นมแม่เป็นอาหารที่ดีที่สุดสำหรับทารก เอนฟาสนับสนุนให้คุณแม่เลี้ยงลูกด้วยนมแม่เพียงอย่างเดียวอย่างน้อย 6 เดือนไปจนถึง 2 ปี หรือนานกว่าตามคำแนะนำขององค์การอนามัยโลก (WHO) Enfa Smart Club พร้อมเป็นส่วนหนึ่งในการดูแลคุณแม่และลูกน้อย ด้วยการมอบข้อมูลโภชนาการและพัฒนาการลูกน้อยแต่ละวัย ที่เป็นประโยชน์และเชื่อถือได้ผ่านเว็บไซต์ enfababy.com

พัฒนาการเด็ก 4 ขวบ พร้อมวิธีส่งเสริมที่พ่อแม่ควรรู้

Enfa สรุปให้

  • พัฒนาการเด็ก 4 ขวบ ควรมีครบทั้งด้านร่างกายที่แข็งแรงขึ้น ด้านสติปัญญาสามารถนับเลข บอกสี รูปร่าง และเล่าเรื่องราวได้ ด้านอารมณ์เริ่มควบคุมตนเอง และด้านสังคมเล่นร่วมกับเพื่อนได้ดีขึ้น

  • แบบประเมินพัฒนาการ 4 ขวบ ใช้เพื่อติดตามทักษะร่างกาย การสื่อสาร อารมณ์ และการเข้าสังคม หากพบความล่าช้าควรได้รับการ กระตุ้นหรือคำปรึกษาจากผู้เชี่ยวชาญ

  • การติดตามพัฒนาการเด็ก 4 ขวบในทุกมิติช่วยให้พ่อแม่มั่นใจว่าลูกเติบโตสมวัย หากพบสัญญาณผิดปกติ เช่น พูดไม่ชัด ไม่เล่นกับเพื่อน หรือเคลื่อนไหวไม่มั่นคง ควรรีบปรึกษาแพทย์

เลือกอ่านตามหัวข้อ

 

วัย 4 ขวบเป็นช่วงสำคัญของการเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วทั้งด้านร่างกาย สมอง และอารมณ์ เด็กวัย 4 ขวบพัฒนาการ คือ เริ่มพูดชัดขึ้น มีความคิดริเริ่มในจินตนาการ และมีการเคลื่อนไหวที่มั่นคงขึ้น เข้าสังคมได้ดีขึ้น ซึ่งคุณพ่อคุณแม่ควรทราบแนวทางพัฒนาการและเกณฑ์ที่เหมาะสมเพื่อดูแลให้ลูกเติบโตอย่างสุขภาพสมวัย

ในบทความนี้ Enfa จะพาคุณพ่อคุณแม่มาทำความเข้าใจเรื่องพัฒนาการเด็ก 4 ขวบอย่างรอบด้าน รวมถึงแนะนำแบบประเมินพัฒนาการเด็ก 4 ขวบที่สามารถนำไปใช้สังเกตและประเมินพัฒนาการลูกรักได้ด้วยตนเอง

 

พัฒนาการเด็ก 4 ขวบ


พัฒนาการเด็ก 4 ขวบ หรือ “วัยเตรียมอนุบาล” นับเป็นช่วงหัวเลี้ยวหัวต่อที่สำคัญของลูกรัก และยังมีความท้าทายต่อคุณพ่อคุณแม่อีกด้วย โดยทั่วไปเด็ก 4 ขวบพัฒนาการทุก ๆ ด้านจะเกิดขึ้นอย่างรวดเร็วและเห็นได้ชัดเจนว่าพวกเขาไม่ได้เป็นเพียงเด็กเล็กอีกต่อไป แต่กำลังเรียนรู้ที่จะช่วยเหลือตัวเอง มีความคิดเป็นของตัวเอง และสร้างปฏิสัมพันธ์กับโลกรอบข้างในรูปแบบที่ซับซ้อนยิ่งขึ้น

