เด็กปวดท้องเป็นพักๆ ปวดบิด อย่าวางใจ ปล่อยไว้อันตรายกว่าที่คิด

Enfa สรุปให้

• อาการปวดท้องในเด็ก เกิดได้จากหลายสาเหตุ ทั้งอาการท้องผูก อาหารเป็นพิษ ลำไส้แปรปรวน กระเพาะอาหารอักเสบ โคลิค หรือมีการติดเชื้อในระบบทางเดินอาหาร
• หากทารกร้องไห้งอแงไม่หยุด ไม่ยอมกินนม ควรพาลูกไปพบแพทย์ เพราะทารกอาจจะกำลังปวดท้องอยู่ ซึ่งเด็กทารกมักมีปัญหาท้องอืด แน่นท้อง ทำให้รู้สึกไม่สบายท้องได้บ่อย ๆ
• หากเด็กมีอาการปวดท้องติดต่อกันตั้งแต่ 6 ชั่วโมงขึ้นไป ควรรีบพาไปพบแพทย์ทันทีเพื่อเข้ารับการตรวจวินิจฉัย เพราะในกรณีร้ายแรง อาการปวดท้องอาจรุนแรงจนเสี่ยงต่อการเสียชีวิตได้

อาการปวดท้องในเด็ก อาจเป็นเพียงอาการปวดท้องโดยทั่วไป แต่ในขณะเดียวกันก็อาจเป็นสัญญาณอันตรายที่รุนแรงได้ คุณพ่อคุณแม่ควรสังเกตและถามไถ่อาการของลูกอยู่เสมอ เพื่อให้สามารถรับมือกับอาการเด็กปวดท้องได้อย่างเหมาะสม

เด็กปวดท้อง เกิดจากสาเหตุใดบ้าง

อาการปวดท้องสามารถพบได้ทุกเพศทุกวัย ทั้งเด็กโต เด็กเล็ก หรือทารกปวดท้อง ก็สามารถพบได้เช่นกัน ซึ่งอาการปวดท้องในเด็กนั้น เกิดขึ้นได้จากหลายสาเหตุ ไม่ว่าจะเป็น

• ท้องผูก
• มีลมตกค้างภายในท้องมากเกินไป
• โรคกระเพาะอาหารและลำไส้เล็กอักเสบ (Gastroenteritis)
• อาหารเป็นพิษ
• โรคลำไส้แปรปรวน หรือ โรคไอบีเอส (IBS : Irritable Bowel Syndrome)
• แพ้น้ำตาลแลคโตส (Lactose intolerance)
• อาการโคลิค
• การติดเชื้อในระบบทางเดินอาหาร 

อาการปวดท้องในเด็ก บอกอะไร

ปวดท้องในเด็ก แม้จะปวดท้องเหมือนกัน แต่ก็ไม่เหมือนกันเสียทีเดียวนะคะ เพราะตำแหน่งของอาการปวดท้อง ก็อาจจะบอกถึงสัญญาณสุขภาพที่แตกต่างกันไปด้วย ไม่ว่าจะเป็น

• ลูกปวดท้องเป็น ๆ หาย ๆ  

ลูกปวดท้องเป็นพัก ๆ ปวดแล้วก็หาย แล้วก็กลับมาปวดอีก หากเป็นไม่กี่วันก็หาย อาจจะไม่ได้เกิดจากสาเหตุที่อันตราย แต่ถ้าเป็น ๆ หาย ๆ อยู่บ่อย ๆ หรือเกิดขึ้นเป็นประจำ ลูกอาจเสี่ยงต่อโรคกระเพาะอาหารอักเสบ หรือตับอ่อนอักเสบเรื้อรัง 

ควรพาลูกไปพบแพทย์เพื่อเข้ารับการตรวจวินิจฉัยหาสาเหตุของอาการปวดท้องเป็น ๆ หาย ๆ ว่าเกิดจากอะไรกันแน่ ไม่ควรปล่อยไว้นาน เพราะถ้าหากเกิดจากสาเหตุที่อันตรายจริง ๆ อาจจะทำให้การรักษายากขึ้นได้ 

• ลูกปวดท้องตรงกลาง 

ปวดท้องตรงกลาง หรือบริเวณใต้ลิ้นปี่ อาจหมายถึง โรคหัวใจขาดเลือด กระเพาะอาหารอักเสบ กรดไหลย้อน หรือนิ่วในถุงน้ำดี 

