ลูกไม่ดิ้น ลูกดิ้นน้อย สัญญาณเสี่ยงที่แม่ท้องต้องสังเกต

Enfa สรุปให้

• ลูกดิ้น เป็นสัญญาณที่แสดงถึงพัฒนาการของทารก ยิ่งทารกดิ้นบ่อย ก็เป็นสัญญาณว่าทารกมีสุขภาพดี ร่างกายแข็งแรง และมีพัฒนาการที่สมวัย

• อย่างไรก็ตาม มีบางครั้งที่จู่ ๆ ทารกก็เริ่มดิ้นน้อยลง ไม่ค่อยดิ้น หรือไม่ดิ้นเลย สัญญาณเหล่านี้ บางครั้งถือว่าเป็นสัญญาณอันตราย

• หากคุณแม่พบว่าลูกดิ้นน้อยกว่า 3-4 ครั้งต่อชั่วโมง และเมื่อรอนับในชั่วโมงถัดไปก็พบว่าทารกยังดิ้นน้อยอยู่ หรือไม่ดิ้นเลย ให้รีบไปพบแพทย์ทันที เพราะอาจเกิดความผิดปกติของทารกในครรภ์ได้

เลือกอ่านตามหัวข้อ

• สาเหตุที่ลูกไม่ดิ้น
• วิธีนับลูกดิ้น ปกตินับอย่างไร
• ลูกไม่ดิ้นกี่ชั่วโมงต้องไปพบแพทย์
• แม่มีอาการแบบนี้ ต้องไปพบแพทย์ทันที
• ไขข้อข้องใจเรื่องลูกไม่ค่อยดิ้นกับ Enfa Smart Club

เมื่อเข้าสู่ช่วงไตรมาส 2 คุณแม่ก็จะเริ่มรู้สึกได้ว่าลูกกำลังดิ้น ซึ่งลูกดิ้นถือว่าเป็นหนึ่งในสัญญาณที่บ่งบอกว่าทารกมีพัฒนาการที่ดี สามารถตอบสนองต่อสิ่งเร้าต่าง ๆ ได้แล้ว อย่างไรก็ตาม การดิ้นของทารกในครรภ์ บางครั้งก็อาจเป็นสัญญาณอันตรายได้เหมือนกัน โดยเฉพาะอย่างยิ่งถ้าลูกดิ้นน้อยลง หรือไม่ยอมดิ้นเลย วันนี้ Enfa จะชวนคุณแม่มาสังเกตการดิ้นที่ผิดปกติของลูกน้อยกันค่ะ 

สาเหตุลูกไม่ดิ้น

สาเหตุที่ลูกในท้องไม่ยอมดิ้น หรือดิ้นน้อยลงนั้น เกิดขึ้นได้จากหลายเหตุปัจจัย ไม่ว่าจะเป็น: 

ลูกดิ้นน้อยหลังจากที่แม่มีเซ็กซ์ 

ใช่ค่ะคนท้องสามารถมีเพศสัมพันธ์ได้ตลอดทุกช่วงอายุครรภ์ มากไปกว่านั้น ในขณะมีเซ็กซ์ มดลูกของแม่ก็จะมีการบีบตัวไปตามจังหวะจนกระทั่งถึงจุดสุดยอด ซึ่งแรงกระเพื่อมจากการบีบตัวของมดลูกนี้ สามารถช่วยกล่อมให้ทารกในครรภ์หลับสนิท  

ดังนั้น หากรู้สึกว่าลูกดิ้นน้อยลงหลังมีเพศสัมพันธ์ ก็อย่าเพิ่งตกใจไปนะคะ ลักษณะเช่นนี้ถือว่าปกติ และการมีเซ็กซ์ไม่ได้ส่งผลกระทบรุนแรงใด ๆ ต่อทารกในครรภ์ค่ะ 

จังหวะไม่ตรงกัน 

ในช่วงที่คุณแม่ตื่นและทำกิจวัตรประจำวันตามปกติ อาจจะรู้สึกว่าทำไมวันนี้ลูกดิ้นน้อยจัง หรือแทบไม่ดิ้นเลย อาจเป็นไปได้ว่าในขณะที่คุณแม่งีบหรือหลับไปนั้น เป็นช่วงเวลาที่เจ้าตัวเล็กตื่น และมีการดิ้นตามปกติ เพียงแต่คุณแม่หลับอยู่และไม่รู้สึกตัวเท่านั้นเองค่ะ  

