นิทานเรื่อง ห่านทองคำ 

กาลครั้งหนึ่งนานมาแล้ว มีสามีภรรยาคู่หนึ่งมีฐานะยากจน มีอาชีพเลี้ยงห่านไว้เพื่อเก็บไข่ไปขาย “ไข่ห่านจ้า ไข่สด ๆ เก็บใหม่วันต่อวัน ลองมาเลือกซื้อกันเลย” สามีร้องเรียกลูกค้าในตลาด แต่วันนี้ไม่มีใครมาซื้อไข่ห่านของเขาเลย “ขายไข่ไม่ได้เลย เฮ่อ แล้วจะเอาเงินที่ไหนซื้อข้าวกิน กลับไปโดนด่าอีกแน่เลย”   

หลังจากที่เขากลับจากตลาด เมื่อภรรยาพบว่าเขาไม่สามารถขายไข่ห่านได้ จึงเอะอะโวยวายด่าว่าสามี “แค่ไข่ใบเดียวยังขายไม่ได้เลย เย็นนี้ไม่ต้องกินข้าวแล้วกัน ไม่มีเงินจะหาอะไรให้กินแล้ว” สามีหน้าเศร้าเดินกลับไปที่เล้าห่านเพื่อระบายความทุกข์ “ข้าไม่รู้จะหาเงินยังไงแล้ว เก็บไข่เอ็งขาย ก็ขายไม่ค่อยดี บางวันก็ขายได้บ้าง บางวันก็ขายไม่ได้เลย” ห่านฟังชีวิตของเจ้านายอย่างสงสาร จึงอยากช่วยให้เจ้านายมีเงินมากขึ้น คืนนั้นเจ้าห่านกตัญญูจึงขอพรเทวดา “ท่านเทวดาขอรับ ช่วยให้พรให้ไข่ห่านของข้าช่วยทำให้เจ้านายของข้ารวยด้วยเถิด ข้าสงสารเจ้านาย” เทวดาได้ยินคำร้องขอของห่านจึงเอ่ยว่า “เจ้าแน่ใจนะ ว่าเจ้าอยากให้ไข่ของเจ้าทำเงินให้แก่เจ้านายของเจ้าจริง ๆ ห่านดีใจที่เทวดาคุยด้วย จึงรีบตอบว่า “ข้าแน่ใจ ข้าสงสารเจ้านาย เจ้านายดูแลข้าอย่างดี แต่ไข่ของข้ากับช่วยอะไรเจ้านายไม่ได้เลย” เทวดาตอบรับคำขอของเจ้าห่าน “ได้ ข้าจะช่วยให้ไข่ของเจ้ากลายเป็นทองคำ เพี้ยง!” ห่านดีใจรีบไหว้ขอบคุณเทวดา พรุ่งนี้ไข่ของมันจะช่วยเจ้านายได้แล้ว   

เช้าวันรุ่งขึ้น ชายเจ้าของห่านได้เข้าไปเก็บไข่ในเล้าตามปกติทุกวัน แต่ในวันนี้เขาได้สังเกตเห็นว่า มีไข่ฟองหนึ่งส่องแสงสีเหลืองทองอร่ามแวววาวก็รู้สึกแปลกใจ “เฮ้ยทำไมวันนี้ไข่มันเรืองแสงแบบนี้ อย่างกับทองคำเลย” เขาเดินเข้ามาก้มมองดูไข่ใกล้ ๆ มากขึ้น ยิ่งใกล้ยิ่งสงสัยจึงหยิบไข่ขึ้นมาดู และแล้วเมื่อหยิบขึ้นมา เขาก็ต้องแปลกใจเพราะไข่ฟองนี้คือไข่ทองคำ เขาร้องโวยวายอย่างตกใจผสมกับดีใจสุดชีวิต “เฮ้ยนี่มัน มัน มัน ไข่ทองคำ ทองคำจริง ๆ ด้วย โอ้ว เจ้าห่านเจ้าออกไข่เป็นทองคำได้ยังไง” ห่านยิ้มอย่างภูมิใจที่ได้ช่วยเจ้านาย แล้วตอบว่า “ข้าไปขอพรจากเทวดามา เทวดาให้พรให้ในท้องข้ามีไข่ทองคำ” เมื่อได้ยินดังนั้น ชายเจ้าของห่านดีใจมาก อุ้มเจ้าห่านกระโดดโลดเต้นไปด้วยกัน และร้องตะโกนว่า “รวยแล้ว ข้าจะรวยแล้ว ขอบใจเจ้าห่านมาก”   