หากปวดท้องน้อยตรงกลาง อาจหมายถึง กระเพาะปัสสาวะอักเสบ ในเด็กผู้หญิงอาจจะมีปัญหาที่เกี่ยวกับมดลูกได้ค่ะ 

หากมีอาการปวดท้องบริเวณนี้ติดต่อกัน 6 ชั่วโมงขึ้นไปแล้วอาการไม่ดีขึ้นเลย แต่กลับแย่ลงเรื่อย ๆ ควรพาลูกไปพบแพทย์เพื่อเข้ารับการตรวจวินิจฉัย 

• ลูกปวดท้องตรงสะดือ 

อาการปวดท้องบริเวณสะดือ มักจะเกี่ยวข้องกับลำไส้เล็ก ทางเดินอาหาร หรือไส้ติ่งอักเสบ หากมีอาการปวดท้องบริเวณนี้ติดต่อกัน 6 ชั่วโมงขึ้นไปแล้วอาการไม่ดีขึ้นเลย แต่กลับแย่ลงเรื่อย ๆ ควรพาลูกไปพบแพทย์เพื่อเข้ารับการตรวจวินิจฉัย 

• ลูกปวดท้อง ถ่ายเหลว 

หากลูกมีอาการปวดท้อง และมีอาการถ่ายเหลวร่วมด้วย ลูกอาจกำลังมีอาการท้องเสีย หรือมีภาวะท้องร่วง ให้รีบพาลูกไปพบแพทย์ทันที เนื่องจากอาการท้องร่วงแบบเฉียบพลันจะทำให้ร่างกายเกิดภาวะขาดน้ำ

มากไปกว่านั้น หากลูกมีอาการถ่ายเหลว ไม่ควรซื้อยาหยุดถ่ายมาให้ลูกกินเอง แต่ควรจิบน้ำตาลผงน้ำตาลเกลือแร่เพื่อป้องกันภาวะขาดน้ำ และพาไปพบแพทย์โดยเร็วที่สุด

ลูกปวดท้อง แบบไหนอันตราย และควรพาไปโรงพยาบาลทันที

อาการปวดท้องที่จำเป็นจะต้องรีบไปพบแพทย์ทันที คืออาการปวดท้องดังต่อไปนี้ 

• มีอาการปวดท้องติดต่อกันนานเกิน 6 ชั่วโมง 
• มีไข้ขึ้นสูง 
• ปวดท้องจนไม่สามารถทำกิจกรรมต่าง ๆ ได้ กินไม่ได้ นอนไม่หลับ หรือปวดท้องจนตัวงอ 
• มีอาการอาเจียนร่วมด้วยมากกว่า 3-4 ครั้ง 
• มีอาการท้องเสียร่วมด้วย 

วิธีแก้ทารกปวดท้อง

จริง ๆ แล้วค่อนข้างยากที่จะรู้ว่าทารกปวดท้องหรือเปล่า เพราะลูกยังไม่สามารถพูดหรือบอกเราได้ว่ากำลังปวดท้อง ดังนั้น คุณพ่อคุณแม่ควรสังเกตอาการทั่วไปของลูกให้ดีค่ะว่าลูกร้องไห้งอแงผิดปกติ ทำยังไงก็ไม่ยอมหยุดร้องไห้หรือเปล่า ลูกเริ่มไม่กินม เริ่มเบื่ออาหารบบ้างไหม

ลูกนอนไม่ค่อยหลับหรือเปล่า ลูกขับถ่ายมากหรือน้อยแค่ไหน หากรู้สึกว่าลูกดูไม่ค่อยสบายตัวและร้องไห้บ่อย อาจเป็นไปได้ว่าลูกกำลังปวดท้อง ให้รีบพาลูกไปพบแพทย์ทันทีค่ะ เพื่อเข้ารับการตรวจวินิจฉัยหาสาเหตุ และรักษาตามสาเหตุที่เกิดขึ้น 

ยาแก้ปวดท้องสำหรับเด็ก

ยาสามัญประจำบ้านสำหรับบรรเทาอาการปวดท้องที่ปลอดภัยสำหรับเด็ก และควรติดบ้านไว้ ได้แก่ 

