Enfa สรุปให้

  • การนอนมีส่วนช่วยให้ทารกมีพัฒนาการทั้งสมองและร่างกายที่ดี ซึ่งการนอนของทารกจะแตกต่างกันไปในแต่ละช่วงวัย โดยเฉลี่ยแล้วทารกควรนอน 16 ชั่วโมง/วัน ถึงจะเพียงพอต่อร่างกายและสมอง

  • สาเหตุที่ทารกนอนหลับไม่สนิท นอนดิ้นตอนกลางคืน บิดตัวไปมา อาจจะเกิดจากการที่ ลูกมีอาการหิว ตอนกลางวันนอนเยอะเกินไป หรือลูกน้อยไม่ชินกับสถานที่และสภาพแวดล้อมที่เขาอยู่ตอนนั้น เลยอาจทำให้นอนหลับไม่สนิท

  • ดังนั้นเมื่อทารกเกิดการร้องไห้ งอแง คุณพ่อคุณแม่ควรที่จะสร้างพื้นที่ปลอดภัยกับทารกด้วยการกอดหรือปลอบให้ทารกสงบลง แต่หากพบว่าทารกยังไม่มีทีท่าว่าจะหยุดร้องโดยมีการร้องต่อเนื่องหลายชั่วโมง คุณพ่อคุณแม่ควรพาไปพบแพทย์เพื่อหาอาการหรือสาเหตุที่ชัดเจน

เลือกอ่านตามหัวข้อ

     • ทารกต้องนอนอย่างน้อยกี่ชั่วโมง
     • ทารกนอนหลับไม่สนิทเกิดจากอะไร
     • สังเกตได้อย่างไรว่าลูกนอนหลับไม่สนิท
     • ทำยังไงเมื่อลูกนอนดิ้น กระสับกระส่าย
     • ดูแลทารกนอนหลับไม่สนิทอย่างไร
     • ลูกนอนละเมอ ร้องไห้ เกิดจากอะไร
     • เคล็ดลับลูกน้อยนอนหลับสนิทและมีคุณภาพ

ทารกต้องนอนอย่างน้อยกี่ชั่วโมง

โดยปกติแล้วทารกก็ต้องการการพักผ่อนที่เพียงพอเช่นเดียวกันกับผู้ใหญ่ และรูปแบบการนอนของทารกจะต่างกัน ทารกแต่ละคนต้องการนอนเฉลี่ยแล้วจะมีเวลานานถึง 16 ชั่วโมง/วัน แบ่งเป็นช่วงกลางวัน 8 ชั่วโมงและช่วงเวลากลางคืนอีก 8 ชั่วโมง และมักจะตื่นขึ้นมาดื่มนมตลอด 3-4 ชั่วโมงต่อวัน แต่เมื่อลูกอายุได้ 3 เดือนขึ้นไป จากนั้นทารกจะสามารถนอนหลับกลางคืนได้นานยิ่งขึ้น  แต่ละช่วงวัยจะมีชั่วโมงนอนที่แตกต่างกันออกไป ดังนี้

  • เด็กแรกเกิด เด็กในช่วงวัยนี้จะเน้นนอนหลับมากกว่าตื่น และไม่รับรู้ถึงช่วงกลางวันหรือกลางคืน ดังนั้นคุณพ่อคุณแม่ควรให้ทารกนอน 14-17 ชั่วโมง/วัน โดยจะให้นอนในตอนกลางคืน 8-12 ชั่วโมง และในตอนกลางวัน 2-5 ชั่วโมง ทั้งนี้ควรให้ทารกตื่นขึ้นมาเพื่อดื่มนม และรับสารอาหารที่ควรจะได้รับ
  • 3 เดือน – 6 เดือน ในช่วงนี้ทารกจะอยากอาหารในช่วงกลางคืนน้อยลงและนอนได้ยาวนานขึ้น โดยจะนอนหลับ ระหว่าง 12 – 14 ชั่วโมง ทั้งกลางวันและกลางคืน
  • 6 เดือน – 12 เดือน เมื่อทารกอายุได้ 6 เดือนขึ้นไป ทารกจะเลิกตื่นมากินนมในตอนกลางคืน และนอนหลับยาวตลอดทั้งคืนถึง 12 ชั่วโมง ทั้งนี้ในระหว่างวันทารกจะหลับไม่เกิน 2 ชั่วโมง
  • 12 เดือนขึ้นไป ลูกน้อยจะนอนหลับรวม 12-15 ชั่วโมง/วัน แบ่งเป็นตอนกลางคืน 10 – 12 ชั่วโมง ส่วนตอนกลางวันจะแบ่งเป็น 2 ครั้ง ครั้งละ 1-2 ชั่วโมง แต่ช่วงเวลาเหล่านี้ก็ขึ้นอยู่กับพฤติกรรมของลูกน้อยของแต่ละบ้าน
     

