Enfa สรุปให้
- การฝึกสมองของเด็ก ๆ ให้มีประสิทธิภาพที่ดีนั้น สามารถทำได้ง่าย ๆ ด้วยการพาลูกเล่นเกม โดยเฉพาะเกมที่ต้องใช้ความคิด ความจำ ยิ่งเล่นบ่อย ๆ ยิ่งเสริมการทำงานของสมอง
- พยายามเลือกเกมให้เหมาะกับวัยของลูก สำหรับเด็กเล็ก เหมาะกับเกมที่เล่นได้ง่าย ๆ ไม่ต้องมีกติกามากมาย แต่สำหรับเด็กวัยอนุบาล หรือเด็กโต ควรแนะนำเกมที่มีกติกาซับซ้อนมากขึ้น
- เลือกเกมที่เด็กสามารถเคลื่อนไหวอวัยวะต่าง ๆ ได้หลากหลาย เพื่อกระตุ้นการทำงานของกล้ามเนื้อมัดเล็ก และควรเป็นเกมที่สามารถเล่นกับคนอื่นได้ เพื่อเสริมทักษะการสื่อสารและการเข้าร่วมสังคมกับผู้อื่น
เลือกอ่านตามหัวข้อ
• เกมฝึกทักษะสมอง ช่วยเสริมพัฒนาการสมองลูกอย่างไร
• 10 เกมฝึกสมอง สำหรับเด็ก
• เกมฝึกสมองเด็ก เลือกยังไงให้เหมาะกับวัยลูก
การเล่นเกม ไม่ใช่กิจกรรมที่ไร้สาระแต่อย่างใด เพราะเกมสามารถกระตุ้นพัฒนาการสำคัญของเด็กได้เป็นอย่างดี การเล่นกับลูกบ่อย ๆ พาลูกเล่นเกมฝึกสมอง เล่นเกมเสริมพัฒนาการบ่อย ๆ นอกจากจะช่วยให้ครอบครัวได้ใกล้ชิดกันมากขึ้นแล้ว ยังเป็นการปูพื้นฐานของพัฒนาการเด็กที่สมวัยอีกด้วยนะ
เกมฝึกทักษะสมอง ช่วยเสริมพัฒนาการสมองลูกอย่างไร
มีผลการศึกษาและผลการวิจัยมากมายที่ต่างก็แสดงผลลัพธ์ที่ตรงกันว่า การเล่นเกมไม่ใช่เรื่องไร้สาระ ไม่ได้เพียงแค่ให้ความสนุกสนาน แต่เกมพัฒนาสมองเด็กได้จริง ๆ
ในช่วง 2-3 ปีแรกของชีวิต การเล่นเกม จะช่วยสร้างการเชื่อมต่อเส้นประสาทใหม่มากกว่าล้านการเชื่อมต่อให้เกิดขึ้นในสมองของเด็ก และการเชื่อมต่อประสาทเหล่านี้ ก็จะยิ่งเพิ่มประสิทธิภาพของสมองมากขึ้นด้วย เพราะในขณะเล่นเกมนั้น จะต้องมีการจับ มีการสัมผัส มีการตอบโต้ มีการแก้ไขปัญหาเฉพาะหน้า ซึ่งล้วนแล้วแต่กระตุ้นให้สมองของเด็กถูกใช้งานทั้งในแง่ของการคิดวิเคราะห์ และความคิดสร้างสรรค์ไปพร้อม ๆ กัน เสริมให้เด็กมีทักษะทั้งไอคิวและอีคิวที่ดี
10 เกมฝึกสมองสำหรับเด็ก
รวมเกมฝึกสมองสำหรับเด็ก ผู้ใหญ่เล่นได้ เด็ก ๆ เล่นก็ยิ่งดีใหญ่ ได้ทั้งความสนุก และฝึกพัฒนาสมองให้ดีขึ้นด้วยนะ ซึ่งเกมต่าง ๆ ไม่จำเป็นจะต้องมีอุปกรณ์เยอะแยะเสมอไป อาจเป็นเกมฝึกสมองฟรี ที่เล่นกันแบบไม่ต้องใช้อุปกรณ์เลยก็ยังได้ เพราะเกมฝึกพัฒนาการ ไม่จำเป็นต้องแพงเสมอไปค่ะ การได้ใช้เวลาเล่นกับลูกต่างหาก คือสิ่งที่สำคัญที่สุด
1. เกมจับคู่รูปภาพ
เลือกการ์ดเกมจับคู่ที่มีรูปภาพเหมือนกัน โดยสลับการ์ดแล้ววางเรียง ให้เด็ก ๆ เปิดการ์ดเพื่อหาภาพที่เหมือนกัน เกมนี้จะช่วยฝึกทั้งการจำ และการมองเห็นของเด็กได้เป็นอย่างดีเลยค่ะ