• ยาธาตุน้ำแดง สำหรับเด็กอายุระหว่าง 6-12 ปี ให้กินครั้งละครึ่งช้อนโต๊ะ ถึง 1 ช้อนโต๊ะ 
• ยาธาตุน้ำขาว สำหรับเด็กอายุระหว่าง 6-12 ปี ให้กินครั้งละครึ่งช้อนโต๊ะ ถึง 1 ช้อนโต๊ะ 
• ยาลดกรดหรือยาเคลือบกระเพาะอาหาร สำหรับเด็กอายุระหว่าง 3-6 ปี  ให้กินครั้งละครึ่งช้อนโต๊ะ ถึง 1 ช้อนชา ส่วนเด็กที่อายุ 6-12 ปี ให้กินครั้งละ 1-2 ช้อนชา หรือ ครึ่ง - 1 เม็ด 
• มหาหิงค์ สามารถใช้กับทารกแรกเกิดได้ โดยทามหาหิงค์ที่บริเวณหน้าท้อง รอบสะดือ ต้นขา เท้า และฝ่าเท้าของทารกเมื่อทารกมีอาการปวดท้องหรือไม่สบายท้อง 

สิ่งสำคัญคือ ไม่ควรให้เด็กกินยาใด ๆ กันเองโดยที่ไม่ตรงกับโรค เพราะอาการปวดท้องของเด็กนั้นเกิดจากสาเหตุที่แตกต่างกัน ควรพาเด็กไปพบแพทย์เพื่อตรวจวินิจฉัยดูก่อนว่าเกิดจากอะไร แล้วจึงกินยาให้ตรงกับสาเหตุและอาการ 

อาการท้องอืด แน่นท้อง หนึ่งในอาการไม่สบายท้องที่พบได้บ่อยในทารก

ทารกท้องอืด แน่นท้อง ถือว่าเป็นหนึ่งในปัญหาสุขภาพทารกที่เกิดขึ้นได้บ่อยมากค่ะ ซึ่งอาการเช่นนี้ เกิดขึ้นได้จากหลายสาเหตุ เช่น

• ระบบทางเดินอาหารของทารกยังทำงานได้ไม่เต็มที่ จึงอาจจะใช้เวลาในการย่อยอาหารนานเกินไป หรือยังย่อยอาหารได้ไม่ดี สงผลให้เกิดอากหารแน่นท้อง ท้องอืดได้ 
• ทารกอาจกำลังมีปัญหาในระบบทางเดินอาหาร เช่น ปริมาณแบคทีเรียในลำไส้มากเกิน ภาวะขาดเอนไซม์ย่อยนม โรคลำไส้แปรปรวน 
• ทารกแพ้อาหาร เด็กที่เริ่มกินนมผง หรืออาหารบดนิ่ม อาจเริ่มมีปัญหาแพ้อาหารหรือไวต่ออาหารบางอย่าง ซึ่งอาจก่อให้เกิดการระคายเคืองในระบบทางเดินอาหาร รวมถึงก่อให้เกิดแก๊สในระบบทางเดินอาหารมากขึ้นด้วย 
• กลืนอากาศมากเกินไป โดยเฉพาะอย่างยิ่งเวลาที่ร้องไห้ ก็เป็นจังหวะที่ทารกได้กลืนเอาอากาศเข้าไปในระบบทางเดินอาหาร หรือเวลากินนม ทารกอาจใช้ปากดูดเพียงหลวม ๆ ทำให้มีอากาศเล็ดลอดเข้าไปได้มากขึ้น หรือหากทารกกินนมขวด ก็อาจเป็นไปได้ว่าในขวดนมมีฟองอากาศอยู่มาก 