ทารกนอนหลับไม่สนิท เกิดจากอะไร

สาเหตุที่ทารกน้อยนอนหลับไม่สนิทตอนกลางคืน มีได้หลายสาเหตุค่ะ  โดยแบ่งดังนี้:

  • สภาพแวดล้อม มีส่วนสำคัญเป็นอย่างมาก หากสภาพแวดล้อมมีเสียงที่ดังเกินไป จนรบกวนการนอนของทารก หรือแม้แต่การเคลื่อนไหวของคุณพ่อคุณแม่ ก็มีส่วนทำให้ทารกหลับไม่สนิท ละเมอ หรือร้องไห้ระหว่างนอน
  • การนอนกลางวันมากเกินไป หากคุณพ่อคุณแม่ให้ทารกนอนกลางวันมากเกินไป เมื่อถึงเวลานอนก็จะทำให้ทารกไม่ง่วงนอน และนอนหลับไม่สนิทในช่วงเวลากลางคืน
  • ทารกนอนไม่สบายตัว ซึ่งอาจเกิดจากอากาศถ่ายเทไม่สะดวก มีอากาศที่ร้อนหรือหนาวเกินไป ใส่ผ้าอ้อมสำเร็จรูปนานเกินไป หรือที่ทารกนอนมีแมลงกัดต่อย เลยเป็นอีกหนึ่งสาเหตุที่ทารกนอนหลับไม่สนิท กระสับกระส่าย ไม่สบายตัว
  • อาการไม่สบายท้อง เช่น มีอาการท้องอืด ท้องเฟ้อ เนื่องจากคุณพ่อคุณแม่อาจจะอุ้มเรอไม่ถูกต้องหรือให้ลูกนอนเร็วเกินไปหลังกินนม จึงทำให้มีแก๊สเกินในกระเพาะอาหารของทารกซึ่งทำให้ทารกไม่สบายท้อง ร้องงอแงและอาจแหวะนมหรืออาเจียนขณะกำลังนอนได้
  • อาการเจ็บป่วยอื่น ๆ คุณพ่อคุณแม่สามารถสังเกตได้จากการที่ทารกมีไข้ กินอาหารได้น้อย ซึ่งทำให้ทารกร้องไห้เป็นเวลานาน และนอนละเมอ ร้องไห้
  • กำลังอยู่ในช่วงปรับตัว เนื่องจากทารกเพิ่งได้ใช้ชีวิตในโลก การปรับตัวเพื่อให้เข้ากับสภาพแวดล้อมก็เป็นสิ่งที่อาจจะยังไม่คุ้นเคย จึงไม่แปลกที่ทารกจะยังไม่รู้เวลาการนอนหลับ และทำให้การนอนหลับยังไม่คงที่ จึงอาจทำให้ทารกนอนหลับไม่สนิท หรือตื่นมากลางดึก
     

คุณพ่อคุณแม่สังเกตได้อย่างไรว่าลูกนอนหลับไม่สนิท

คุณพ่อคุณแม่สามารถสังเกตอาการนอนหลับไม่สนิทได้จากพฤติกรรมของทารกได้ ดังต่อไปนี้

  • ทารกมักจะตื่นหลาย ๆ ครั้ง โดยเฉพาะช่วงเวลากลางคืน
  • ขณะที่กำลังหลับนอน ทารกมักจะพลิกตัวไปมามากเกินไป
  • ทารกร้องไห้งอแง
  • ขยี้ตาและหาวบ่อย
  • ทารกไม่ยอมนอนถึงแม้ว่าคุณพ่อคุณแม่จะกล่อมให้นอนก็ตาม

และคุณพ่อคุณแม่ควรที่จะสังเกตว่าขณะที่ลูกกำลังนอนหลับมีเสียงหายใจที่ดังเกินไป หรือหายใจลำบาก นั่นอาจจะเป็นสัญญาณเตือนว่าทารกอาจจะมีภาวะหยุดหายใจขณะหลับ หรือมีอาการ แขนขากระตุก โยกศีรษะไปมา ก็ควรที่จะพาทารกไปหาคุณหมอในทันที

อาการลูกนอนดิ้น กระสับกระส่าย  บ่งบอกถึงอะไร และควรดูแลอย่างไรดี

สาเหตุที่เจ้าตัวเล็กมักจะนอนดิ้นไปมา หรือนอนกระสับกระส่ายไม่สบายตัว ตลอดการนอน สาเหตุหลัก ๆ มีด้วยกันทั้งหมด 2 ประเภท ได้แก่

