Enfa สรุปให้
เลือกอ่านตามหัวข้อ
หนึ่งในปัญหาที่แม่ให้นมบุตรหลาย ๆ คนประสบพบเจอและรู้สึกกังวลอยู่เสมอก็คือปัญหาน้ำนมน้อย น้ำนมไม่ไหล ทำให้น้ำนมไม่พอ จนอาจจะทำให้ทารกได้รับน้ำนมไม่เต็มที่ ได้สารอาหารไม่ครบถ้วน อาจเสี่ยงที่จะทำให้ทารกไม่แข็งแรง และเติบโตไม่สมวัย
แต่ปัญหาน้ำนมน้อยเกิดจากอะไร มีวิธีเพิ่มน้ำนมแม่ได้อย่างไรบ้าง หรือคุณแม่ควรจะต้องกินอาหารบำรุงน้ำนมให้มากขึ้นหรือเปล่า บทความนี้จาก Enfa มีข้อมูลดี ๆ มาฝากคุณแม่ทุกคนค่ะ
คุณแม่หลายคนอาจจะเข้าใจว่า อาหารเพิ่มน้ำนมนี้จะต้องเป็นอาหารสูตรพิเศษสำหรับแม่ให้นมบุตรโดยเฉพาะ แต่ความจริงแล้ว อาหารกระตุ้นน้ำนมก็เป็นอาหารที่พบได้ในชีวิตประจำวันและกินกันโดยทั่วไปนั่นเอง โดยอาหารที่มีส่วนช่วยเพิ่มน้ำนมให้กับแม่ให้นมบุตร มีดังนี้
การกินผลไม้เป็นประจำ มีส่วนช่วยบรรเทาอาการท้องผูกหลังคลอด ซึ่งมักพบได้บ่อยในคุณแม่หลังคลอด และสารอาหารที่หลากหลายในผลไม้ ก็ยังมีส่วนช่วยเพิ่มความเข้มข้นและปริมาณของนมแม่ได้อีกด้วย ซึ่งผลไม้ที่เหมาะกับแม่ให้นมบุตรก็มีหลายชนิด เช่น แคนตาลูป แตงน้ำผึ้ง กล้วย มะม่วง แอปริคอต ลูกพรุน ส้ม ส้มโอ เป็นต้น
ผักอุดมไปด้วยวิตามินและสารต้านอนุมูลอิสระมากมาย การบริโภคผักในปริมาณที่เพียงพอจะช่วยให้ร่างกายของแม่ฟื้นตัวได้เร็ว และมีส่วนช่วยในการผลิตน้ำนม ซึ่งผักที่เหมาะกับแม่ให้นมบุตรก็มีหลายชนิด เช่น ผักโขม ผักใบเขียว เช่น คะน้าและกระหล่ำปลี แครอท มันฝรั่งหวาน ฟักทอง มะเขือเทศ พริกหวานสีแดง เป็นต้น
ธัญพืชมีสารอาหารที่หลากหลาย ทั้งโปรตีน วิตามิน และสารต้านอนุมูลอิสระ ซึ่งจะช่วยให้น้ำนมแม่เข้มข้นและมีปริมาณที่เพียงพอ ซึ่งธัญพืชที่เหมาะกับแม่ให้นมบุตรก็มีหลายชนิด เช่น ข้าวกล้อง ควินัว ขนมปังโฮลวีต ซีเรียลต่าง ๆ เป็นต้น
ผลิตภัณฑ์ที่ทำมาจากนมจะอุดมไปด้วยวิตามินดีและแคลเซียมสูง ซึ่งคุณแม่ควรได้รับอย่างเพียงพอและเหมาะสมตั้งแต่ตอนตั้งครรภ์และช่วงให้นมบุตร เช่น ชีส นมวัว โยเกิร์ต เป็นต้น
เป็นกลุ่มอาหารที่ให้โปรตีนสูง ซึ่งแม่ตั้งครรภ์และแม่หลังคลอดควรได้รับโปรตีนที่เพียงพอ เพื่อช่วยให้สามารถฟื้นตัวหลังคลอดได้ดี ช่วยให้กระดูกแข็งแรง และป้องกันโรคกระดูกพรุน ได้แก่ อาหารประเภทเนื้อสัตว์ไม่ติดมัน ไข่ ปลา
ก่อนที่เราจะไปพูดถึงอาหารเพิ่มน้ำนมแม่ เราควรมารู้กันก่อนว่า อาหารบำรุงนมนั้นควรจะเน้นไปที่สารอาหารกลุ่มใด เพื่อให้น้ำนมมีคุณภาพ และมีสารอาหารที่ดีต่อสุขภาพของแม่ และทารกที่กินนมแม่ โดยกลุ่มสารอาหารที่แม่ให้นมบุตรควรได้รับ มีดังนี้
เป็นสารอาหารที่จะส่งผ่านทางน้ำนมไปยังทารก และสารอาหารกลุ่มนี้มีส่วนช่วยเพิ่มความเข้มข้นและปริมาณของน้ำนมแม่
สารอาหารกลุ่มนี้จะไม่มีผลต่อความเข้มข้นและปริมาณของนมแม่ แต่จะมีผลต่อสุขภาพแม่โดยตรง ช่วยในการฟื้นตัวหลังคลอด