หลังจากนั้นเป็นต้นมา ห่านตัวนี้ก็ได้ออกไข่ทองคำให้แก่เจ้านายของมันในทุกเช้า “ทำดีมาก เจ้าห่าน และไข่ทองคำของข้า” จนในที่สุดจากชายยากจน เขาได้กลายเป็นเศรษฐีที่ร่ำรวยมาก  ๆ จากการขายไข่ทองคำภรรยาเลิกบ่นด่าเขา แต่คอยเอาใจ ทำอาหารให้เขากิน ส่วนตัวภรรยาก็กลายเป็นคุณนายที่กินอยู่อย่างสุขสบาย   

วันหนึ่งภรรยาเกิดความโลภอยากร่ำรวยมากกว่านี้ อยากให้มีทรัพย์สินเงินทองมากกว่าที่เป็นอยู่ จึงคุยกับสามีว่า “พี่จ๊ะ ชั้นสงสัยว่าในท้องของห่านตัวนี้ มันจะต้องมีไข่ทองคำอยู่มากมายแน่ ๆ ทำไมพี่จะต้องลำบากไปเก็บไข่ขายทุกเช้าด้วย” สามีคิดตาม และก็เห็นด้วย “ใช่ ทำไมพี่จะต้องตื่นเช้าไปรอเจ้าห่านมันออกไข่ทองคำ ทั้งที่มันบอกว่า เทวดาได้ให้พรให้ในท้องมันมีไข่ทองคำ” สามีภรรยามองหน้ากันอย่างเจ้าเล่ห์ ความโลภทำให้พวกเขาลืมบุญคุณของเจ้าห่าน     

เมื่อคิดได้ดังนั้น ชายเจ้าของห่านจึงวิ่งหายเข้าไปในครัว แล้วไปหยิบมีดเล่มโตคมกริบ แล้ววิ่งออกไปที่เล้าห่าน เมื่อเดินเข้าเล้า เขาได้ซ่อนมีดไว้ข้างหลัง เจ้าห่านเห็นเจ้านายมาเยี่ยมก็ดีใจ เดินเข้ามาหา ทันใดนั้นเอง ชายเจ้าของห่านก็หยิบมีดออกมา เจ้าห่านพอเห็นมีดก็ตกใจมาก รีบร้องบอกเจ้านายว่า “เจ้านายจ๋า เจ้านายจะทำอะไร” เจ้านายหน้ามืดตามัวจึงตอบไปว่า “ข้าต้องการไข่ทองคำในท้องของเจ้า” ห่านจึงร้องตอบว่า “ข้าก็ไข่ให้เจ้านายทุกเช้าแล้วนี่ขอรับ” เจ้านายไม่สนใจคำตอบนั้น เขาตัดสินใจใช้มีดผ่าท้องของเจ้าห่านดู เพื่อหวังว่าจะได้ไข่ทองคำมากมายดังที่เขาและภรรยาคิดไว้ “ไหนไข่ทองคำอยู่ตรงไหนบ้างนะ จะมีกี่ฟองน้า เอามาให้หมดจะได้รวย ๆ” แต่แล้วเขาก็ต้องผิดหวังเมื่อไม่พบไข่ทองคำแม้แต่เพียงฟองเดียว เมื่อหันกลับไปมองเจ้าห่านกตัญญู จึงพบว่า เจ้าห่านตัวนั้น ตัวที่ให้ไข่ทองคำกับเขาได้ตายไปแล้ว และที่สำคัญมันไม่สามารถออกไข่ทองคำให้แก่เขาได้อีกต่อไป ชายเจ้าของห่านได้สติ จึงร้องไห้เสียใจในสิ่งที่เขาได้ทำลงไป “เจ้าห่านเอ๊ย ข้าขอโทษ ข้าผิดไปแล้ว ความโลภความไม่รู้จักพอมันทำให้ข้าขาดสติ เจ้าช่างแสนดีต่อข้า แต่ข้ากลับฆ่าเจ้า ข้าขอโทษ” ต่อจากนี้ไปชายเจ้าของห่านก็จะไม่มีไข่ทองคำอีกแล้ว และเขาก็ไม่มีเจ้าห่านจอมกตัญญูไว้คอยช่วยเหลือครอบครัวเขาอีกต่อไป หลังจากนั้นไม่นานสามีภรรยาคู่นี้ก็กลับมายากจนเหมือนเดิม และในทุกเช้าเขาก็ยังต้องออกไปเก็บไข่ห่านไปขาย แต่มันไม่ใช่ไข่ห่านทองคำอีกต่อไปแล้ว