญาณ เช่น เลือดออกไม่หยุด ซีด ชีพจรเร็ว ความดันต่ำ

  • อาการตกเลือดหลังคลอด เกิดจาก 4 สาเหตุหลัก (4 T’s) คือ มดลูกหดตัวไม่ดี (Tone), เศษรกค้าง (Tissue), บาดเจ็บหรือฉีกขาด (Trauma) และเลือดแข็งตัวผิดปกติ (Thrombin)

เลือกอ่านตามหัวข้อ

 

หลังจากคลอดลูก คุณแม่หลายคนอาจคิดว่าช่วงเวลายากที่สุดผ่านไปแล้ว แต่ในความเป็นจริงมีอาการตกเลือดหลังคลอดที่อาจเกิดขึ้นได้ในช่วงหลังคลอด และเป็นสาเหตุสำคัญของการเสียชีวิตของมารดาทั่วโลก หากไม่ได้รับการรักษาอย่างทันท่วงที โดยภาวะนี้ไม่ใช่เรื่องไกลตัวและสามารถป้องกันและรักษาได้ค่ะ หากคุณแม่เข้าใจสัญญาณเตือนและวิธีดูแลตนเองอย่างถูกต้อง 

ในบทความนี้ Enfa จะพาคุณแม่ทุกท่านมาทำความรู้จักและเข้าใจกับอาการตกเลือดหลังคลอด ทั้งคลอดธรรมชาติและผ่าคลอด รวมถึงวิธีป้องกันและดูแลตนเองกันค่ะ

 

อาการตกเลือดหลังคลอดเป็นยังไง

อาการตกเลือดหลังคลอดเป็นยังไงกันนะ อาการตกเลือดหลังคลอด หมายถึง ภาวะที่มีเลือดออกมากผิดปกติหลังการคลอดลูก ไม่ว่าจะคลอดทางช่องคลอดหรือผ่าตัด โดยทั่วไปผู้หญิงหลังคลอดจะเสียเลือดประมาณ 500 มิลลิลิตร แต่ถ้าเกินจากนี้ถือว่าเข้าสู่ภาวะตกเลือด

ลักษณะอาการที่ควรสังเกต ได้แก่

  • มีเลือดไหลออกมากจนต้องเปลี่ยนผ้าอนามัยบ่อย เช่น เปลี่ยนทุก 1 ชั่วโมง
  • มีลิ่มเลือดก้อนใหญ่ หรือหลังคลอดเลือดออกเป็นก้อนขนาดใหญ่กว่าเหรียญสิบบาท
  • รู้สึกหน้ามืด ใจสั่น อ่อนแรง หรือเป็นลมง่าย
  • มีอาการซีด เหงื่อออกมาก หรือความดันโลหิตต่ำ

ปกติแล้ว หลังคลอดจะมีน้ำคาวปลา ซึ่งจะค่อย ๆ ลดลงตามเวลา หากมีเลือดแดงสดออกมากหรือผิดกลิ่น หรือมีอาการข้างต้น ควรรีบไปพบแพทย์ทันที เพราะภาวะนี้อาจนำไปสู่ภาวะช็อกจากการเสียเลือดได้

 

อาการตกเลือดหลังผ่าคลอดเป็นยังไง

คุณแม่ที่คลอดด้วยการผ่าตัดจะมีความเสี่ยงต่ออาการตกเลือดหลังผ่าคลอดมากกว่าการคลอดธรรมชาติ เนื่องจากมีแผลผ่าตัดในมดลูกและเนื้อเยื่อรอบ ๆ โดยทั่วไปอาการตกเลือดหลังผ่าคลอดอาจแสดงออก ดังนี้
เลือดออกจากช่องคลอดมากกว่าปกติหลังผ่าคลอด
มีเลือดซึมหรือไหลจากแผลผ่าตัด
มีลิ่มเลือดขนาดใหญ่ หรือเลือดสดออกซ้ำหลังหยุดแล้ว
รู้สึกอ่อนเพลีย มึนงง หรือหมดแรง
มีไข้หรือกลิ่นผิดปกติจากเลือด
นอกจากนี้ คุณแม่จะมีน้ำคาวปลาผ่าคลอดที่ลักษณะคล้ายกับน้ำคาวปลาหลังคลอดธรรมชาติด้วย เพียงแต่ต้องสังเกตปริมาณและกลิ่นให้ดี หากผิดปกติควรรีบแจ้งแพทย์ค่ะ

