Enfa สรุปให้
ตารางอาหารทารกแรกเกิด – 12 เดือน เริ่มตั้งแต่แรกเกิดจนถึงครบ 1 ปี เริ่มจากนมแม่หรือนมผสมอย่างเดียวใน 6 เดือนแรก และค่อย ๆ เพิ่มอาหารเสริมตามวัย จนใกล้เคียงผู้ใหญ่เมื่อครบ 1 ขวบ
สำหรับอาหารทารกแรกเกิด - 12 เดือนนั้น ช่วงแรกเกิดถึง 6 เดือนควรกินนมแม่เป็นหลักเพื่อเสริมภูมิคุ้มกัน จากนั้นเริ่มอาหารเสริมบดละเอียด เช่น ข้าวบด ผักผลไม้ และโปรตีน
ตารางอาหารทารก เป็นแนวทางช่วยให้พ่อแม่วางแผนมื้ออาหารให้เหมาะสมตามวัยของลูก ช่วยให้ได้สารอาหารครบถ้วน ป้องกันการขาดสารอาหาร และส่งเสริมพัฒนาการการกิน
เลือกอ่านตามหัวข้อ
ช่วง 1 ปีแรกทารกจะมีการเจริญเติบโตอย่างรวดเร็ว ทั้งด้านสมอง ร่างกาย และพัฒนาการด้านต่าง ๆ ตามช่วงวัย การได้รับโภชนาการที่เหมาะสมจึงเป็นสิ่งสำคัญมาก การมีตารางอาหารทารกแรกเกิด – 12 เดือนเพื่อเป็นแนวทางในการวางแผนโภชนาการให้ลูกรักจึงสำคัญกับคุณพ่อคุณแม่อย่างมาก
โดยในบทความนี้ Enfa จะให้คำแนะนำเรื่องตารางอาหารทารกแรกเกิด – 12 เดือน สำคัญอย่างไร ตารางอาการเด็กทารกควรเป็นแบบไหน ตารางอาหารทารกในแต่ละช่วงเดือนควรเป็นอย่างไร มาอ่านกันเลยค่ะ
ช่วงแรกเกิดถึง 6 เดือน แนะนำให้ทารกกินนมแม่อย่างเดียวค่ะ เพราะนมแม่มีสารอาหารครบถ้วน ทั้งโปรตีนที่ย่อยง่าย ไขมันดี วิตามิน และภูมิคุ้มกันที่ช่วยป้องกันโรคติดเชื้อได้ดีกว่านมชนิดใด ๆ หากไม่สามารถให้นมแม่ได้ การใช้นมผสมสูตรที่เหมาะสมตามวัยถือเป็นทางเลือกที่ปลอดภัยได้เช่นกัน
เมื่อครบ 6 เดือนขึ้นไป ร่างกายทารกเริ่มต้องการพลังงานและสารอาหารมากกว่าที่นมแม่หรือนมผสมเพียงอย่างเดียวจะให้ได้ จึงต้องเริ่มให้อาหารเสริม เช่น ข้าวบด ผักผลไม้ และโปรตีนจากเนื้อสัตว์ เพื่อพัฒนาทักษะการกินและเสริมสารอาหารสำคัญ โดยยังคงให้นมแม่ควบคู่ไปจนถึงอายุ 1 ปีหรือมากกว่าก็ได้ค่ะ
การจัดตารางอาหารทารกไม่ใช่การบังคับให้ลูกกินตามเวลาเป๊ะ ๆ แต่เป็นการสร้างกิจวัตรที่สม่ำเสมอค่ะ ซึ่งตารางอาหารเด็กทารกมีประโยชน์หลายด้าน ดังนี้
ความจริงแล้วสิ่งสำคัญในการจัดตารางอาหารทารกแรกเกิด – 12 เดือน คือ การปรับให้เข้ากับลูกเป็นหลัก เพราะเด็กแต่ละคนอาจมีสัญญาณความหิวและความอิ่มไม่เท่ากัน ดังนั้น ตารางอาหารทารกที่แนะนำต่อไปนี้ จึงเป็นเพียงแนวทางนำไปปรับใช้เบื้องต้นค่ะ
ตารางอาหารทารกแรกเกิด – 4 เดือน อาหารหลักคือ “นม” เท่านั้น ไม่จำเป็นต้องป้อนน้ำหรืออาหารอื่นเพิ่มเติม โดยนมแม่หรือนมผงสำหรับทารกควรกินตามความต้องการทารก โดยสังเกตจากสัญญาความหิว เช่น ดูดปาก ดูดนิ้ว หันหน้าซุกหาเต้านมแม่ หรือร้องไห้
