ตรวจสอบข้อมูลโดย : ผศ.พญ.ดิษจี ลุมพิกานนท์
กุมารแพทย์ สาขาทารกแรกเกิดและปริกำเนิด
ภาควิชากุมารเวชศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์ วชิรพยาบาล

 

เมื่อให้นมลูก สำหรับคุณแม่ที่ให้ลูกกินมผงอาจจะไม่ค่อยมีปัญหาสงสัยว่าลูกอิ่มนมหรือยัง เพราะคุณแม่ชงนมตามปริมาณที่ผลิตภัณฑ์นมแนะนำ แต่สำหรับเด็กที่กินนมแม่ คุณแม่อาจยังไม่แน่ใจว่าลูกอิ่มนมหรือยัง เรามีวิธีสังเกตมาแนะนำกันค่ะ

เมื่อให้นมลูกรู้ได้อย่างไรว่าลูกอิ่มนมแล้วนะ


สิ่งที่คุณแม่มือใหม่ทั้งหลายกังวลก็คือ ลูกของเราจะกินนมอิ่มไหม ตามธรรมชาติแล้ว เด็กเล็กๆ จะสื่อสารความต้องการในการกินนมที่คล้ายๆ กันคือ จะร้องเมื่อหิว และจะกินนมเมื่อหิวเท่านั้น ซึ่งโดยปกติถ้าเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ ลูกจะหิวและร้องไห้กินนมเฉลี่ยทุก 2-3 ชั่วโมง ถือว่าเป็นเรื่องปกติ เด็กเล็กๆ บางคนร้องหิวนมเกือบจะทุกชั่วโมงก็มีค่ะ

อาการที่สังเกตได้ง่ายๆ ว่าลูกร้องเพราะหิว คือเขาจะผงกศีรษะขึ้น อ้าปาก บางคนก็ดูดปากตัวเอง หรือทำท่าเหมือนกำลังพยายามจะดูดอะไรก็ตามที่ผ่านเข้ามาในปาก นั่นก็แปลว่าเขาหิว ถึงเวลาคุณแม่ให้นมแล้วค่ะ

การให้ลูกดูดนมแม่นั้น ลูกสามารถดูดนมแม่ในแต่ละข้างหมดเต้าภายใน 5-7 นาทีเลยทีเดียว จากนั้นลูกจะเริ่มผ่อนจังหวะการดูดนมช้าลง ซึ่งน้ำนมที่ลูกดูดทั้ง 2 เต้านั้น รวมๆ แล้วก็จะมีปริมาณที่พอเพียงสำหรับลูก จะสังเกตได้ว่าเมื่อลูกดูดนมทั้ง 2 ข้างจนหมด เขาจะแสดงท่าทีพอใจและอารมณ์ดีขึ้น ดูมีความสุขหลังจากกินนม หลังจากนั้นก็ดูดนมช้าลง นั่นแปลว่าเขาอิ่มแล้ว ดังนั้นคุณแม่จึงไม่ควรกังวลว่าลูกจะดูดนมแม่ได้น้อย หรือลูกจะไม่อิ่ม

สมัครสมาชิก Enfa Smart Club กับชมวันนี้ ลุ้นรับสิทธิ์! รถเข็นเด็กสุดพรีเมี่ยม ฟรี!

อีกหนึ่งวิธีที่คุณแม่สามารถสังเกตได้ง่ายๆ ว่าลูกได้รับนมเพียงพอหรือไม่ คือจากปริมาณปัสสาวะและอุจจาระที่ลูกขับถ่ายออกมา โดยปกติหากลูกได้รับน้ำนมในปริมาณที่พอเพียงก็จะปัสสาวะบ่อยมาก ส่วนเรื่องอุจจาระ ในช่วงแรกทารกอาจจะอุจจาระได้บ่อย โดยเฉพาะในทารกที่กินนมแม่ อาจบ่อยได้ถึง 8-10 ครั้งต่อวันตามจำนวนมื้อนมที่กิน ในทารกที่โตขึ้น หรือทารกทานมผง อุจจาระอาจมีลักษณะเหลืองๆ เหนียวๆ หรืออาจจะถ่ายอุจจาระวันเว้นวันก็เป็นเรื่องปกติค่ะ

คุณแม่ไม่ควรทำสิ่งนี้


สิ่งที่คุณแม่ไม่ควรทำในเรื่องการให้นมลูกก็คือ ไม่ควรให้ลูกกินนมทุกครั้งที่ตื่นนอน เพราะจะทำให้ลูกได้รับนมถี่และบ่อยเกินไปทั้งๆ ที่เขาไม่หิว เสี่ยงต่อการเกิดภาวะการกินเกินหรือ Overfeeding คือภาวะลูกน้อยได้รับนมเกินความต้องการ จนอึดอัด อาจอาเจียนออกมา หรือนอนไม่หลับเพราะไม่สบายตัวได้ นอกจากนี้ยังเป็นการทำให้ลูกเคยชินกับการตื่นมากินนม ร้องไห้งอแง ติดนมมื้อดึกมาจนโต ดังนั้นหากลูกตื่นแต่ไม่ใช่เวลาให้นม ก็อาจเพียงกล่อมให้ลูกหลับต่อ และให้เขาได้นอนได้นานขึ้นตอนกลางคืนค่ะ