การทำความเข้าใจพัฒนาการเด็ก 4 ขวบจะช่วยให้คุณพ่อคุณแม่สามารถจัดหากิจกรรมและสภาพแวดล้อมที่เหมาะสม เพื่อส่งเสริมศักยภาพของลูกได้อย่างเต็มที่และรอบด้าน คุณพ่อคุณแม่จึงไม่ควรพลาดโอกาสสำคัญนี้

 

เด็ก 4 ขวบสูงเท่าไหร่


เด็ก 4 ขวบสูงเท่าไหร่เป็นคำถามที่พ่อแม่หลายคนสงสัย เพราะการเจริญเติบโตทางร่างกายเป็นสิ่งที่เห็นได้ชัดเจนที่สุดในช่วงวัยนี้ อย่างไรก็ตาม

เด็กแต่ละคนมีอัตราการเติบโตที่แตกต่างกันตามพันธุกรรม โภชนาการ และการเลี้ยงดูต่างกัน โดยหากอ้างอิงการเจริญเติบโตตามเกณฑ์ของกรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข เกณฑ์ส่วนสูงโดยเฉลี่ยของเด็กวั ขวบ มีดังนี้

  • เด็กผู้ชาย ส่วนสูงเฉลี่ยตามเกณฑ์อยู่ที่ประมาณ 101.5 เซนติเมตร (อยู่ในช่วง 94.9 - 108.1 เซนติเมตร)
  • เด็กผู้หญิง ส่วนสูงเฉลี่ยตามเกณฑ์อยู่ที่ประมาณ 100.7 เซนติเมตร (อยู่ในช่วง 94.1 - 107.2 เซนติเมตร)

ทั้งนี้ คุณพ่อคุณแม่สามารถติดตามการเติบโตของลูกตามกราฟการเจริญเติบโต (Growth Chart) อย่างสม่ำเสมอ (กราฟนี้มีในสมุดเล่มชมพูที่คุณแม่จะได้รับตอนฝากครรภ์ค่ะ) เพื่อดูว่าลูกมีการเติบโตเกณฑ์ที่เหมาะสมหรือไม่ หากพบว่าน้ำหนักหรือส่วนสูงตกเกณฑ์หรือมีการเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว ควรปรึกษาแพทย์

 

ตารางน้ำหนักเด็ก 4 ขวบ


คุณพ่อคุณแม่สามารถตรวจสอบน้ำหนักและส่วนสูงลูกได้จากเกณฑ์อ้างอิงของกรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุขโดยเกณฑ์นี้จะประกอบด้วยส่วนสูงและน้ำหนักตามเกณฑ์อายุ 0-12 ปี ทั้งเด็กชายและเด็กหญิง พร้อมวิธีคำนวณค่า BMI และวิธีการวัดส่วนสูงและชั่งน้ำหนักลูกอย่างถูกต้อง

 

ภาพรวมพัฒนาการทั้ง 4 ด้าน ช่วงวัย 4-5 ปี


พัฒนาการเด็ก 4 ขวบ ด้านร่างกาย

  • ความสามารถในการเคลื่อนไหวของลูกเป็นไปด้วยดี จากเดิมที่เคยกระโดดขาเดียวได้ประมาณ 2-3 ก้าว มาเดือนนี้เขาอาจทำได้ 4-6 ก้าวเลยทีเดียว  นอกจากนี้ ยังวิ่งขึ้นบันไดได้อย่างรวดเร็ว หยุดหรือเลี้ยวได้อย่างฉับพลัน
  • หากลองให้ลูกเดินตามแนวเส้นตรงก็จะสามารถเดินได้ไกลประมาณ 3 เมตร ซึ่งหมายถึงสมาธิและความจดจ่อที่มีมากขึ้นด้วย
  • ลูกเริ่มเขียนตัวหนังสือได้แล้วจากการฝึกเขียนทุกๆ วัน และสามารถใช้กรรไกรตัดกระดาษได้คล่อง

 