  • REM (Rapid Eye Movement Sleep) หรือ “การเคลื่อนไหวดวงตาอย่างรวดเร็ว” ขณะที่ลูกกำลังงีบและฝัน สมองจะสร้างความทรงจำและพัฒนาทักษะการเรียนรู้ จึงทำให้ดวงตาจะขยับไปมาอย่างรวดเร็ว ถึงแม้ว่าเด็ก ๆ จะพักผ่อนประมาณ 16 ชั่วโมงต่อวัน แต่ครึ่งหนึ่งขณะหลับจะอยู่ในสถานการณ์ REM และมักจะเกิดขึ้นกับเด็กที่คลอดก่อนกำหนด หากเมื่อลูกเริ่มโตขึ้นอาการ REM จะค่อย ๆ ลดลง
  • NREM (Non- Rapid Eye Movement Sleep) การนอนแบบช้า ๆ ไม่รวดเร็ว โดยขั้นตอนนี้ แบ่งออกได้เป็น 3 ขั้นตอน ได้แต่

- ขั้นตอนที่ 1 มีอาการง่วงซึม ดวงตาค่อย  ๆ หย่อนคล้อยและเคลิ้มหลับ

- ขั้นตอนที่ 2 หลับไม่สนิท ทารกเริ่มเคลื่อนไหวและอาจจะสะดุ้ง ตกใจง่ายขณะกำลังนอนหลับ

- ขั้นตอนที่ 3 ทารกหลับลึก ไม่ส่งเสียงและไม่มีการเคลื่อนไหว

โดยทารกจะเข้าสู่ขั้นตอนที่ 1 ในช่วงเริ่มต้นการนอนหลับ แล้วจึงเข้าสู่ขั้นตอนที่ 2 และ 3 แล้วกลับไปขั้นตอนที่ 2 อีกครั้ง กระบวนการนี้จะเกิดขึ้นซ้ำหลายรอบตลอดทั้งคืน จากนั้นทารกจะกลับเข้าสู่ REM จึงทำให้เกิดอาการนอนดิ้น กระสับกระส่ายนั่นเองค่ะ      

นอกจากปัญหาที่กล่าวมาข้างต้นแล้ว การที่ทารกหรือลูกน้อยของเรามักจะมีอาการนอนดิ้น นอนกระสับกระส่าย อาจมาจากการหายใจลำบาก สาเหตุอาจเกิดจากการแพ้อากาศ ทำให้มีน้ำมูกเต็มรูจมูก ซึ่งมักจะมาจากฝุ่นที่ลอยตัวอยู่ในอากาศหรือฝุ่นที่จับตัวตามสถานที่ต่าง ๆ ในห้องที่ทารกนอนอยู่ หรือมากจากตุ๊กตาที่คุณพ่อคุณแม่ซื้อให้ทารกซึ่งถือว่าเป็นแหล่งรวมฝุ่นละอองชั้นดี ดังนั้นคุณพ่อคุณแม่ ควรดูแลสถานที่ หมั่นทำความสะอาดอยู่บ่อย ๆ ปราศจากฝุ่น เพียงเท่านี้ก็จะทำให้ลูกนอนหลับสบายและไม่นอนดิ้น กระสับกระส่ายระหว่างหลับนอนค่ะ

อาการทารกหลับไม่สนิท บิดตัว บ่งบอกอะไร ดูแลยังไงดี

สาเหตุที่ทารกนอนหลับไม่สนิท และมีอาการบิดตัวไปมา อาจจะมาจากสาเหตุที่ทารกกินเยอะมากเกินไป จนมีอาการอึดอัด แน่นท้อง โดยมีอาการเหล่านี้

  • ร้องแอะ ๆ บ่อย
  • บิดตัวไปมา
  • มีเสียงครืดคราดในลำคอ
  • มีอาการอาเจียน แหวะนมออกมาทางปากหรือจมูก
  • พุงยื่นกาง ออกเป็นรูปทรงน้ำเต้า
     

อาการดังกล่าวจะทำให้ทารกนอนหลับไม่สนิท วิธีแก้คือ ให้ทารกรับประทานในปริมาณที่พอดี หากให้ทารกทานนมก็ควรที่จะอุ้มให้เรอ หรือจับตัวตั้ง ก่อนที่จะกล่อมให้ทารกนอนหลับ ซึ่งวิธีสังเกตว่าลูกทานในปริมาณที่พอดีหรือไม่ ให้สังเกตจากการที่ทารกอุจจาระ 2-3 ครั้ง หรือปัสสาวะ 6-8 ครั้งต่อวัน แต่หากว่าทารกยังไม่หาย คุณแม่ก็ควรให้ทารกทานนมจากเต้า โดยคุณแม่ต้องปั๊มนมออกก่อนบางส่วน เพื่อให้น้ำนมในเต้าน้อยลง