ลูกได้นมแม่เพียงพอแล้วหรือยัง เช็กได้จากสิ่งต่อไปนี้


  • ลูกน้ำหนักขึ้นตามเกณฑ์ 30 กรัม/วัน

  • ลูกปัสสาวะชุ่มผ้าอ้อม สีเหลืองใส วันละ 6-8 ครั้ง

  • ลูกอุจจาระสีเหลืองวันละ 2-3 ครั้ง

  • ลูกดูอารมณ์ดี ไม่ร้องโยเย

  • ลูกนอนหลับนาน 2-3 ชั่วโมง

  • ได้ยินเสียงกลืนนมของลูกขณะให้นมลูก

  • ลูกดูดนมช้าลง

สูตรคำนวณการกินนมของเด็กแรกเกิด-12 เดือน


  • สูตรคำนวณการกินนมของเด็กแรกเกิด-30 วัน

    ตัวอย่าง : เด็กแรกเกิดหนัก 3 กก. เมื่อครบเดือนควรหนัก 3.6 กก. แต่คำนวณง่ายๆ โดยปัดเป็น 4 กก. คูณ 150 เท่ากับ 600 หาร 30 คือ 20 ออนซ์ (+/- ได้ไม่เกิน 4 ออนซ์) และควรเเบ่งมื้อนมเป็น 6-8 มื้อ/วัน

  • สูตรคำนวณการกินนมของเด็กอายุ 1-6 เดือน

    ตัวอย่าง : เด็กอายุ 2 เดือน หนัก 5 กก. คูณ 120 ได้ 600 หาร 30 เท่ากับ 20 ออนซ์ (+/- ได้ไม่เกิน 4 ออนซ์) โดยแบ่งมื้อนมออกเป็น 6-8 มื้อ / วัน

  • สูตรคำนวณการกินนมของเด็กอายุ 6-12 เดือน

    ตัวอย่าง : เด็กอายุ 6 เดือน หนัก 6.5 กก. คูณ 110 เท่ากับ 715 หาร 30 ปัดเป็นเท่ากับ 24 ออนซ์
    สำหรับเด็ก 6 -8 เดือน ควรแบ่งมื้อนมเป็น 5-6 มื้อ และอาหารเสริม 1 มื้อ
    สำหรับเด็ก 9-11 เดือน ควรแบ่งมื้อนมเป็น 4-5 มื้อ และอาหารเสริม 2 มื้อ
    สำหรับเด็ก 12 เดือน ควรแบ่งมื้อนมเป็น 4-5 มื้อ และอาหารเสริม 3 มื้อ
    (** 30 ซีซี เท่ากับ 1 ออนซ์)

นมแม่ดีที่สุดโดยเฉพาะน้ำนมเหลืองที่มีแลคโตเฟอร์ริน

นมแม่ดีที่สุดโดยเฉพาะน้ำนมเหลืองที่มีแลคโตเฟอร์ริน


นมแม่ดีที่สุดโดยเฉพาะน้ำนมเหลืองที่มีแลคโตเฟอร์ริน แลคโตเฟอร์ริน โปรตีนในนมแม่ที่จะพบได้มากที่สุดในน้ำนมเหลือง หรือน้ำนมระยะแรกที่จะไหลออกมาใน 1-3 วันแรกหลังคลอด ซึ่งทำหน้าที่ต่อต้านเชื้อแบคทีเรีย ไวรัส และเชื้อรา จึงช่วยส่งเสริมภูมิคุ้มกันให้ลูกน้อยอย่างไรก็ตาม หากพบว่าน้ำนมแม่มีไม่เพียงพอกับความต้องการของลูก พบว่าลูกไม่อิ่มนม คุณแม่ควรปรึกษาแพทย์หรือผู้เชี่ยวชาญด้านนมแม่ เพื่อหาสามารถที่น้ำนมไม่เพียงพอ และหากจำเป็นก็สามารถเลือกนมผงเสริม เพื่อให้ลูกได้รับปริมาณนมที่เพียงพอต่อการเจริญเติบโต โดยควรเลือกนมผงที่มีสารอาหารใกล้เคียงนมแม่ เช่น มี MFGM สารอาหารสำคัญที่พบในน้ำนมแม่ ดีเอชเอ กรดไขมันที่ช่วยเสริมสร้างพัฒนาการทางสมอง มีใยอาหารสุขภาพอย่าง พีดีเอ็กซ์ และ กอส ที่ช่วยให้ลูกมีการขับถ่ายที่ดี

โดยปกติแล้ว หลังคลอด คุณหมอจะนัดคุณแม่กับลูกน้อยให้ไปตรวจร่างกาย โดยคุณหมอก็จะวัดความยาวและชั่งน้ำหนักตัวของลูกที่เพิ่มขึ้น พร้อมกับบอกให้คุณแม่ทราบถึงการเจริญเติบโตของลูกว่าเหมาะสมหรือไม่ สิ่งสำคัญก็คือคุณแม่เองไม่ควรกังวลหรือเครียดว่าเมื่อให้นมแล้วลูกจะกินนมไม่พอ หรือตัวเองจะมีน้ำนมไม่เพียงพอ เพราะความกังวลเหล่านั้นจะยิ่งทำให้ระบบการสร้างน้ำนมทำงานได้น้อยลงค่ะ

นมแม่มีประโยชน์มากกว่าที่คิด พบข้อมูล เคล็ดลับที่คุณแม่มือใหม่ควรรู้ได้ที่นี่