2. เกมใบ้คำ
คุณพ่อคุณแม่สามารถทำฉลากบทบาทสมมุติต่าง ๆ ใส่ลงในโถ แล้วจับฉลากขึ้นมา ทำท่าทางเลียนแบบบทบาทนั้น ๆ เพื่อให้ลูกทาย หรือสลับให้ลูกเป็นคนใบ้ท่าทางบ้างก็ได้ เกมนี้จะช่วยฝึกทักษะการสังเกต ทักษะการแสดงออก รวมถึงทักษะด้านภาษาและการสื่อสารด้วย
3. เกมหมากฮอส
เป็นเกมกระดานแบบง่าย ๆ ที่สามารถสนุกกันได้ทั้งครอบครัว เกมนี้จะช่วยฝึกทักษะการคิด รู้จักวางแผน สร้างกลยุทธ์ และยังช่วยให้เด็กรับมือกับความผิดหวังเมื่อไม่เป็นไปตามแผน สามารถฝึกให้เด็กเข้าใจอารมณ์ตนเองและเรียนรู้ที่จะรับมือกับความเสียใจเมื่อพ่ายแพ้ได้อีกด้วย
4. เกมตะลุยหาสมบัติ
เกมนี้ง่ายมาก ๆ ค่ะ คุณพ่อคุณแม่เลือกสิ่งของมาอย่างหนึ่ง หรือหลายชิ้นก็ได้ แล้วนำไปซ่อนตามจุดต่าง ๆ อาจกำหนดพื้นที่ไม่ต้องกว้างขวางมากนัก เพื่อสามารถดูแลเด็ก ๆ ได้อย่างทั่วถึง โดยคุณพ่อคุณแม่อาจเขียนคำใบ้ของที่ซ่อนด้วยก็ได้ เพื่อฝึกให้เด็ก ๆ รู้จักการวิเคราะห์ และฝึกไหวพริบในการแก้ปัญหา
5. เกมเศรษฐี
หากเด็ก ๆ เข้าสู่วัยที่สามารถเล่นเกมซึ่งมีกติกาซับซ้อนได้แล้ว เกมเศรษฐีนี้ถือว่าเป็นบอร์ดเกมที่สนุกมาก และสามารถเล่นได้ทั้งครอบครัวด้วย เป็นการส่งเสริมให้เด็กรู้จักการวางแผน การคิดวิเคราะห์ และการรับมือกับปัญหาเฉพาะหน้าได้เป็นอย่างดี
6. เกมบอกคำ ต่อคำ
เกมนี้เล่นกันหลายคนยิ่งสนุกค่ะ โดยให้คนที่ 1 บอกคำของตัวเอง คนที่ 2 จำคำของคนที่ 1 และบอกคำของตัวเอง มาถึงคนที่ 3 ต้องจำคำของคนที่ 1 และ 2 และบอกคำของตนเอง เรียงลำดับเช่นนี้ไปเรื่อย ๆ จนถึงคนสุดท้ายจะต้องจำศัพท์ของทุกคน เรียงลำดับให้ถูกต้อง และพูดคำศัพท์ของตนเอง
เช่น คนที่ 1 แมว
คนที่ 2 ช้าง
คนที่ 3 เสือ
คนที่ 4 ปลา
เมื่อวนมาถึงคนสุดท้าย ก็จะต้องเรียงคำศัพท์ของทุกคนและของตนเอง ดังนี้ แมว ช้าง เสือ ปลา นกยูง
เกมนี้ช่วยกระตุ้นทักษะการจดจำของเด็กได้ดีมาก ๆ ค่ะ ทั้งยังช่วยเสริมทักษะด้านภาษาและการสื่อสารไปในตัวด้วยนะคะ
7. เกม Simon Say หรือ “ไซม่อนสั่งว่า”
เกมนี้ง่ายมาก ๆ ค่ะ เล่นได้ทั้งครอบครัว ยิ่งเล่นหลายคนยิ่งสนุก โดยเลือกมาหนึ่งคนเป็น Simon ซึ่งจะคอยออกคำสั่งให้คนอื่นทำตาม โดยจะต้องขึ้นประโยคนำทุกครั้งว่า Simon Say หรือ “ไซม่อนสั่งว่า” เช่น ไซม่อนสั่งว่าให้จับหัว ไซม่อนสั่งว่าให้กระโดดตบ ทุกคนก็ต้องกระโดดตบตามคำสั่ง
ซึ่งผู้ที่รับบทไซม่อน ก็สามารถจะหลอกล่อให้คนอื่นสับสน ด้วยการออกคำสั่งโดยไม่มีคำขึ้นต้นว่า Simon Say หรือ “ไซม่อนสั่งว่า” หากผู้ใดเผลอทำตามประโยคคำสั่งที่ไม่มี Simon Say ก็จะต้องถูกคัดออกไปเรื่อย ๆ จนกว่าจะเหลือผู้ชนะ แล้วผลัดกันรับบท Simon คนถัดไป
