Enfa สรุปให้

• การลอกตัวของรก 2 แบบ ได้แก่ รกลอกตัวแบบ Schultze ที่จะเกิดขึ้นหลังคลอดเสร็จแล้ว และรกลอกตัวแบบ Duncan ที่จะเกิดก่อนการคลอด หรือก็คือลักษณะของรกลอกตัวก่อนกำหนดนั่นเอง
• รกลอกตัวก่อนกําหนด เป็นภาวะที่รกมีการลอกตัวออกมาบางส่วน หรือลอกตัวออกมาทั้งหมด ก่อนที่จะถึงกำหนดคลอด เป็นภาวะที่แม้จะเกิดได้น้อย แต่มีความอันตรายมาก
• รกลอกตัวก่อนกําหนด อาการสำคัญที่พบได้คือ คุณแม่จะรู้สึกปวดท้องตั้งแต่ ปวดเกร็งเล็กน้อย ไปจนถึง ปวดรุนแรงมากขึ้นเรื่อย ๆ พร้อมกับ มดลูกบีบตัวถี่และแรงผิดปกติ อาจมีเลือดออกมาก ออกน้อย หรือไม่มีเลือดออกก็ได้
  

 

รกลอกตัวก่อนกำหนด เป็นหนึ่งในภาวะความผิดปกติของการตั้งครรภ์ อาจนำไปสู่การคลอดก่อนกำหนด หรือภาวะเสียเลือดมากได้ บทความนี้จาก Enfa มีสาระน่ารู้เกี่ยวกับภาวะรกลอกตัวก่อนกำหนดมาฝากค่ะ มาดูกันว่าการลอกตัวของรก 2 แบบ มีอะไรบ้าง แล้วภาวะรกลอกตัวก่อนกำหนด อาการเป็นอย่างไร และคุณแม่จะรับมือได้อย่างไรบ้าง

 

 

รกลอกตัวก่อนกําหนด คืออะไร

ภาวะรกลอกตัวก่อนกำหนด (Placental Abruption) เป็นภาวะแทรกซ้อนของการตั้งครรภ์ที่พบได้น้อย แต่ร้ายแรง ที่บอกว่าร้ายแรงก็เป็นเพราะว่า รก ทำหน้าที่ในการลำเลียงส่งสารอาหารและออกซิเจนไปยังทารก

แต่ภาวะรกลอกตัวก่อนกำหนด คืออาการที่รกหลุดออกจากผนังด้านในของมดลูกบางส่วน หรืออาจหลุดออกมาทั้งหมดก่อนถึงกำหนดคลอด ภาวะแบบนี้อาจทำให้ทารกได้รับออกซิเจนและสารอาหารน้อยลงหรือถูกปิดกั้น และทำให้คุณแม่มีเลือดออกมาก

 

ภาวะรกลอกตัว ก่อนกำหนด อันตรายแค่ไหน

ภาวะรกลอกตัวก่อนกำหนด เป็นความผิดปกติต่อการตั้งครรภ์ก็จริง แต่พบได้ไม่บ่อยนักค่ะ ทว่าเมื่อเกิดขึ้นแล้วจะมีความอันตรายที่ค่อนข้างรุนแรงทั้งต่อแม่และทารกในครรภ์ ดังนี้

อันตรายต่อคุณแม่ตั้งครรภ์

• เสี่ยงต่อภาวะช็อกจากการเสียเลือดมาก
• มีปัญหาเกี่ยวกับการแข็งตัวของเลือด
• อาจมีความจำเป็นในการถ่ายเลือด
• ไตหรืออวัยวะอื่น ๆ เสี่ยงต่อภาวะล้มเหลวเพราะเสียเลือดมาก
• ในบางกรณีที่ไม่สามารถควบคุมภาวะเลือดออกจากมดลูกได้ อาจจำเป็นต้องผ่าตัดมดลูกออก

อันตรายต่อทารกในครรภ์

• ทารกคลอดออกมาแล้วตัวเล็ก เพราะได้รับสารอาหารเพียงพอ
• ทารกเสี่ยงที่จะมีพัฒนาการบกพร่องเนื่องจากไม่ได้รับออกซิเจนเพียงพอ
• เสี่ยงต่อการคลอดก่อนกำหนด
• เสี่ยงต่อภาวะคลอดตายคลอด

 

เข้าใจกลไกการลอกตัวของรกตามธรรมชาติ

รก เป็นอวัยวะชั่วคราวที่สร้างขึ้นขณะตั้งครรภ์เพื่อทำการระหว่างแม่กับทารกในครรภ์ผ่านทางสายรก ที่ยึดติดกับผนังมดลูก ซึ่งมักจะอยู่ด้านบนหรือด้านข้างของมดลูก