 

รู้จักภาวะตกเลือดหลังคลอด

ภาวะตกเลือดหลังคลอด (Postpartum Hemorrhage: PPH) คือ ภาวะสูติกรรมฉุกเฉินที่ต้องได้รับการรักษาโดยเร็วที่สุด แบ่งออกเป็น 2 ชนิดหลักคือ

การตกเลือดหลังคลอดระยะต้น (Primary PPH)

เกิดขึ้นภายใน 24 ชั่วโมงแรก หลังคลอด ถือเป็นระยะวิกฤตที่พบได้บ่อยที่สุด โดยไม่ว่าจะเป็นการคลอดธรรมชาติ หรือการผ่าคลอด ก็มีโอกาสเกิดภาวะนี้ได้

การตกเลือดหลังคลอดระยะหลัง (Secondary PPH)

เกิดขึ้นหลัง 24 ชั่วโมงหลังคลอดไปแล้ว จนถึง 12 สัปดาห์ หลังคลอด (ประมาณ 3 เดือน) ซึ่งพบได้น้อยกว่าแต่ยังต้องระมัดระวัง

 

อาการตกเลือดหลังคลอด เกิดจากอะไร

สาเหตุหลักของ อาการตกเลือดหลังคลอด เกิดจากอะไร นั้น สามารถจดจำได้ง่าย ๆ ด้วยหลัก 4 T's คือ

T1 : Tone หรือ ภาวะมดลูกไม่หดรัดตัว

  • สาเหตุที่พบมากที่สุด (กว่า 70-80%) คือ หลังคลอดนำรกออกไปแล้ว มดลูกควรจะหดรัดตัวเป็นก้อนแข็งเพื่อบีบหลอดเลือดที่เคยมาเลี้ยงรกให้หยุดไหล แต่หากมดลูกไม่หดตัว เลือดก็จะไหลออกมาอย่างต่อเนื่อง
  • ปัจจัยเสี่ยงของภาวะนี้ คือ คลอดลูกแฝด ครรภ์ใหญ่กว่าปกติ คลอดนาน มดลูกล้าจากการใช้ยาเร่งคลอด การมีครรภ์หลายครั้ง การติดเชื้อในโพรงมดลูก ซึ่งส่งผลให้เกิดภาวะมดลูกไม่เข้าอู่ ตามกำหนดเวลาที่ควรจะเป็น

 

T2: Trauma หรือ การบาดเจ็บของช่องทางคลอด

  • สาเหตุมาการฉีกขาดของช่องคลอด ปากมดลูก มดลูก หรือฝีเย็บ ภาวะมดลูกปลิ้น และการเกิดก้อนเลือดคั่ง
  • ปัจจัยเสี่ยงของภาวะนี้ คือ การคลอดที่ยากลำบาก การใช้เครื่องมือช่วยคลอด เช่น คีม เครื่องดูดสุญญากาศ หรือทารกตัวใหญ่

 

T3: Tissue หรือ รกหรือเศษรกค้าง

  • สาเหตุมาจากการมีเศษรก เยื่อหุ้มรก หรือลิ่มเลือดค้างอยู่ในโพรงมดลูก ทำให้มดลูกไม่สามารถหดรัดตัวได้เต็มที่ หรือภาวะรกฝังแน่นผิดปกติ การมีภาวะรกเกาะต่ำ หรือรกค้างเป็นปัจจัยเสี่ยงที่สำคัญที่ทำให้การดึงรกออกยากและอาจเกิดการตกเลือดได้ 
  • ปัจจัยเสี่ยงของภาวะนี้ คือ การดึงรกออกก่อนเวลาอันควร ภาวะรกฝังแน่น การคลอดก่อนกำหนด

 

T4: Thrombin หรือ ภาวะเลือดแข็งตัวผิดปกติ

  • สาเหตุมาจากภาวะที่คุณแม่มีปัญหาเกี่ยวกับการแข็งตัวของเลือด เช่น มีภาวะเกล็ดเลือดต่ำ โรคทางพันธุกรรม หรือภาวะแทรกซ้อนจากการตั้งครรภ์ เช่น ภาวะครรภ์เป็นพิษรุนแรง
  • ปัจจัยเสี่ยงของภาวะนี้ คือ โรคเลือด การใช้ยาต้านการแข็งตัวของเลือด การติดเชื้อรุนแรง

