หลังจากการดูดนมครั้งแรกที่ทุลักทุเลได้ผ่านพ้นไป คุณแม่อาจกังวลใจว่าน้ำนมสีเหลืองที่ไหลแค่ซึมๆ หลังคลอดนั้นมีปริมาณน้อยนิด ลูกจะไม่อิ่มหรือไม่ แต่แท้ที่จริงแล้ว นมปริมาณเท่านั้นเพียงพอต่อกระเพาะเล็กจิ๋วของลูกในวันแรกๆ และหลังจากนั้นปริมาณนมแม่จะปรับเพิ่มตามกระเพาะของลูกที่ขยายใหญ่ขึ้นทุกวัน
Did mom know? แม่รู้ไหมกระเพาะลูกใหญ่แค่ไหน
-
ทารกอายุ 1 วัน จุประมาณ 5-7 ซีซี หรือใหญ่เท่าลูกเชอรี่
-
ทารกอายุ 3 วัน จุประมาณ 22-27 ซีซี หรือใหญ่เท่าผลวอลนัท
-
ทารกอายุครบ 1 สัปดาห์ จุประมาณ 45-60 ซีซี หรือใหญ่เท่าผลแอปริคอท
-
ทารกอายุ 1 เดือน จุประมาณ 80-150 ซีซี หรือใหญ่เท่าไข่ไก่
-
หลังจาก 6 เดือนที่เริ่มกินอาหารเสริมแล้ว ลูกจะกินนมลดลงเหลือ 570 ซีซี
น้ำนมแม่พอไหม ดูได้จากอะไร
-
น้ำหนักตัวลูกขึ้นตามเกณฑ์ ประมาณวันละ 20 กรัม
-
ปัสสาวะเกิน 6 ครั้ง และอุจจาระเกิน 2 ครั้ง ในแต่ละวัน (แต่อาจไม่อุจจาระเลยก็ได้)
-
ตอนที่ลูกกินนมแม่ ได้ยินเสียงกลืนน้ำนม
-
หลังจากเข้าเต้า ลูกเรอ หรือสะอึก
-
ในช่วงแรก ลูกจะหิวนมบ่อย เพราะกระเพาะเขาเล็กกินนมได้ทีละน้อย คุณแม่สามารถให้นมได้บ่อยเท่าที่ลูกร้อง อาจจะทุกครึ่งถึง 1 ชั่วโมง
-
ในช่วง 1-2 สัปดาห์แรก เด็กบางคนอาจจะต้องเข้าเต้าวันละ 10-12 ครั้ง แล้วค่อยๆ ลดลง
อุ้มเข้าเต้าแบบนี้ ลูกกินสบาย น้ำนมไหลพุ่ง
-
Cradle Hold: นอนขวางบนตัก ท่านี้สบายสุด
อุ้มลูกนอนตะแคงบนตัก ตัวลูกขนานเป็นแนวราบ ใช้แขนข้างเดียวกับเต้านมที่ให้ลูกประคองตัวลูกไว้ บริเวณคอและหัวของลูกจะสูงกว่าลำตัวเล็กน้อย มืออีกข้างประคองเต้านมไว้
-
Lying Down: นอนตะแคงให้นม
ท่านี้ช่วยให้แม่ได้เอนหลังพักผ่อนด้วยได้
คุณแม่กับลูกจะนอนตะแคงหันหน้าเข้าหากัน ให้ตัวลูกอยู่สูงกว่าตัวของคุณแม่เล็กน้อย สามารถเอาหมอนแบนๆ หรือผ้าห่มพับมาให้วางหนุนลูกได้
-
Football Hold: อุ้มลูกเข้าข้างลำตัว
ท่านี้เหมาะสำหรับคุณแม่ที่มีเต้านมขนาดใหญ่ ท่านี้ลำตัวของลูกจะแนบไปกับลำตัวด้านข้างของแม่ อาจจะทุลักทุเลหน่อย แต่ท่านี้ทำให้ลูกงับหัวนมได้ลึกถึงลานนม
-
อุ้มลูกให้คางชิดเต้านมส่วนล่างก่อน
แล้วค่อยประคองหัวลูกให้เงยหน้าขึ้นเล็กน้อย ไม่ใช่โน้มตัวแม่เข้าหาลูก แล้วให้ริมฝีปากล่างของลูกงับมิดถึงลานนม เวลาดูดริมฝีปากล่างจะบานออกเหมือนปากปลา แก้มลูกจะป่องทั้งสองข้าง
อาหารบำรุงน้ำนมแม่
-
กินผลไม้อย่างน้อยวันละ 2 ถ้วย
USDA หรือ กระทรวงเกษตรฯ ของสหรัฐอเมริกา แนะนำให้กินผลไม้ที่มีโพแทสเซียมและวิตามินเอ อย่าง กล้วย มะละกอ มะม่วง ส้ม อินทผลัม ลูกพรุน แคนตาลูป และเมลอน
-
กินผักอย่างน้อยวันละ 3 ถ้วย
เพื่อร่างกายจะได้รับวิตามินและสารต้านอนุมูลอิสระ ทั้งยังช่วยเพิ่มน้ำนมได้อีกด้วย เช่น ผักโขม แคร์รอต ฟักทอง มะเขือเทศ ส่วนผักไทยๆ ที่ช่วยเพิ่มน้ำนม ได้แก่ มะรุม ตำลึง หัวปลี ใบกะเพรา ขิง กุยช่าย
-
กินโปรตีนเพิ่มขึ้นอีกวันละ 25 กรัม
คุณแม่ต้องได้รับโปรตีน 65 กรัมต่อวันเป็นอย่างต่
-
ดื่มน้ำให้มากขึ้น
ระหว่างการให้นมลูก คุณแม่ควรดื่มน้ำให้มากหรือให้ได้อย่างน้อยวันละ 2.7 ลิตร
อาหารของแม่สำคัญต่อการสร้างน้ำนมค่ะ คุณแม่จึงควรให้ความสำคัญกับการกินอาหารคุณภาพในช่วงให้นมลูกนะคะ
ตรวจสอบข้อมูลโดย : รศ.ดร.นพ. ดิฐกานต์ บริบูรณ์หิรัญสาร
ภาควิชาสูติศาสตร์-นรีเวชวิทยา
คณะแพทยศาสตร์ ศิริราชพยาบาล มหาวิทยาลัยมหิดล