โดยปกติแล้วทารกวัยนี้กินนมเฉลี่ยทุก 2-3 ชั่วโมง หรือ 8-12 ครั้งใน 24 ชั่วโมง
ตารางอาหารทารก 5 เดือน อาหารหลักวัยนี้ยังคงกินนมแม่เป็นหลัก วันละ 6–8 มื้อ ทั้งนี้ ทารกบางคนอาจเริ่มแสดงความสนใจอาหาร เช่น มองอาหารเวลาแม่กิน หรือทำท่าอยากลอง แต่ส่วนใหญ่ยังไม่แนะนำให้เริ่มอาหารเสริมนะคะ
ตารางอาหารทารก 6 เดือน จะเริ่มอาหารเสริมมื้อแรก โดยเริ่มด้วยข้าวบดหรือผักบดละเอียด และค่อย ๆ เพิ่มปริมาณจาก 1–2 ช้อนชา ควรเริ่มให้อาหารเสริมทีละชนิดเพื่อสังเกตอาการแพ้ และเว้น 2-3 วันก่อนเริ่มให้อาหารใหม่
สำหรับตารางเวลาอาหารทารก 6 เดือน ควรมีความถี่เพียงวันละ 1-2 มื้อ โดยมื้อหลักยังคงเป็นนมแม่ค่ะ อาหารเด็ก 6 เดือน ที่แนะนำ เช่น ข้าวบด ฟักทองบด แครอตบด กล้วยน้ำว้าสุกบด เนื้อสัตว์บดละเอียด เป็นต้น
ตารางอาหารทารก 7 เดือนควรเพิ่มเป็นวันละ 2 มื้ออาหารบดและนมตามต้องการ โดยเน้นอาหารที่มีธาตุเหล็กสูง เช่น ไข่แดงบด เนื้อสัตว์บด ตับ เสริมผักผลไม้หลากหลายชนิดเพื่อฝึกการรับรสโดยเริ่มให้ทีละชนิด อาหารเด็ก 7 เดือน อาจไม่ต้องบดอาหารละเอียดมาก สามารถเพิ่มเนื้อสัมผัสอาหารด้วยการบดหยาบขึ้นเล็กน้อย เพื่อฝึกเคี้ยวค่ะ
ตารางเวลาอาหารทารก 8 เดือน ควรเพิ่มเป็นวันละ 2–3 มื้ออาหารบดร่วมกับของว่างนิ่ม ๆ เช่น กล้วยตัดชิ้นเล็ก ๆ ขนมปังนิ่ม อาหารควรบดหยาบขึ้น เช่น ข้าวต้มเละ ผักนึ่งบดหยาบ
ในวัยนี้เด็กบางคนอาจเริ่มใช้มือหยิบอาหารได้เอง คุณพ่อคุณแม่อาจเริ่มให้อาหารเด็ก 8 เดือน เป็นอาหารชิ้นเล็กเพื่อฝึกลูกหยิบจับ ฝึกกล้ามเนื้อมัดเล็ก เข้าไปในตารางอาหารทารก 8 เดือนด้วย
ตารางอาหารทารก 9 เดือน จะเริ่มอาหารเสริมเป็นวันละ 3 มื้ออาหาร ร่วมกับของว่างเล็กน้อย โดยในแต่ละมื้ออาหารควรมีทั้งข้าว ผัก เนื้อสัตว์ และผลไม้ อาหารเด็ก 9 เดือน สามารถให้ข้าวต้ม ข้าวบดหยาบ เนื้อสัตว์หั่นเล็กที่บดง่ายเพิ่มได้ และควรเริ่มฝึกให้ลูกนั่งเก้าอี้กินข้าวร่วมกับครอบครัวได้แล้ว
ตารางอาหารลูก 10 เดือน เริ่มใกล้เคียงกับอาหารผู้ใหญ่ได้ เช่น ข้าวสวยนิ่ม ๆ กับผัดผักสุก โดยการกินอาหารเด็ก 10 เดือน อาจเริ่มฝึกให้เด็กเริ่มใช้ช้อนตักอาหารเอง แม้จะยังหกเลอะเทอะบ้างก็ถือเป็นการฝึกทักษะที่ดี สำหรับตารางอาหารทารก 10 เดือนสามารถรับประทาน 3 มื้อหลัก และเพิ่มของว่าง 1 มื้อ เช่น กล้วย มันต้ม ขนมปังกรอบสำหรับเด็ก