พัฒนาการเด็ก 4 ขวบ ด้านสติปัญญา

  • พัฒนาการทางภาษาจะเร็วมาก ลูกจะมีคำศัพท์ใหม่ ๆ หรือเรียกชื่อสิ่งที่ไม่เคยรู้จักมาก่อนได้ เด็กบางคนจะคิดคำพูดสร้างท่วงทำนองการพูด และทำเสียงแปลก ๆ และชอบใช้คำว่า “สมมติว่า...”
  • รู้จักและเข้าใจคำศัพท์ เช่น คำบอกตำแหน่ง คำบอกเวลา คำบอกความรู้สึกและความคิดที่เป็นนามธรรมได้ เช่น ดี เหนื่อย หนาว ร้อน อุ่น และรู้จักการปฏิเสธ

 

พัฒนาการเด็ก 4 ขวบ ด้านอารมณ์

  • ลูกวัยนี้ยังเล่นกับเพื่อนต่างเพศได้ไม่นานนัก และยังอาจดูเหมือนว่าลูก 4 ขวบโมโหร้าย เพราะมีโอกาสทะเลาะกับเพื่อนได้บ่อย ๆ แต่ไม่นานก็ดีกัน ฉะนั้นผู้ใหญ่อย่างเราคอยเฝ้าสังเกตการณ์เฉย ๆ จะดีกว่า หากเห็นว่าการทะเลาะกันนั้นไม่หนักหนาเกินกว่าที่เด็กจะแก้ปัญหากันเองได้
  • ลูกวัยนี้จะแยกตัวจากแม่และหันไปให้ความสำคัญกับพ่อมากขึ้น เพราะเขารู้สึกว่าพ่อเล่นสนุก และโลดโผนกว่าแม่

 

พัฒนาการเด็ก 4 ขวบ ด้านสังคม

  • ลูกวัยนี้จินตนาการเก่งและแสดงออกผ่านการเล่นสมมติ ยิ่งมีเพื่อนเล่นสนุก ๆ หลาย ๆ คน การเล่นบทบาทสมมติก็ยิ่งดูคึกคักกว่าเล่นกับตุ๊กตาเสียอีก
  • การเล่นด้วยกันของเด็ก ๆ นอกจากจะเป็นการแบ่งปันคำศัพท์ หรือประสบการณ์ของแต่ละคนแล้ว อารมณ์ความสนุกต่าง ๆ ยังช่วยให้สมองเกิดการเรียนรู้อย่างมีประสิทธิภาพอีกด้วย

 

 

พัฒนาการเด็ก 4 ขวบ แต่ละเดือน


พัฒนาการเด็ก 4 ขวบ 1 เดือน

  • น้ำหนักเพิ่มขึ้นเล็กน้อย ประมาณ 0.1–0.2 กก.
  • เด็กเริ่มมีความมั่นใจในการวิ่งและหยุดได้ทันที
  • สนทนาได้ชัดเจนขึ้น ใช้ประโยคยาว 4–5 คำ

 

พัฒนาการเด็ก 4 ขวบ 2 เดือน

  • สามารถกระโดดสองเท้าติดพื้นได้ต่อเนื่อง
  • เริ่มจดจำชื่อเพื่อนในห้องเรียนหรือกลุ่มเล่นได้
  • วาดรูปวงกลมง่าย ๆ ได้เอง

 

พัฒนาการเด็ก 4 ขวบ 3 เดือน

  • น้ำหนักรวมเพิ่มประมาณ 0.5 กก. จากต้นปี
  • สามารถใช้มือหยิบจับดินสอหรือสีไม้ได้มั่นคงขึ้น
  • เข้าใจความหมายของ “ใหญ่–เล็ก” หรือ “ยาว–สั้น”

 

พัฒนาการเด็ก 4 ขวบ 4 เดือน

  • เริ่มเล่นบทบาทสมมติซับซ้อน เช่น เล่นเป็นคุณหมอ คุณครู
  • จดจำเนื้อเพลงสั้น ๆ ได้ และร้องตามได้บางส่วน
  • เริ่มถามคำถาม “ทำไม” บ่อยขึ้น