รกจะทำหน้าที่เส้นทางการลำเลียงสารอาหารและออกซิเจนแก่ทารกในครรภ์ผ่านทางสายสะดือ และยังช่วยกำจัดของเสียออกจากเลือดของทารกในครรภ์อีกด้วย

โดยรกนี้จะค่อย ๆ ลอกตัวออกมาหลังจากที่ทารกคลอดออกมาแล้ว ดังนั้น ในกรณีใด ๆ ที่รกหลุดลอดออกมาก่อนการคลอด จะเรียกว่า ภาวะรกลอกตัวก่อนกำหนดนั่นเอง

 

รกลอกตัวก่อนกําหนด สาเหตุเกิดจากอะไร

สาเหตุของภาวะรกลอกตัวก่อนกำหนดมักไม่เป็นที่ทราบแน่ชัด แต่ปัจจัยที่เสี่ยงทำให้เกิดภาวะรกลอกตัวก่อนกำหนดสูง ก็คือการเกิดอุบัติเหตุค่ะ โดยมากมักจะเกิดจากการบาดเจ็บที่ช่องท้อง เช่น คุณแม่ประสบอุบัติเหตุทางรถยนต์ หรือคุณแม่มีการพลัดตกจากที่สูง หรือเกิดจากภาวะถุงน้ำคร่ำแตกก่อนการเจ็บครรภ์ ทำให้น้ำคร่ำลดลงอย่างรวดเร็ว ก็เสี่ยงทำให้เกิดรกลอกตัวก่อนกำหนดได้

อย่างไรก็ตาม กลุ่มคุณแม่ที่มีแนวโน้มอาจจะพบกับภาวะรกลอกตัวก่อนกำหนด ได้แก่

• คุณแม่ตั้งครรภ์ตอนอายุ 40 ปีขึ้นไป
• คุณแม่เคยตั้งครรภ์และมีภาวะรกลอกตัวก่อนกำหนดมาก่อน
• คุณแม่ตั้งครรภ์มาแล้วหลายครั้ง และบางครั้งมีลูกมากกว่า 1 คน
• คุณแม่มีภาวะความดันโลหิตสูงเรื้อรัง
• คุณแม่มีภาวะครรภ์เป็นพิษ
• คุณแม่ได้รับการกระทบกระเทือนที่ช่องท้อง
• คุณแม่มีภาวะลิ่มเลือดอุดตัน
• คุณแม่มีเนื้องอกในมดลูก
• การสูบบุหรี่ในระหว่างตั้งครรภ์
• การใช้โคเคนในระหว่างตั้งครรภ์
• เกิดการติดเชื้อภายในมดลูกระหว่างตั้งครรภ์

 

การลอกตัวของรก 2 แบบ

รกลอกตัวมีกี่แบบ? การลอกตัวของรกอาจจำแนกออกได้เป็น 2 แบบ ตามตำแหน่งและช่วงเวลาที่รกลอกตัว ดังนี้

• รกลอกตัวแบบ Schultze คือ ลักษณะที่รกมีการลอกตัวโดยเริ่มลอกจากส่วนกลางของรกออกไปทางขอบด้านนอก ซึ่งการลอกตัวแบบนี้เป็นเรื่องปกติ จะเกิดขึ้นหลังจากทารกคลอด รกจึงจะลอกตัวและมีเลือดไหลออกมา
• รกลอกตัวแบบ Duncan คือ ลักษณะที่รกลอกตัวจากขอบด้านนอกเข้าไปด้านใน นี่เป็นลักษณะที่เรียกว่า ภาวะรกลอกตัวก่อนกำหนด ทำให้คุณแม่มีเลือดไหลออกมาจำนวนมากก่อนที่จะถึงกำหนดคลอด

 

รกลอกตัวก่อนกําหนด อาการเป็นอย่างไร

อาการแสดงของรกลอกตัว สามารถสังเกตได้หลายอาการ ดังนี้

• มีเลือดออกทางช่องคลอด แม้ว่าอาจจะไม่มีอาการปวดท้อง หรือปวดหลังร่วมด้วย
• ไม่มีเลือดออกทางช่องคลอด แต่มีอาการปวดท้องหรือปวดหลังขึ้นมาอย่างกะทันหัน
• รู้สึกเจ็บมดลูก
• มดลูกบีบตัวอย่างต่อเนื่องเป็นระยะเวลานานกว่าปกติ และแรงผิดปกติ
• รู้สึกว่าทารกดิ้นน้อยลงผิดปกติ