ซึ่งคุณพ่อคุณแม่สามารถรับมือได้หลายวิธี ไม่ว่าจะเป็น

• จับลูกเรอ หากทารกมีอาการท้องอืด คุณพ่อคุณแม่ควรจับลูกเรอบ่อย ๆ การทำให้ทารกเรอจะเป็นกำจัดอากาศส่วนเกินที่กลืนเข้าไปออกมา ช่วยบรรเทาอาการท้องอืดให้ดีขึ้นได้ 
• นวดตัวให้ทารก การนวดที่หน้าท้อง ขา หลัง และทั่วร่างกายของทารกจะช่วยให้เจ้าตัวเล็กรู้สึกสงบและผ่อนคลาย โดยกดไปที่ท้องเบา ๆ ให้เป็นลักษณะวงกลมเพื่อช่วยขจัดเอาอากาศส่วนเกินออก 
• ทำท่าจักรยาน คุณพ่อคุณแม่สามารถทำท่าปั่นจักรยานให้ลูกได้ง่าย ๆ โดยวางลูกน้อยลงบนเบาะสำหรับเด็ก แล้วค่อยๆ หมุนที่ขาไปมาในท่วงท่าคล้ายกับว่าขาทั้งสองข้างกำลังปั่นจักรยาน ท่านี้จะช่วยดันอากาศที่ติดอยู่ออกมา หรือถ้าจะไม่ปั่นจักรยาน ก็แค่ค่อย ๆ ดันเข่าของทารกขึ้นไปที่ท้อง และค้างไว้ 10 วินาที จากนั้นปล่อยขาของทารกให้เหยียดตรง ทำซ้ำหลาย ๆ ครั้ง ก็จะช่วยดันอากาศที่ติดอยู่ออกมาได้เช่นกัน 
• ใช้ขวดนมและจุกนมที่ได้มาตรฐาน ควรใช้ขวดนมขนาดเล็กสำหรับเด็กเพราะกระเพาะอาหารของทารกนั้นเล็กเกินกว่าจะรองรับปริมาณนมจากขวดนมขนาดใหญ่ได้ และควรใช้ขนาดจุกนมที่เหมาะสมเพื่อให้สูตรไหลช้า แต่ไหลสม่ำเสมอ รูจุกนมที่เล็กเกินไปอาจทำให้ลูกน้อยต้องดูดจุกนมแรงขึ้น ซึ่งจะเป็นการดูดอากาศเข้าสู่ร่างกายมากขึ้น แต่รูจุกนมที่ใหญ่เกินไป ก็อาจทำให้ทารกกลืนอากาศมากขึ้น เพราะต้องอ้าปากกว้างมากขึ้น 
• เปลี่ยนอาหารของแม่ให้นมลูก แม่ให้นมลูกอาจจำเป็นต้องหลีกเลี่ยงการกินอาหารบางประเภทที่เสี่ยงทำให้เกิดแก๊สในกระเพาะอาหารมากขึ้น และหลีกเลี่ยงอาหารบางอย่างที่อาจก่อให้เกิดอาการแพ้ ซึ่งอาจถูกส่งต่อผ่านน้ำนมไปยังทารก และมีผลทำให้ทารกท้องอืดตามมาด้วยได้ อย่างไรก็ตาม การแพ้อาหารในทารกยังถือว่าพบได้น้อย 
• ให้นมก่อนที่ลูกจะร้องไห้ ยิ่งลูกร้องไห้โดยที่ยังไม่ได้กินอะไรล่ะก็ เสี่ยงที่ทารกจะกลืนเอาอากาศเข้าสู่ระบบทางเดินอาหารมากขึ้น หากเป็นไปได้ควรให้นมทันทีที่ลูกหิว เพื่อป้องกันไม่ให้ลูกร้องไห้งอแงเพราะหิวนม ยิ่งลูกร้องนานยิ่งเสี่ยงจะกลืนอากาศเข้าไปมากเท่านั้น

เลือกโภชนาการที่ย่อยง่าย ถ่ายคล่อง สมองดี ผสมโปรตีนที่ผ่านการย่อยบางส่วย

หากลูกมีอาการไม่ปกติ เช่น การที่ลูกร้องตอนกลางคืน ไม่มีสาเหตุ แหวนะนม อาจเกิดจากหลายปัจจัย ไม่ว่าจะเป็นพัฒนาการตามวัย อารมณ์ ความกลัว ฝันร้าย หรือปัญหาทางกายภาพ เช่น แพ้อาหารหรือไม่ถูกกับนม การเข้าใจพฤติกรรมของลูกแต่ละช่วงวัยคือกุญแจสำคัญที่จะช่วยให้คุณพ่อคุณแม่สามารถดูแลลูกได้อย่างเหมาะสมและมั่นใจยิ่งขึ้น

ทั้งนี้ ในช่วงวัยแรกเกิด ระบบย่อยอาหารของลูกน้อยยังทำงานได้ไม่เต็มที่ เด็กมากกว่า 70% จึงมีโอกาสเกิดอาการไม่สบายท้อง เช่น ท้องผูก ท้องอืด แหวะนม และร้องกวน การเลือกโภชนาการที่ย่อยง่ายจึงเป็นกุญแจสำคัญ เพื่อช่วยให้ลูกสบายท้อง ถ่ายคล่อง และเรียนรู้ได้เต็มศักยภาพ