เกมนี้ช่วยเสริมทักษะการฟัง การจำ และสมาธิของเด็ก ๆ ได้ดีค่ะ หากเด็ก ๆ ไม่มีสมาธิก็จะถูก Simon หลอกเอาได้ง่าย ๆ เป็นเกมที่ช่วยฝึกฝนสมาธิและการฟังของเด็กได้ดีมาก ๆ ค่ะ
8. เกม Sudoku
เกมเติมตัวเลข 1 – 9 ลงตารางในตำนาน ที่ไม่ว่าจะผ่านไปกี่ยุคกี่สมัย ก็ยังคงเป็นเกมฝึกสมองยอดฮิตที่ยังให้ผลลัพธ์ที่ดีเสมอมา การฝึกให้เด็กเล่นเกมโซโดกุจะช่วยพัฒนาทั้งความคิด ความจำ ทักษะด้านการคำนวณ และการคิดเร็ว ช่วยปูพื้นฐานทักษะด้านคณิตศาสตร์แบบสนุกและไม่เครียดให้กับเด็ก ๆ ได้ค่ะ
9. เกมรูบิก
เกมนี้ฝึกการใช้สมองของเด็กได้ดีมาก ๆ ค่ะ เด็ก ๆ จะได้เรียนรู้ทั้งการจดจำ การแก้ไขปัญหา สร้างสมาธิ และกระตุ้นการทำงานของสมอง สายตา และนิ้วมือไปพร้อม ๆ กัน
10. เกมลากเส้นต่อจุด
เกมนี้จะช่วยฝึกการเรียงลำดับความคิด จุดไหนมาก่อน จุดไหนต่อกัน ช่วยกระตุ้นทักษะความจำและการมองเห็นได้ดีเลยค่ะ ทั้งยังกระตุ้นกล้ามเนื้อมัดเล็กของเด็ก ๆ ให้ทำงานควบคู่กันไปด้วย เมื่อลากเส้นต่อจุดครบจนออกมาเป็นรูปร่างแล้ว ให้เด็ก ๆ ระบายสีให้สวยงาม เสริมทักษะความคิดสร้างสรรค์และศิลปะไปด้วยในตัว เกมนี้มีแต่ได้กับได้ค่ะ
เริ่มให้ลูกเล่นเกมเสริมพัฒนาการ ตอนอายุเท่าไหร่ดี
คุณพ่อคุณแม่สามารถเริ่มเล่นกับลูกได้ตั้งแต่ยังเป็นวัยทารกแบเบาะ หรือวัยเริ่มตั้งไข่เลยค่ะ การใช้เวลาอยู่กับลูกตั้งแต่ยังเล็ก จะช่วยเสริมให้ความรัก ความใกล้ชิดของพ่อแม่และลูกแข็งแรง ใกล้ชิดมากขึ้น ซึ่งเกมสำหรับเด็กเล็ก ๆ แบบนี้ ก็ควรเป็นเกมง่าย ๆ เช่น เกมจ๊ะเอ๋ หรือให้เล่นของเล่นที่มีสีสีนสดใส มีเสียงประกอบเพื่อดึงความสนใจ เป็นการกระตุ้นให้สมองของเด็กทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ
และเมื่อลูกเริ่มโตขึ้นมีอายุ 1 ขวบขึ้นไป คุณพ่อคุณแม่จึงค่อย ๆ เริ่มแนะนำเกมรูปแบบอื่น ๆ ที่มีความซับซ้อนตามช่วงวัยของเด็กให้ลูกได้เล่น ก็จะช่วยให้สมองของลูกพัฒนาตามวัย และเติบโตไปพร้อมกับสมองที่ดีค่ะ
เกมฝึกสมองเด็ก เลือกยังไงให้เหมาะกับวัยลูก
ช่วงวัยต่างกัน เหมาะดับเกมฝึกสมองที่แตกต่างกันออกไป คุณพ่อคุณแม่ควรเลือกเกมให้เหมาะกับลูก เพื่อช่วยกระตุ้นการทำงานของสมองได้อย่างสมบูรณ์และสมวัยค่ะ
- เกมเสริมพัฒนาการเด็กเล็กวัยก่อนเข้าเรียน
เด็กเล็กก่อนวัยเรียน ยังไม่เหมาะกับเกมที่มีกติกาเยอะ เป็นเกมง่าย ๆ และเล่นได้หลาย ๆ คนก็ยิ่งดี เพื่อช่วยให้เด็ก ๆ สนุกกับการเล่นได้มากขึ้น เช่น เกมตามล่าหาสมบัติ เกมไล่จับ เกมจับคู่ของเล่น
- เกมเสริมพัฒนาการ 3 ขวบ