หรือเป็นเพราะในขณะนั้นคุณแม่กำลังทำกิจกรรมที่มีการเคลื่อนไหวร่างกายหลากหลาย เช่น การทำงานบ้าน การออกกำลังกาย เพราะมีการเคลื่อนไหวอยู่ตลอด จนบางครั้งก็อาจจะไม่ได้รู้สึกว่าลูกดิ้น ทั้งที่จริงแล้วลูกยังดิ้นตามปกติค่ะ 

ท้องไตรมาสสาม 

ท้องคุณแม่ในไตรมาสสามนั้นจะมีขนาดใหญ่ที่สุด เพราะทารกมีขนาดตัวใหญ่ขึ้น และเพราะเจ้าตัวเล็กตัวใหญ่ขึ้นนี่แหละค่ะ จึงทำให้เริ่มดิ้นน้อยลง เนื่องจากพื้นที่ในการดิ้นเหลือน้อยลง ทำให้ดิ้นได้ไม่เต็มที่ 

อย่างไรก็ตาม ปกติแล้วคุณแม่จะต้องมีการนับลูกดิ้นเป็นประจำอยู่แล้ว ซึ่งถ้าหากอยู่ดี ๆ พบว่าลูกดิ้นน้อยกว่า 3 ครั้งต่อชั่วโมง หรือในช่วงเวลา 12 ชั่วโมง คุณแม่พบว่าลูกดิ้นน้อยกว่า 10 ครั้ง กรณีแบบนี้ควรไปพบแพทย์ทันที เพราะอาจเกิดความผิดปกติบางอย่างกับทารกในครรภ์ได้ 

ลูกไม่ดิ้น อันตรายหรือไม่  

โดยทั่วไปแล้วจะมีช่วงจังหวะที่ทารกนอนหลับและไม่ดิ้นบ้าง หรือตัวใหญ่จนดิ้นไม่สะดวกบ้าง ลักษณะเช่นนี้ไม่ถือว่าอันตรายค่ะ  

แต่หากคุณแม่เริ่มสังเกตว่าลูกไม่ค่อยดิ้น หรือแย่กว่านั้นคือลูกในท้องไม่ดิ้นเลย จากปกติจะมีการดิ้นและคุณแม่สัมผัสได้ตลอด 

หากพบว่าลูกดิ้นน้อยกว่า 3 ครั้งต่อชั่วโมง หรือในช่วงเวลา 12 ชั่วโมง คุณแม่พบว่าลูกดิ้นน้อยกว่า 10 ครั้ง กรณีแบบนี้ควรไปพบแพทย์ทันที เพราะอาจเกิดความผิดปกติบางอย่างกับทารกในครรภ์ที่จำเป็นต้องได้รับการตรวจวินิจฉัยกับแพทย์ทันที 

การดิ้นของทารกปกติเป็นยังไง? ทารกในครรภ์เริ่มดิ้นเมื่อไหร่

ทารกจะเริ่มดิ้นในช่วงไตรมาสที่ 2 ของการตั้งครรภ์ หรือราว ๆ เดือนที่ 4-6 เป็นต้นไป โดยลักษณะการดิ้นของทารกนั้นคุณแม่สามารถที่จะนับได้ดังนี้ 

ให้คุณแม่เริ่มทำการนับลูกดิ้นตั้งแต่เวลา 9 โมงเช้า โดยเวลานับ จะต้องคอยนับให้ครบ 10 ครั้ง ซึ่งกระบวนการนับลูกดิ้นจะใช้เวลานับนานต่อเนื่อง 10-12 ชั่วโมง   

ถ้าหากคุณแม่นับได้ครบ 10 ครั้ง หรือนับได้ 10 ครั้งขึ้นไปก็สบายใจได้ค่ะ ลักษณะแบบนี้เราถือว่าทารกปกติ ไม่มีสัญญาณอันตรายใด ๆ 