ตารางอาหารทารก 11 เดือน อาหารเริ่มเหมือนผู้ใหญ่ได้แล้ว แต่หลีกเลี่ยงการปรุงรสจัด หรือการปรุงด้วยเกลือ น้ำตาล โดยระวังไม่ให้อาหารเด็ก 11 เดือน ที่แข็งเกินไปเพราะอาจเสี่ยงติดคอ โดยสามารถเพิ่มเนื้อสัตว์ เช่น ปลา ไก่ หมู เต้าหู้ และผักต้มสุกหั่นชิ้นเล็ก ๆ ได้ เด็กวัยนี้ควรกินอาหาร 3 มื้อ และของว่าง 1–2 มื้อ
ตารางกินข้าวลูก 1 ขวบ สามารถกินอาหารหลัก 3 มื้อเหมือนผู้ใหญ่ได้แล้ว พร้อมของว่าง 1–2 ครั้งต่อวัน แม้ว่าอาหารเด็ก 1 ขวบ จะเหมือนผู้ใหญ่แล้ว แต่นมแม่ก็ยังจำเป็นอยู่ โดยในวัยนี้อาจลดปริมาณนมลงและกินอาหารแข็งเป็นหลักมากขึ้น ทั้งนี้อาหารที่เหมาะสมควรครบ 5 หมู่ และควรฝึกลูกให้กินอาหารร่วมโต๊ะกับครอบครัวเพื่อสร้างนิสัยการกินที่ดี
การจัดตารางอาหารทารกตามวัยนอกจากช่วยเป็นแนวทางในการเริ่มอาหารเสริมให้ลูกน้อยแล้ว ยังมีข้อควรคำนึงถึงเพื่อให้อาหารมื้อแรกของลูกเป็นการปูพื้นฐานสุขภาพที่ดี ดังนี้
นอกจากนี้ ยังมีอาหารที่ควรหลีกเลี่ยงในขวบปีแรก เช่น
นอกจากนี้ คุณพ่อคุณแม่ควรฟังเสียงร่างกายของลูกโดยการสังเกตสัญญาณความหิว เช่น อ้าปาก เอนตัวเข้าหาช้อน และความอิ่ม เช่น เม้มปาก หันหน้าหนี และอย่าบังคับให้ลูกกินจนหมด
นอกจากการดูแลสุขอนามัย สุขภาพโดยรวม และเฝ้าสังเกตพัฒนาการของของลูกน้อยว่าเหมาะสมตามวัยแล้วหรือไม่แล้ว การดูแลด้านโภชนาการตั้งแต่ลูกยังเล็ก โดยเฉพาะในช่วง 5 ปีแรกของชีวิตนั้น ถือว่าเป็นการปูพื้นฐานที่สำคัญให้กับชีวิตของลูก จะช่วยให้ลูกพร้อมเติบโตมาเป็นเด็กที่ทั้งฉลาดทางความคิดและฉลาดทางอารมณ์
โดยโภชนาการที่สำคัญที่ลูกน้อยควรได้รับก็คือนมแม่ เพราะในนมแม่ที่มี MFGM หนึ่งเดียวที่มีงานวิจัยรองรับว่า* ช่วยให้มี IQ และทักษะ EF ที่เหนือกว่าตั้งแต่ 5 ขวบปีแรก ให้ลูกพร้อมกว่าเมื่อถึงวัยเข้าเรียน โดย MFGM ในนมแม่ เป็นองค์ประกอบสำคัญในการสร้างเส้นใยประสาท (Myelin Sheath) และเพิ่มประสิทธิภาพในการส่งสัญญาณประสาทเชื่อมต่อระหว่างเซลล์สมอง ทำให้สมองทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ สามารถเรียนรู้และจดจำได้ดียิ่งขึ้น
*สถาบันสุขภาพเด็กแห่งชาติมหาราชินีและศูนย์นมแม่แห่งประเทศไทย. นมแม่กับการพัฒนาทักษะสมองส่วน Executive Function. 2561
Enfa สรุปให้ ตารางอาหารทารกแรกเกิด – 12 เดือน เริ่มตั้งแต่แรกเกิดจนถึงครบ 1 ปี เริ่มจากนมแม่หรื...
อ่านต่อ
Enfa สรุปให้ ลูก 2 เดือน กินน้อยลง เพราะเริ่มสนใจสิ่งรอบตัวหรือเกิดภาวะ nursing strike ชั่วคราว ...
อ่านต่อ
Enfa สรุปให้ ทารก 1 สัปดาห์กินนมประมาณ 1.5-3 ออนซ์ โดยควรแบ่งมื้อนมออกเป็น 6-8 มื้อต่อวัน ...
อ่านต่อ