เด็กวัย 3 ขวบ เหมาะสำหรับเกมที่ต้องมีการออกคำสั่งให้ทำตาม ควรเป็นเกมที่เปิดโอกาสให้เด็ก ๆ ได้แสดงการโต้ตอบ หรือมีปฏิสัมพันธ์ร่วมกับคนอื่น ๆ จะช่วยเสริมทักษะการสื่อสารและการเข้าสังคมได้ และยังกระตุ้นให้เกิดการเคลื่อนไหว และการลงมือปฏิบัติร่วมกันกับผู้อื่นด้วย เช่น เกมตัวต่อ เกมลากจุดต่อเส้น เกมบทบาทสมมุติ
- เกมเสริมพัฒนาการ 5 ขวบ
เด็กวัย 5 -สามารถเล่นเกมที่มีกติกาซับซ้อนมากขึ้นได้ และควรเป็นเกมที่เปิดโอกาสให้เด็ก ๆ ได้เล่นร่วมกับคนอื่น ๆ เพื่อกระตุ้นทักษะการใช้ชีวิตร่วมกับคนอื่น ๆ ในสังคม ควรเป็นเกมที่มีรูปแบบการเล่นที่เอื้อให้เด็กได้เคลื่อนไหวร่างกายมากขึ้น และได้พูดมากขึ้นด้วย เพื่อพัฒนาทักษะด้านภาษาและการสื่อสาร เช่น เกมใบ้คำ เกม Simon Says เกมเล่านิทาน เกมบทบาทสมมุติ
- เกมเสริมพัฒนาการ 6 ขวบ
เด็กวัย 6 ขวบ เหมาะกับเกมที่ต้องใช้ความคิด วิเคราะห์มากขึ้น และยังต้องเป็นเกมที่เปิดโอกาสให้เด็ก ๆ ได้มีปฏิสัมพันธ์กับเด็กคนอื่น ๆ ด้วย สามารถเป็นได้ทั้งเกมออนไลน์ หรือเป็นเกมแบบออฟไลน์ เช่น เกมบอกคำต่อคำ เกมใบ้คำ เกมโซโดกุ
ควรให้ลูกวัยอนุบาลเล่นเกมฝึกสมองออนไลน์ หรือเกมฝึกสมองใน PC ไหม
เด็กที่อายุต่ำกว่า 3 ปี แพทย์ไม่แนะนำให้คุณพ่อคุณแม่พาลูกเล่นเกมที่ต้องอยู่กับหน้าจอเป็นเวลานาน ๆ นะคะ หรือไม่ให้ลูกใช้เวลาอยู่กับหน้าจอเลยยิ่งดี
เพราะถึงแม้ว่าการเล่นเกมฝึกสมองใน PC หรือสมาร์ตโฟนจะมีประโยชน์กับเด็กก็จริง แต่การแนะนำให้เด็กเล่นเกมเหล่านี้ก่อนวัยอันควร อาจเพิ่มความเสี่ยงของออทิสติกเทียม และยังอาจมีผลต่อสุขภาพสายตาของเด็ก อาจทำให้เด็กสายตาสั้น หรือสายตาเอียงตั้งแต่ยังเล็กค่ะ
เลือกโภชนาการที่มี MFGM ช่วยให้ลูกน้อยมี IQ และ EQ ที่เหนือกว่าตั้งแต่ 5 ปีแรก
MFGM หรือ Milk Fat Globule Membrane
เป็นเยื่อหุ้มอนุภาคไขมันในนมแม่ ประกอบด้วยโปรตีนและไขมันกว่า 150 ชนิด อย่างสฟิง โกไมอิลีน ฟอสโฟลิปิด แกงกลิโอไซต์ ซึ่งเป็นกลุ่มสารอาหารที่มีส่วนช่วยสำคัญต่อการเสริมพัฒนาการรับรู้ โดยเฉพาะอย่างยิ่งทักษะด้านสติปัญญาและความจำ เด็กควรได้รับโภชนาการ MFGM จากนมแม่อย่างเพียงพอ เพื่อพัฒนาการทาง IQ/EQ ที่เหนือกว่าตั้งแต่ 5 ปีแรก
- Very Well Family. Are Video Games Helpful For Your Child's Brain? A New Study Says Yes. [Online] Accessed https://www.verywellfamily.com/video-games-can-benefit-your-childs-brain-development-6826052. [5 May2024]