ที่สำคัญคือในทุก ๆ การนับลูกดิ้น คุณแม่ควรจะจดบันทึกลงในสมุดนับลูกดิ้นด้วย เมื่อไหร่ที่ทารกดิ้นน้อยลง หรือไม่ดิ้นเลย คุณแม่จะได้มีข้อมูลประกอบการวินิจฉัยของแพทย์ว่าลูกเริ่มดิ้นน้อยลงเมื่อไหร่ และปกติลูกดิ้นมากหรือน้อยแค่ไหน 

ลูกไม่ดิ้นกี่ชั่วโมงต้องไปหาหมอ

ปกติแล้วจะต้องนับการดิ้นของลูกให้ครบ 12 ชั่วโมง เพื่อดูว่าลูกดิ้นครบ 10 ครั้ง หรือมากกว่า 10 ครั้งหรือเปล่า 

แต่ถ้าจู่ ๆ คุณแม่พบว่าลูกดิ้นน้อยกว่า 3-4 ครั้งต่อชั่วโมง ให้รอนับในชั่วโมงถัดไปว่าลูกยังดิ้นน้อยกว่า 3-4 ครั้งเหมือนเดิมไหม ถ้าหากยังดิ้นน้อยอยู่ หรือพยายามกระตุ้นให้ลูกดิ้นแล้วแต่ก็ไม่เป็นผล กรณีแบบนี้ควรไปพบแพทย์ทันทีที่รู้สึกว่าลูกดิ้นน้อยลงจนผิดปกติ เพราะอาจเกิดความผิดปกติบางอย่างกับทารกในครรภ์ได้ 

ลูกไม่ดิ้น แต่หัวใจเต้นปกติ แบบนี้แม่วางใจได้หรือยัง 

วางใจได้ในระดับหนึ่ง แต่ไม่สามารถวางใจได้ในอย่าง 100 เปอร์เซ็นต์ เพราะแม้ว่าอัตราการเต้นของหัวใจจะบอกได้ว่าทารกยังปกติ แต่การเต้นของหัวใจของทารกไม่สามารถบอกได้ถึงความผิดปกติอื่น ๆ เช่น รกมีปัญหา หรือทารกในครรภ์มีความผิดปกติทางสรีระหรือไม่  

ดังนั้น หากสัมผัสได้ว่าลูกดิ้นน้อยลง หรือไม่ดิ้นเลย ให้รีบไปพบแพทย์โดยด่วนค่ะ แม้ว่าท้ายที่สุดผลการตรวจจะออกมาว่าลูกปกติ ก็ยังดีกว่าคุณแม่ตีขลุมเอาเองว่าลูกปกติ และเมื่อไปถึงมือแพทย์ก็พบว่าสายเสียแล้ว ถือเป็นการป้องกันเผื่อสถานการณ์ที่ฉุกเฉินที่สุดไว้ก่อนค่ะ 

ลูกไม่ดิ้นหลังกินข้าว เกิดจากอะไร อันตรายหรือไม่ 

โดยปกติแล้วหลังอาหารคุณแม่ก็จะมีการนับลูกดิ้นตามปกติอยู่แล้วค่ะ ซึ่งการที่ทารกไม่ดิ้นหลังจากมื้ออาหารนั้นตอบได้ยากมากค่ะว่าเกิดจากสาเหตุใด ทารกอาจจะกำลังหลับอยู่ หรือคุณแม่อาจอุ้มท้องมาถึงไตรมาสสามแล้ว และทารกเหลือพื้นที่ในการดิ้นน้อย จึงไม่ค่อยดิ้น ลักษณะเหล่านี้ไม่อันตรายค่ะ 

แต่ถ้าหากว่าลูกดิ้นน้อยกว่า 3-4 ครั้งต่อชั่วโมง ให้รอนับในชั่วโมงถัดไปว่าลูกยังดิ้นน้อยกว่า 3-4 ครั้งเหมือนเดิมไหม ถ้าหากยังดิ้นน้อยอยู่ หรือพยายามกระตุ้นให้ลูกดิ้นแล้วแต่ก็ไม่เป็นผล กรณีแบบนี้ควรไปพบแพทย์ทันทีที่รู้สึกว่าลูกดิ้นน้อยลงจนผิดปกติ เพราะอาจเกิดความผิดปกติบางอย่างกับทารกในครรภ์ได้ค่ะ 