อย่างไรก็ตาม ภาวะรกลอกตัวก่อนกำหนด มักเกิดขึ้นอย่างกะทันหัน โดยบางรายอาจมีเลือดออกมาก เลือดออกเพียงเล็กน้อย หรืออาจไม่พบเลือดออกภายนอกเลยก็ได้ แต่จุดสำคัญคือคุณแม่จะรู้สึกปวดท้องตั้งแต่ ปวดเกร็งเล็กน้อย ไปจนถึง ปวดรุนแรงมากขึ้นเรื่อย ๆ พร้อมกับ มดลูกบีบตัวถี่และแรงผิดปกติ ซึ่งอาการเหล่านี้มักเกิดขึ้น แบบฉับพลันและรวดเร็ว ค่ะ

 

การดูแลเมื่อคุณแม่มีอาการรกลอกตัวก่อนกำหนด

หากคุณแม่สังเกตว่ามีอาการหรือสังเกตว่าอาการดังกล่าวคล้ายกับจะเป็นภาวะรกลอกตัวก่อนกำหนด ให้รีบไปพบแพทย์ทันทีเพื่อเข้ารับการตรวจวินิจฉัย และรับการรักษาอย่างทันท่วงทีหากมีภาวะรกลอกตัวก่อนกำหนดจริง

โดยแพทย์จะทำการประเมินความรุนแรงของอาการว่าร้ายแรงมากน้อยเพียงใด ในบางรายที่อาการรุนแรงมาก แพทย์อาจต้องเร่งทำคลอดทันที แต่ถ้าอาการยังไม่รุนแรง และทารกในครรภ์ยังปกติดี แพทย์อาจให้นอนพัก และติดตามอาการอย่างใกล้ชิดโดยแพทย์

 

อนาคตที่ดีที่สุดของลูกน้อย เริ่มต้นด้วยโภชนาการผ่านคุณแม่

โภชนาการ เป็นสิ่งสำคัญที่คุณแม่ตั้งครรภ์จำเป็นต้องใส่ใจมากเป็นพิเศษ เพราะโภชนาการที่ดีและเพียงพอจะช่วยให้ร่างกายของแม่แข็งแรง ลดความเสี่ยงต่อสุขภาพต่าง ๆ ในขณะตั้งครรภ์

มากไปกว่านั้น ทารกในครรภ์ก็จะได้รับสารอาหารที่ดี มีประโยชน์ต่อการเจริญเติบโตที่สมวัย เป็นการปูพื้นฐานพัฒนาการที่ดีตั้งแต่อยู่ในท้องเลยทีเดียวค่ะ

โดยนอกจากการกินอาหารที่มีประโยชน์ หลากหลาย และครบทั้ง 5 หมู่แล้ว คุณแม่สามารถเสริมโภชนาการได้ง่าย ๆ ด้วยการดื่มนมบำรุงครรภ์สำหรับคนท้องและแม่ให้นมบุตร เพื่อให้ร่างกายได้รับสารอาหารที่ครบถ้วนตามต้องการ ไม่ว่าจะเป็น ดีเอชเอ โฟเลต โคลีน และแคลเซียม ซึ่งล้วนเป็นกลุ่มโภชนาการที่สำคัญต่อการเจริญเติบโตและพัฒนาการของลูกน้อยในครรภ์

 

ไขข้อข้องใจเรื่องรกลอกตัวก่อนกําหนด กับ Enfa Smart Club

รกลอกตัวไตรมาสแรก

โดยทั่วไปแล้วภาวะรกลอกตัวก่อนกำหนดมักจะเกิดในช่วงไตรมาสสาม หรือมักเกิดราว ๆ 2-3 สัปดาห์ก่อนถึงกำหนดคลอด อย่างไรก็ตาม หากคุณแม่สังเกตว่ามีอาการคล้ายกับรกลอกตัวก่อนกำหนดในช่วงไตรมาสแรกของการตั้งครรภ์ ควรไปพบแพทย์ทันทีเพื่อเข้ารับการตรวจวินิจฉัยและรับการรักษาที่เหมาะสมค่ะ

 

---

บทความแนะนำสำหรับคุณแม่ตั้งครรภ์

• ควรรู้ รกเกาะต่ำห้ามกินอะไร วิธีปฏิบัติตัวเมื่อรกเกาะต่ำ
  
• DHA คนท้อง ต้องกินตอนไหน DHA ดีต่อการตั้งครรภ์จริงไหม
  
• แคลเซียมคนท้อง จำเป็นแค่ไหน เสริมแคลเซียมยังไงให้พอดี