 

พัฒนาการเด็ก 4 ขวบ 5 เดือน

  • ความสูงเฉลี่ยเพิ่มขึ้นประมาณ 1 ซม. จากต้นปี
  • สามารถแต่งตัวเองบางส่วนได้ เช่น ใส่เสื้อ กางเกง
  • รู้จักการต่อคิวและการรอคอยสั้น ๆ

 

พัฒนาการเด็ก 4 ขวบ 6 เดือน

  • น้ำหนักเฉลี่ยเพิ่มขึ้นรวมประมาณ 1 กก.
  • กระโดดขาเดียวอยู่กับที่ได้ 2–3 วินาที
  • สนใจการเล่านิทานยาวขึ้น และตอบคำถามเกี่ยวกับเรื่องราวได้

 

พัฒนาการเด็ก 4 ขวบ 7 เดือน 

  • ใช้กรรไกรตัดกระดาษเส้นตรงได้
  • แสดงอารมณ์ซับซ้อนมากขึ้น เช่น รู้สึกผิด อาย หรือภูมิใจ
  • เริ่มเล่นกับเพื่อนเป็นทีม เช่น สร้างบ้านบล็อกด้วยกัน

 

พัฒนาการเด็ก 4 ขวบ 8 เดือน

  • น้ำหนักรวมเพิ่มขึ้นประมาณ 1.2–1.5 กก. จากต้นปี
  • สามารถวาดรูปกากบาท (+) หรือเส้นทแยงได้
  • จดจำสีได้หลายสี และเริ่มบอกชื่อสีได้ถูกต้อง

 

พัฒนาการเด็ก 4 ขวบ 9 เดือน

  • วิ่งได้เร็วขึ้น และเปลี่ยนทิศทางได้โดยไม่ล้มง่าย
  • สามารถนับตัวเลข 1–10 ตามลำดับ แม้บางครั้งอาจข้ามตัวเลข
  • รู้จักเล่นสมมุติร่วมกับเพื่อน เช่น เล่นร้านขายของ

 

พัฒนาการเด็ก 4 ขวบ 10 เดือน

  • ส่วนสูงเฉลี่ยเพิ่มขึ้นรวมประมาณ 4–5 ซม. จากต้นปี
  • สามารถวาดคนง่าย ๆ มีหัว แขน ขา
  • เริ่มมีความคิดเปรียบเทียบ เช่น “ของฉันใหญ่กว่า ของเธอเล็กกว่า”

 

พัฒนาการเด็ก 4 ขวบ 11 เดือน

  • น้ำหนักเพิ่มรวมประมาณ 1.8–2 กก. ในรอบปี
  • ใช้ประโยคที่มีความซับซ้อนขึ้น เช่น “หนูอยากไปเพราะสนุก”
  • มีความเข้าใจเรื่องกฎเกณฑ์มากขึ้น เช่น กติกาเกมง่าย ๆ

 

พัฒนาการเด็ก 4 ขวบ

 

แบบประเมินพัฒนาการ 4 ขวบ


คุณพ่อคุณแม่สามารถลองใช้เช็กลิสต์ง่าย ๆ นี้เพื่อดูภาพรวมพัฒนาการของลูกได้ หากลูกยังทำบางข้อไม่ได้ ไม่จำเป็นต้องกังวล แต่หากไม่สามารถทำได้หลายข้อในหมวดหมู่เดียวกัน อาจเป็นสัญญาณที่ควรปรึกษาผู้เชี่ยวชาญค่ะ


ด้านการเคลื่อนไหว

(   ) ยืนขาเดียวได้นาน 2-5 วินาที

(   ) เดินขึ้นลงบันไดสลับเท้าได้

(   ) กระโดดสองขาไปข้างหน้าได้

(   ) ใช้กรรไกรตัดกระดาษได้


ด้านสติปัญญาและภาษา

(   ) บอกชื่อและนามสกุลตัวเองได้

(   ) พูดเป็นประโยคยาวๆ ได้

(   ) บอกสีได้อย่างน้อย 4 สี

(   ) ทำตามคำสั่ง 2-3 ขั้นตอนได้

 