ลูกดิ้นน้อยลง มีอาการท้องแข็งร่วมด้วย อันตรายไหม  

ลูกไม่ดิ้น ท้องแข็งร่วมด้วย ลักษณะแบบนี้ให้คุณแม่นับลูกดิ้นดูก่อนค่ะ หากว่าลูกดิ้นน้อยกว่า 3-4 ครั้งต่อชั่วโมง ให้รอนับในชั่วโมงถัดไปว่ายังน้อยกว่า 3-4 ครั้งเหมือนเดิมไหม  

ถ้าลูกยังคงดิ้นน้อยอยู่ หรือคุณแม่พยายามกระตุ้นให้ลูกดิ้นแล้วแต่ก็ไม่เป็นผล กรณีแบบนี้ควรไปพบแพทย์ทันทีที่รู้สึกว่าลูกดิ้นน้อยลงจนผิดปกติ เพราะอาจเกิดความผิดปกติบางอย่างกับทารกในครรภ์ได้ค่ะ 

หากลูกน้อยไม่ค่อยดิ้น และคุณแม่มีอาการแบบนี้ร่วมด้วยควรไปพบแพทย์ทันที

จริง ๆ แล้วไม่ต้องรอให้คุณแม่มีอาการใด ๆ เลยค่ะ ถ้าหากพบว่าลูกดิ้นน้อยกว่า 3-4 ครั้งต่อชั่วโมง ให้รอนับในชั่วโมงถัดไปว่ายังดิ้นน้อยกว่า 3-4 ครั้งเหมือนเดิมไหม ถ้าลูกยังดิ้นน้อยเหมือนเดิม ให้ไปพบแพทย์ทันทีโดยไม่ต้องรอดูว่าคุณแม่จะมีอาการอะไรไหม 

อย่างไรก็ตาม หากคุณแม่มีอาการดังต่อไปนี้ ต่อให้ลูกจะดิ้นตามปกติหรือไม่ดิ้น ก็ควรไปพบแพทย์ทันที 

• มีไข้สูงเกิน 38 องศา 

• อาเจียนอย่างต่อเนื่อง 

• ท้องเสียไม่หยุด 

• วิงเวียนศีรษะและหมดสติ 

• ปวดแสบ ปวดร้อน เวลาปัสสาวะ 

• ตกขาวผิดปกติ 

• มีเลือดออกทางช่องคลอด 

• มีอาการบวมที่ใบหน้า มือ และนิ้วมือ 

• ปวดศีรษะรุนแรง หรือปวดศีรษะรุนแรงอย่างกะทันหัน 

• ปวดท้องรุนแรง หรือปวดท้องรุนแรงอย่างกะทันหัน 

• หายใจไม่ออก หายใจลำบาก หายใจถี่ ๆ 

• ตาพร่ามัว 

ไขข้อข้องใจเรื่องลูกไม่ค่อยดิ้นกับ Enfa Smart Club

 ท้อง 4 เดือน ลูกไม่ดิ้น ปกติไหม? 

ปกติแล้วทารกจะเริ่มดิ้นตั้งแต่อายุครรภ์ 4 เดือนขึ้นไป แต่ก็อย่าเพิ่งกังวลไปนะคะ เพราะบางครั้งช่วงอายุครรภ์ 4 เดือนก็อาจจะยังเร็วไปจนสัมผัสไม่ได้ว่าลูกดิ้น หรือก็อาจเป็นไปได้ว่าลูกจะไปเริ่มดิ้นมากขึ้นในช่วงเดือนที่ 5-6 ก็เป็นไปได้ค่ะ 

อย่างไรก็ตาม หากพบว่าปกติแล้วลูกดิ้นบ่อย แต่จู่ ๆ ลูกดิ้นน้อยลงอย่างเห็นได้ชัด หรือพบว่าลูกดิ้นน้อยกว่า 3-4 ครั้งต่อชั่วโมง ให้รอนับในชั่วโมงถัดไปว่าลูกยังคงดิ้นน้อยกว่า 3-4 ครั้งเหมือนเดิมไหม ถ้าลูกยังดิ้นน้อยเหมือนเดิม ให้ไปพบแพทย์ทันที เพราะอาจเป็นสัญญาณความผิดปกติได้ค่ะ 

 ท้อง 5 เดือน ลูกไม่ค่อยดิ้น ปกติไหม? 