ลูกนอนละเมอ ร้องไห้ บ่งบอกอะไร ดูแลยังไงดี

หากลูกน้อยมีปัญหาการนอนหลับ อาการทารกนอนละเมอ นอนร้องไห้ ถือว่าเป็นเรื่องที่ไม่ร้ายแรง เพราะเมื่อเด็กมีอายุที่มากขึ้นภาวะนี้ก็จะหายไปเอง วิธีดูแลคุณแม่อาจจะอุ้มทารกและค่อย ๆ ปลอบจนกว่าสบงลง แล้วจึงค่อย ๆ วางทารกลงกับเบาะหรือเปลกล่อมให้นอนหลับอีกครั้ง  แต่หากพบว่ามีอาการบ่อยครั้ง คุณพ่อคุณแม่ก็ควรที่จะให้ความสำคัญและใส่ใจกับอาการของทารก หรือเข้าปรึกษาแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ เพราะหากพบว่ามีอาการที่รุนแรงหรือเสี่ยงอันตราย ก็จะได้รับมือได้ทันและแก้ไขปัญหาได้อย่างรวดเร็ว เพื่อการนอนของทารกที่ดีขึ้นค่ะ

ทำอย่างไรให้ลูกนอนหลับได้สนิท และมีคุณภาพการนอนที่ดี

เพื่อการที่ทารกจะนอนหลับได้อย่างเต็มอิ่มและมีประสิทธิภาพ หากคุณพ่อคุณแม่ทำตามวิธีแก้ลูกนอนดิ้น เหล่านี้จะช่วยให้ทารกนอนหลับสนิทมากยิ่งขึ้น

  • ทำกิจวัตรก่อนอนอย่างสม่ำเสมอ ลองทำกิจกรรมที่จะทำให้ทารกนอนหลับสบายอย่างการอาบน้ำให้ทารก เพื่อที่ทารกจะได้รู้สึกสบายตัว เปิดพลงกล่อมเด็กเบา ๆ ระหว่างที่กำลังพาทารกเข้านอน
  • พาเข้านอนขณะที่ยังตื่นอยู่ สิ่งนี้จะช่วยให้ทารกเข้าใจว่าถึงช่วงเวลานอนแล้ว โดยอุ้มทารกแล้วเดินช้า ๆ คุณแม่อาจจะตบหลังเบา ๆ แล้ววางให้นอนลงบนเบาะหรือเปล หาอุปกรณ์ ของเล่น ผ้าห่ม และหมอนข้างนุ่ม ๆ วางไว้บริเวณรอบตัวของทารก เพื่อให้ทารกรู้สึกปลอดภัย ลดความหวาดกลัว และควรวางให้พ้นจากใบหน้าเด็ก เพราะอาจจะทำให้ทารกหายใจไม่ออก
  • ให้เวลาได้ปรับตัว ทารกอาจจะร้องไห้ งอแง คุณพ่อคุณแม่ก็อย่าเพิ่งหงุดหงิดไปนะคะ ให้เขาได้ปรับตัวหาท่าทางที่สบายตัวสักหน่อยแล้วเดี๋ยวก็หลับไป แต่หากยังร้องไห้ไม่หยุด ก็ลองตรวจเช็คอาการของลูก หรือบริเวณที่ลูกน้อยนอนหลับว่ามีแมลงหรือสิ่งใดรบกวนลูกน้อยอยู่ไหม หากไม่พบสิ่งใดรบกวน แล้วพูดปลอบโยนช้า ๆ จึงค่อยเดินออกจากห้องไป
  • ลองใช้จุกหลอก หากว่าทารกมีปัญหาในการนอน คุณแม่อาจจะใช้จุกหลอกซึ่งเป็นตัวช่วยที่ดีในการทำให้ทารกนอนหลับ และงานวิจัยยังเผยอีกว่ากว่าใช้จุกหลอกจะช่วยลดความเสี่ยง SIDS หรือโรคไหลตายในเด็ก ได้อีกด้วยค่ะ
  • สร้างบรรยากาศ ให้ทารกเรียนรู้ถึงช่วงเวลากลางวันและกลางคืน โดยในช่วงเวลากลางวันคุณแม่อาจจะเล่นกับทารก ทำพื้นที่ให้สว่าง และกำหนดเวลานอนที่ไม่นานจนเกินไป ส่วนในช่วงเวลากลางคืน คุณพ่อคุณแม่ควรกล่อมให้ทารกเข้านอน หรี่ไฟ และไม่ส่งเสียงดังรบกวนการนอนของทารก เพื่อเป็นการให้ทารกจดจำเวลานอน
  • เคารพในความชอบของลูก ทารกบางคนอาจจะชอบนอนดึกหรือชอบตื่นเช้า คุณพ่อคุณแม่ก็ไม่ควรที่จะบังคับให้ลูกนอนตามเวลาเป๊ะ ๆ ควรที่จะหยืดหยุ่นให้เป็นไปตามธรรมชาติของทารกนั่นเอง
     

บทความแนะนำสำหรับการนอนหลับของลูกน้อย