ด้านอารมณ์และสังคม

(   ) แสดงอารมณ์หลากหลาย

(   ) เล่นกับเด็กคนอื่น

(   ) เริ่มเข้าใจการแบ่งปัน

(   ) ชอบเล่นบทบาทสมมติ

 

เด็ก 4 ขวบ พัฒนาการช้า คุณพ่อคุณแม่ควรทำอย่างไร


หากคุณพ่อคุณแม่สังเกตว่าเด็ก 4 ขวบ พัฒนาการช้า หรือมีพัฒนาการที่ไม่เป็นไปตามเกณฑ์ในหลาย ๆ ด้าน หรือมีการสูญเสียทักษะที่เคยทำได้ สิ่งแรกคืออย่าเพิ่งตื่นตระหนก ควรปรึกษากุมารแพทย์หรือนักพัฒนาการเด็กเพื่อรับการประเมินอย่างละเอียด เพราะการได้รับการกระตุ้นและช่วยเหลือตั้งแต่เนิ่น ๆ โดยผู้เชี่ยวชาญอาจแนะนำให้คุณพ่อคุณแม่ช่วยส่งเสริมพัฒนาการลูกด้วยของเล่นเด็ก 4 ขวบ หรือการอ่านหนังสือร่วมกัน เป็นต้น  

นอกจากลูกพัฒนาการช้า 4 ขวบแล้ว สิ่งสำคัญอีกอย่างที่คุณพ่อคุณแม่ควรให้ความสำคัญ คือ สุขภาพร่างกาย โดยหากพบว่าลูกมีอาการผิดปกติทางร่างกาย เช่น ปวดหัว อาเจียน ไม่มีไข้ ซึ่งอาจเป็นสัญญาณของความดันในสมองที่ผิดปกติ หรือภาวะอื่น ๆ แม้จะดูไม่เกี่ยวกับพัฒนาการโดยตรง ก็ควรพบแพทย์เพื่อตรวจวินิจฉัยโดยเร็วที่สุด เพราะสุขภาพกายที่ดีคือรากฐานของพัฒนาการที่ดีในทุกด้าน

 

เลือกเอนฟาโกรสูตรที่ใช่ แบรนด์เดียวที่เสริม MFGM


น้ำนมแม่เป็นแหล่งแคลเซียมที่สำคัญที่ลูกน้อยจะได้รับ โดยควรให้น้ำนมแม่ตั้งแต่ลูกตลอดไปจนถึงอายุประมาณ 6 เดือน นอกจากนี้ในน้ำนมแม่ยังมีสารอาหารชนิดหนึ่งที่เรียกว่า “MFGM” หรือเยื่อหุ้มอนุภาคไขมันในน้ำนม (Milk Fat Globule Membrane) ประกอบด้วยโปรตีนและไขมันกว่า 150 ชนิด อย่างสปิงโกไมอิลีน ฟอสโฟไลปิด แกงกลิโอไซต์ เป็นต้น

สารอาหารในนมแม่เหล่านี้ มีส่วนช่วยในการเสริมสร้างเส้นใยประสาท (Myelin Sheath) และเพิ่มประสิทธิภาพในการส่งสัญญาณประสาทเชื่อมต่อระหว่างเซลล์สมอง ช่วยให้สมองทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ สามารถเรียนรู้และจดจำได้ดียิ่งขึ้น นอกจากนี้ MFGM ในนมแม่ ยังมีงานวิจัยรองรับว่า* ช่วยให้มี IQ และ EF ที่เหนือกว่าตั้งแต่ 5 ขวบปีแรก

*สถาบันสุขภาพเด็กแห่งชาติมหาราชินีและศูนย์นมแม่แห่งประเทศไทย. นมแม่กับการพัฒนาทักษะสมองส่วน Executive Function. 2561 