ปกติแล้วทารกจะเริ่มดิ้นตั้งแต่อายุครรภ์ 4 เดือนขึ้นไป แต่ก็อย่าเพิ่งกังวลไปนะคะ เพราะบางครั้งช่วงอายุครรภ์ 4-5 เดือนก็อาจจะยังเร็วไปจนสัมผัสไม่ได้ว่าลูกดิ้น หรือก็อาจเป็นไปได้ว่าลูกไม่ค่อยดิ้น 5 เดือน แต่จะไปเริ่มดิ้นมากขึ้นในช่วงเดือนที่ 6 ก็เป็นไปได้ค่ะ 

อย่างไรก็ตาม หากพบว่าปกติแล้วลูกดิ้นบ่อย แต่จู่ ๆ ลูกไม่ค่อยดิ้นตอน 5 เดือนอย่างเห็นได้ชัด หรือพบว่าลูกดิ้นน้อยกว่า 3-4 ครั้งต่อชั่วโมง ให้รอนับในชั่วโมงถัดไปว่าลูกยังคงดิ้นน้อยกว่า 3-4 ครั้งเหมือนเดิมไหม ถ้าลูกยังดิ้นน้อยเหมือนเดิม ให้ไปพบแพทย์ทันที เพราะอาจเป็นสัญญาณความผิดปกติได้ค่ะ 

 ท้อง 6 เดือน ลูกไม่ค่อยดิ้น อันตรายไหม? 

ปกติแล้วช่วงอายุครรภ์ 6 เดือนนี่ทารกจะดิ้นให้รู้สึกได้บ่อย ๆ ค่ะ แต่ถ้าจู่ ๆ ลูกไม่ค่อยดิ้น 6 เดือน ตรงนี้คุณแม่อย่าเพิ่งตระหนกไปค่ะ ให้ลองนับลูกดิ้นดูก่อนว่าลูกดิ้นน้อยกว่า 3-4 ครั้งต่อชั่วโมง ให้รอนับในชั่วโมงถัดไปว่ายังน้อยกว่า 3-4 ครั้งเหมือนเดิมไหม ถ้าลูกยังดิ้นน้อยเหมือนเดิม ให้ไปพบแพทย์ทันที เพราะอาจเป็นสัญญาณความผิดปกติได้ค่ะ 

 ท้อง 8 เดือน ลูกดิ้นน้อยลง แบบนี้ปกติไหม?  

ลูกไม่ค่อยดิ้น 8 เดือน โดยมากแล้วไม่ค่อยเป็นสัญญาณของความผิดปกติค่ะ เนื่องจากในช่วงไตรมาสสุดท้ายแบบนี้ ขนาดตัวทารกจะใหญ่ขึ้น ทำให้พื้นที่ในการดิ้นภายในท้องของแม่เหลือน้อยลง ทารกจึงดิ้นได้น้อยลงไปด้วย ทารกจึงอาจจะดิ้นไม่บ่อย แต่ก็ไม่ถึงกับไม่ดิ้นเลย 

อย่างไรก็ตาม หากพบว่าลูกดิ้นน้อยกว่า 3-4 ครั้งต่อชั่วโมง ให้รอนับในชั่วโมงถัดไปว่ายังน้อยกว่า 3-4 ครั้งเหมือนเดิมไหม ถ้าลูกยังดิ้นน้อยเหมือนเดิม ให้ไปพบแพทย์ทันที เพราะอาจเป็นสัญญาณความผิดปกติได้ค่ะ

บทความแนะนำสำหรับคุณแม่ตั้งครรภ์

• สังเกต 20 อาการคนท้องระยะเริ่มต้น ในช่วง 1-4 สัปดาห์แรก
• แผลผ่าคลอด ดูแลอย่างไร ให้หายเร็ว และลดรอย
• อาการใกล้คลอด สังเกตทัน รับมือได้
• ยาน้ำไกร๊ปวอเตอร์ แก้ท้องอืด ท้องเฟ้อในเด็กได้จริงหรือ?
• ฟันน้ำนมเด็กขึ้นตอนไหน ฟันของลูกจะขึ้นครบเมื่อไหร่นะ
• ตวงยาน้ำเด็ก กี่ช้อนโต๊ะ กี่ช้อนชา ตวงยังไง มาดูกัน