นอกจากนี้ ยังมีปัจจัยเสี่ยงอื่น เช่น การตั้งครรภ์แฝด รกเกาะต่ำมดลูกขยายมาก หรือเคยมีประวัติตกเลือดมาก่อน

 

อาการตกเลือดหลังแท้ง

อาการตกเลือดหลังแท้งมีลักษณะใกล้เคียงกับตกเลือดหลังคลอด โดยเกิดจากมดลูกหดตัวไม่ดี หรือมีเศษเนื้อเยื่อค้างอยู่ มีสัญญาณเตือนคือเลือดออกมาก มีลิ่มเลือดก้อนใหญ่ หน้ามืด อ่อนแรง หรือมีไข้ ในกรณีนี้ควรรีบไปโรงพยาบาลเพื่อขูดมดลูกและรักษาภาวะติดเชื้อ เพราะถ้าปล่อยไว้อาจเกิดอันตรายได้เช่นกัน ภาวะแท้งที่ไม่สมบูรณ์ก็เป็นอีกสาเหตุหนึ่งของตกเลือดหลังคลอดที่ต้องระวังค่ะ

 

อาการตกเลือดหลังคลอด 1 เดือน

โดยทั่วไปเลือดหลังคลอดจะค่อย ๆ ลดลงและหายไปภายใน 4-6 สัปดาห์ หากมีอาการตกเลือดหลังคลอด 1 เดือนโดยมีเลือดออกมากหรือกลับมาไหลอีกครั้ง อาจเป็นสัญญาณของภาวะตกเลือดล่าช้า คุณแม่ควรระวังหากมีอาการต่อไปนี้ค่ะ

  • เลือดแดงสดไหลมาก หรือมีลิ่มเลือดขนาดใหญ่
  • กลิ่นเลือดผิดปกติ หรือมีกลิ่นเหม็น
  • รู้สึกอ่อนเพลีย เวียนหัว หรือเป็นลม
  • มีไข้ ปวดท้องน้อย หรือเจ็บมดลูก

นอกจากนี้ อาการข้างต้นอาจบอกถึงภาวะหรือมดลูกไม่เข้าอู่ ซึ่งคุณแม่หลายคนอาจสงสัยว่าหลังคลอดแล้ว มดลูกเข้าอู่กี่วัน โดยปกติแล้วการที่มดลูกเข้าอู่หรือกลับมามีขนาดเดิมจะใช้เวลาประมาณ 6 สัปดาห์หลังคลอด แต่หากมดลูกยังไม่กลับสู่ขนาดเดิม อาจบ่งบอกถึงภาวะเลือดออกหรือมดลูกติดเชื้อได้ค่ะ

 

อาการตกเลือดหลังคลอดรักษายังไง

การรักษาอาการตกเลือดหลังคลอดขึ้นอยู่กับสาเหตุ และต้องได้รับการดูแลโดยทีมแพทย์อย่างใกล้ชิด ขั้นตอนหลัก ๆ มีดังนี้

  1. ให้ยากระตุ้นมดลูก เช่น Oxytocin เพื่อช่วยให้มดลูกบีบตัวและหยุดเลือด
  2. นวดมดลูก ช่วยให้กล้ามเนื้อมดลูกหดรัดตัวดีขึ้น
  3. เอาเศษรกออกให้หมด ในกรณีที่ตรวจพบเศษรกค้าง
  4. เย็บซ่อมแผลหรือฉีกขาดภายในช่องคลอด
  5. ให้เลือดหรือสารน้ำทดแทน หากเสียเลือดมาก
  6. ใช้บอลลูนอุดโพรงมดลูกหรือผ่าตัด ในกรณีเลือดหยุดไม่ได้ด้วยวิธีอื่น

หลังจากอาการดีขึ้น คุณแม่ควรพักฟื้นให้เพียงพอ รับประทานอาหารที่มีธาตุเหล็กสูง และติดตามอาการกับแพทย์อย่างสม่ำเสมอ

 