โดยเฉพาะโภชนาการที่ผสมโปรตีนที่ผ่านการย่อยบางส่วน (PHP) ซึ่งมีขนาดโมเลกุลเล็ก ย่อยง่าย ดูดซึมไว ลดการเกิดแก๊สและปัญหาขับถ่าย พร้อมทั้งเสริมด้วยเส้นใยสุขภาพอย่าง PDX และ GOS ที่ช่วยปรับสมดุลลำไส้ และสารอาหารบำรุงสมอง เช่น MFGM และ DHA เพื่อส่งเสริมพัฒนาการทั้ง IQ และ EQ ของลูกน้อยอย่างต่อเนื่อง

ดังนั้น หากไม่สามารถให้นมแม่ได้ โภชนาการที่ย่อยง่าย ผสมโปรตีนย่อยบางส่วน และเสริมสารอาหารสำคัญ คือทางเลือกที่ช่วยให้ลูกเติบโตแข็งแรง สมองดี พร้อมเรียนรู้อย่างไม่สะดุด

ไขข้อข้องใจเรื่องอาการปวดท้องของลูกน้อยกับ Enfa Smart Club

 ทารกปวดท้อง ร้องไห้ งอแง แม่ควรทำยังไงดี

หากทารกปวดท้อง ร้องไห้งอแง อาจปฐมพยาบาลเบื้องต้นด้วยการนวดท้องเบา ๆ หรือทามหาหิงค์ เพื่อดูว่าอาการดีขึ้นหรือไม่ แต่ถ้าไม่ดีขึ้นเลย ควรรีบพาลูกไปพบแพทย์ให้เร็วที่สุดเพื่อตรวจวินิจฉัยหาสาเหตุว่าเกิดจากอะไร 

 ลูกน้อยปวดท้องตอนกลางคืน เกิดจากอะไร

อาการปวดท้องตอนกลางคืนเกิดขึ้นได้จากหลายสาเหตุค่ะ ไม่ว่าจะเป็น: 

• ท้องผูก 
• มีลมตกค้างภายในท้องมากเกินไป 
• โรคกระเพาะอาหารและลำไส้เล็กอักเสบ (Gastroenteritis) 
• อาหารเป็นพิษ 
• โรคลำไส้แปรปรวน หรือ โรคไอบีเอส (IBS : Irritable Bowel Syndrome) 
• แพ้น้ำตาลแลคโตส (Lactose intolerance) 
• อาการโคลิค 
• การติดเชื้อในระบบทางเดินอาหาร 

หากลูกปวดท้องติดต่อกัน 6 ชั่วโมงขึ้นไป แนะนำให้รีบพาลูกไปพบแพทย์เพื่อเข้ารับการตรวจวินิจฉัยโดยเร็วที่สุดค่ะ 

 ลูกปวดท้อง นอนไม่หลับ ดูแลอย่างไร

หากลูกมีอาการปวดท้องจนนอนไม่หลับ ควรพาลูกไปพบแพทย์ทันที เพราะอาการปวดท้องดังกล่าวอาจเกิดจากสาเหตุที่อันตรายได้ค่ะ 

 ลูก 3 ขวบ ปวดท้อง เป็น ๆ หาย ๆ ผิดปกติหรือไม่

อาการปวดท้องเป็น ๆ หาย ๆ หากเกิดขึ้นนาน ๆ ครั้ง อาจไม่ถือว่าผิดปกติเสียทีเดียว แต่ถ้าเกิดขึ้นบ่อย ๆ ควรพาลูกไปพบแพทย์ค่ะ เพราะลูกอาจเป็นโรคกระเพาะอาหารอักเสบ หรือตับอ่อนอักเสบเรื้อรังได้ 

บทความแนะนำสำหรับคุณแม่ดูแลลูก

• ทารกท้องเสียบ่อย เพราะนมแม่จริงไหม ป้องกันได้ยังไงบ้าง
• ลูกท้องเสียให้กินอะไรดี รับมือยังไงหากลูกท้องเสียไม่หยุด
• ทารกท้องอืด ไม่สบายท้อง ร้องไห้โยเย แม่จ๋ารับมือยังไงดี
• ยาน้ำไกร๊ปวอเตอร์ แก้ท้องอืด ท้องเฟ้อในเด็กได้จริงหรือ?
• วิธีลดไข้ทารกแรกเกิด เมื่อลูกตัวไม่สบาย ตัวร้อนจี๋