- Harvard Health Publishing. Why play? Early games build bonds and brain. [Online] Accessed https://www.health.harvard.edu/blog/why-play-early-games-build-bonds-and-brain-202302022884. [5 May2024]
- American Academy of Pediatrics. The Power of Play: How Fun and Games Help Children Thrive. [Online] Accessed https://www.healthychildren.org/English/family-life/power-of-play/Pages/the-power-of-play-how-fun-and-games-help-children-thrive.aspx. [5 May2024]
- Mannerheimin Lastensuojeluliitto. Suitable games for children of different ages. [Online] Accessed https://www.mll.fi/en/about-mll/media-education/suitable-games-for-children-of-different-ages/#adolescents. [5 May2024]
- Hospital for Special Surgery. Child Development Toys by Age: Choosing the Best Toys for Your Child. [Online] Accessed https://www.hss.edu/article_child-development-toys-by-age.asp. [5 May2024]
- PAthways. Games. [Online] Accessed https://pathways.org/all-ages/games/. [5 May2024]
- Amarin Baby&Kids. 11 เกมฝึกสมอง สอนลูกแก้ปัญหาไม่ละความพยายามง่ายๆ. [ออนไลน์] เข้าถึงได้จาก https://www.amarinbabyandkids.com/parenting/parenting-tips/gameforbrain-kids/. [5 พฤษภาคม 2024]
- Brain Fit. ลูกรัก ขี้ลืม ! 3 เกมนี้ช่วยได้. [ออนไลน์] เข้าถึงได้จาก https://www.brainfit.co.th/th/blog-th/%E0%B8%A5%E0%B8%B9%E0%B8%81%. [5 พฤษภาคม 2024]
- Mama Expert. 5 เกมสำหรับเด็ก ช่วยฝึกสมอง เสริมพัฒนาการให้ลูกฉลาด. [ออนไลน์] เข้าถึงได้จาก https://www.mamaexpert.com/posts/content-5915. [5 พฤษภาคม 2024]
- The Asian Parent. Simon Says เกมฝึกทักษะรอบด้านสำหรับเด็ก ลูก ๆ ชอบ !. [ออนไลน์] เข้าถึงได้จาก https://th.theasianparent.com/simons-says. [5 พฤษภาคม 2024]
- ThaiPBS Kids. อายุเท่าไรเด็กจะเล่นกับเพื่อนเป็น. [ออนไลน์] เข้าถึงได้จาก https://www.thaipbskids.com/contents/634d1418eb428ec5a696d32f. [5 พฤษภาคม 2024]
- กรมอนามัย. กรมอนามัย ห่วงเด็กเล็กติดจอ “มือถือ- แท็บเล็ต” เสี่ยงทำพัฒนาการช้า แนะพ่อแม่คุมเข้ม. [ออนไลน์] เข้าถึงได้จาก https://multimedia.anamai.moph.go.th/news/031163-01/. [5 พฤษภาคม 2024]
- โรงพยาบาลศิครินทร์. อาการแบบนี้ บ่งบอก ลูกติดมือถือหนัก!. [ออนไลน์] เข้าถึงได้จาก https://www.sikarin.com/health/%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%81%E0%B8%9A%. [5 พฤษภาคม 2024]
บทความแนะนำสำหรับคุณแม่