วิธีป้องกันการตกเลือดหลังคลอด

ถึงแม้ภาวะตกเลือดหลังคลอดจะสามารถเกิดขึ้นได้แม้ไม่มีปัจจัยเสี่ยง แต่ก็มีวิธีป้องกันการตกเลือดหลังคลอดที่สำคัญซึ่งช่วยลดความเสี่ยงลงได้อย่างมาก ดังนี้

  • ฝากครรภ์อย่างสม่ำเสมอ เพื่อให้แพทย์ประเมินความเสี่ยง
  • ให้ยากระตุ้นมดลูกทันทีหลังคลอดรกตามแนวทางทางการแพทย์
  • หากเคยมีประวัติตกเลือด ควรแจ้งแพทย์ล่วงหน้าเพื่อเตรียมแผนป้องกัน
  • หลีกเลี่ยงการยกของหนัก หรือทำงานหักโหมหลังคลอด
  • พักผ่อนให้เพียงพอ รับประทานอาหารครบ เสริมธาตุเหล็กตามคำแนะนำ
  • สังเกตลักษณะเลือดหลังคลอดทุกวัน หากเลือดแดงสดหรือมีกลิ่นผิดปกติให้รีบไปโรงพยาบาล

การรู้เท่าทันอาการตกเลือดหลังคลอด นอกจากเป็นวิธีสำคัญที่จะช่วยให้คุณแม่ปลอดภัย และยังช่วยให้ฟื้นตัวได้เร็วมากขึ้นด้วยค่ะ

 

เลือกโภชนาการที่มี MFGM เพื่อ IQ และทักษะสมองเพื่อความสำเร็จ EF ที่เหนือกว่า

นอกจากการดูแลสุขอนามัย สุขภาพโดยรวม และเฝ้าสังเกตพัฒนาการของของลูกน้อยว่าเหมาะสมตามวัยแล้วหรือไม่แล้ว การดูแลด้านโภชนาการตั้งแต่ลูกยังเล็ก โดยเฉพาะในช่วง 5 ปีแรกของชีวิตนั้น ถือว่าเป็นการปูพื้นฐานที่สำคัญให้กับชีวิตของลูก จะช่วยให้ลูกพร้อมเติบโตมาเป็นเด็กที่ทั้งฉลาดทางความคิดและฉลาดทางอารมณ์

โดยโภชนาการที่สำคัญที่ลูกน้อยควรได้รับก็คือนมแม่ เพราะในนมแม่ที่มี MFGM สุดยอดสารอาหารในนมแม่ ประกอบด้วยไขมันและโปรตีนกว่า 150 ชนิด รวมทั้งสฟิงโกไมอีลิน ฟอสโฟลิปิค แกงกลิโอไซด์ มีส่วนช่วยในการเสริมสร้างพัฒนาการสมองของลูกน้อย และยัง เป็นสารอาหารชนิดเดียวที่ช่วยให้ลูกมีทักษะ EF ที่เหนือกว่าตั้งแต่ 5 ปีแรก ให้ลูกพร้อมกว่าเมื่อถึงวัยเข้าเรียน

 

* นมแม่เป็นอาหารที่ดีที่สุดสำหรับทารก
Enfa Smart Club สนับสนุนให้คุณแม่เลี้ยงลูกด้วยนมแม่เพียงอย่าง
เดียวอย่างน้อย 6 เดือนและให้นมแม่ควบคู่อาหารตามวัยอีก 2 ปี หรือนานกว่านั้น ตามคำแนะนำขององค์การอนามัยโลก (WHO)
Enfa Smart Club พร้อมเป็นส่วนหนึ่งในการดูแลคุณแม่และลูกน้อย ด้วยการมอบข้อมูลโภชนาการและพัฒนาการลูกน้อยแต่ละวัย ที่เป็นประโยชน์และเชื่อถือได้ ผ่านเว็บไซต์ enfababy.com

คุณกำลังเข้าถึงเนื้อหาจากผู้ให้บริการภายนอกเกี่ยวกับการซื้อหรือ เรียนรู้เพิ่มเติมเกี่ยวกับผลิตภัณฑ์ของบริษัท มี้ด จอห์นสัน นิวทริชัน (ประเทศไทย) จำกัด​

กรุณากดยืนยันเพื่อดำเนินการต่อ

Line TH
Cart TH Join Enfamama