 

ไขข้อข้องใจเรื่องพัฒนาการเด็ก 4 ขวบกับ Enfa Smart Club


เด็ก 4 ขวบนอนกี่ชั่วโมง

โดยทั่วไปเด็กวัย 4 ขวบต้องการการนอนหลับ 10-13 ชั่วโมงต่อวัน ซึ่งรวมทั้งการนอนกลางคืนและการงีบหลับตอนกลางวัน ทั้งนี้ เด็กบางคนอาจจะเริ่มเลิกงีบหลับในช่วงวัยนี้แล้วก็ได้

 

เด็ก 4 ขวบขึ้นเครื่องบิน ต้องทำยังไงบ้าง

เด็ก 4 ขวบขึ้นเครื่องบิน คุณพ่อคุณแม่ควรเตรียมพร้อม ดังนี้

  • เอกสาร โดยเตรียมสูติบัตรฉบับจริงหรือพาสปอร์ตเพื่อยืนยันตัวตน
  • ที่นั่ง โดยเด็กอายุเกิน 2 ขวบต้องมีที่นั่งเป็นของตัวเอง
  • ลดอาการหูอื้อ โดยตอนเครื่องขึ้น-ลง ให้ลูกดูดน้ำ/นม กลืนน้ำลาย หรือเคี้ยวของว่างเล็กน้อยเพื่อช่วยปรับความดันในหู
  • เตรียมของจำเป็น โดยเตรียมของเล่นที่ชอบ ขนม และดาวน์โหลดการ์ตูนหรือเกมไว้ในแท็บเล็ต/มือถือ เพื่อให้เด็กมีกิจกรรมทำและไม่เบื่อ
  • แจ้งสายการบิน โดยเฉพาะหากต้องการบริการพิเศษ เช่น อาหารสำหรับเด็ก ควรแจ้งล่วงหน้า

 

ลูก 4 ขวบอ้วก ไม่มีไข้ ไม่ท้องเสีย

ลูก 4 ขวบอ้วก ไม่มีไข้ ไม่ท้องเสีย อาจเกิดได้จากหลายสาเหตุที่ไม่รุนแรง เช่น เมารถ/เมาเรือ อาหารเป็นพิษ ไอมากจนอ้วก รับประทานอาหารมากเกินไปหรือรับประทานอาหารที่ย่อยยาก หรือท้องผูก รวมถึงความเครียด วิตกกังวล หรือตื่นเต้น ควรให้จิบน้ำบ่อย ๆ สังเกตอาการ ถ้าอ้วกจนกินไม่ได้ หรือมีอาการอื่นร่วมด้วย ควรพาไปพบแพทย์ 

 

* นมแม่เป็นอาหารที่ดีที่สุดสำหรับทารก
Enfa Smart Club สนับสนุนให้คุณแม่เลี้ยงลูกด้วยนมแม่เพียงอย่าง
เดียวอย่างน้อย 6 เดือนและให้นมแม่ควบคู่อาหารตามวัยอีก 2 ปี หรือนานกว่านั้น ตามคำแนะนำขององค์การอนามัยโลก (WHO)
Enfa Smart Club พร้อมเป็นส่วนหนึ่งในการดูแลคุณแม่และลูกน้อย ด้วยการมอบข้อมูลโภชนาการและพัฒนาการลูกน้อยแต่ละวัย ที่เป็นประโยชน์และเชื่อถือได้ ผ่านเว็บไซต์ enfababy.com

คุณกำลังเข้าถึงเนื้อหาจากผู้ให้บริการภายนอกเกี่ยวกับการซื้อหรือ เรียนรู้เพิ่มเติมเกี่ยวกับผลิตภัณฑ์ของบริษัท มี้ด จอห์นสัน นิวทริชัน (ประเทศไทย) จำกัด​

กรุณากดยืนยันเพื่อดำเนินการต่อ

Line TH
Cart TH Join Enfamama