สำหรับคุณแม่ที่ต้องการจะหาเมนูเพิ่มน้ำนมที่อร่อย ดีต่อสุขภาพ และได้ประโยชน์ต่อการผลิตน้ำนม อาจลองทำเมนูเหล่านี้ในอาหารแต่ละมื้อได้
เนื่องจากในหัวปลีนั้นมีธาตุเหล็ก แคลเซียม และฟอสฟอรัสอยู่มาก จึงช่วยบำรุงน้ำนมคุณแม่ได้ดี ตัวอย่าง เมนูหัวปลีหลังคลอด เช่น ทอดมันหัวปลี ยำหัวปลี ต้มหัวปลี แกงเลียงหัวปลี เพราะหัวปลีมีธาตุเหล็กสูง และให้แคลเซียมสูง ทั้งยังอุดมไปด้วยสารต้านอนุมูลอิสระอีกหลายชนิด
เช่น แกงเลียง ฟักทองต้ม ฟักทองผัดไข่ เพราะฟักทองมีวิตามินเอสูง ช่วยบำรุงสุขภาพดวงตา ทั้งยังมีฟอสฟอรัสและเบต้าแคโรทีนที่ช่วยให้ระบบภูมิคุ้มกันแข็งแรงอีกด้วย
เป็นเมนูอาหารเรียกน้ำนมที่ทุกคนคุ้นเคย หาทานได้ง่าย และมีเมนูหลากหลาย เช่น น้ำขิง ปลากระพงผัดขิง ปลาช่อนผัดขิง ซุปขิง เพราะขิงเป็นพืชที่มีฤทธิ์ในการขับลมและช่วยย่อยได้ดี ช่วยลดความเสี่ยงของอาการท้องผูกหลังคลอดได้ และยังมีสารอาหารที่มีประโยชน์ต่อแม่และทารกอีกมากมาย เช่น มีโปรตีน ไขมัน แคลเซียม วิตามินเอ วิตามินบี1 และวิตามินบี2
เช่น มะละกอผัดไข่ แกงเหลืองมะละกอ แกงส้มมะละกอ เพราะมะละกอมีเอนไซม์ที่ดีต่อระบบภูมิคุ้มกันของแม่และทารก และมีไฟเบอร์สูง ช่วยในการขับถ่าย ลดความเสี่ยงของอาการท้องผูกหลังคลอด
เช่น กุยช่ายผัดตับ ขนมกุยช่าย ไขเจียวกุยช่าย ผัดกุยช่ายหมูสับ เพราะกุยช่ายมีฟอสฟอรัสสูง ช่วยบำรุงกระดูกให้แข็งแรง และดีต่อระบบไหลเวียนโลหิต มากไปกว่านั้น กุยช่ายยังมีส่วนช่วยในการบำรุงน้ำนม ช่วยให้น้ำนมมีกลิ่นฉุนน้อยลง
เมนูผัดไทยที่ทุกคนรู้จัก จริง ๆ แล้วส่วนที่จะช่วยเพิ่มน้ำนมได้ดีคือหัวปลีค่ะ ผัดไทยที่มีเครื่องเคียงเป็นหัวปลีสด ๆ หรือหัวปลีหั่นฝอย รับประทานกับขนมจีนน้ำพริก หัวปลีจะช่วยในการกระตุ้นร่างกายให้ผลิตน้ำนมเพิ่มได้เป็นอย่างดี
แม่หลายคนเลือกที่จะหาซื้อยาเร่งน้ำนม เพื่อช่วยเพิ่มน้ำนมให้เพียงพอต่อการเลี้ยงทารก โดยตัวยาที่เชื่อว่ามีสรรพคุณสร้างน้ำนมที่พบได้บ่อยก็คือ ยาดอมเพอริโดน (Domperidone) ซึ่งมีฤทธิ์ต้านการทำงานของสารโดปามีน (Dopamine Antagonist) และเมื่อสารโดปามีนในร่างกายลดลง ก็จะส่งผลให้ระดับของฮอร์โมนโปรแลคทินในกระแสเลือดเพิ่มขึ้น และไปกระตุ้นให้มีการผลิตน้ำนมเพิ่มขึ้น ซึ่งฟังดูแล้วน่าจะมีประโยชน์โดยตรงในการช่วยเพิ่มน้ำนมได้
แต่...ยาดอมเพอริโดนก็มีผลข้างเคียงต่อสุขภาพ เช่น ปากแห้ง ปวดท้อง ปวดหัว มีผื่นแพ้ มึนงง เกิดภาวะหัวใจเต้นผิดจังหวะ คุณแม่จึงไม่ควรหาซื้อยาดอมเพอริโดนมากินเองโดยไม่ผ่านความเห็นชอบจากแพทย์และเภสัชกร แม้ยาจะมีฤทธิ์ช่วยเพิ่มน้ำนมได้จริง แต่ควรได้รับความเห็นชอบจากแพทย์และเภสัชกรก่อน
สมุนไพรบางชนิดมีฤทธิ์ช่วยบำรุงร่างกาย และส่งผลดีต่อคุณภาพน้ำนมและปริมาณน้ำนมแม่ได้ แต่...ควรเป็นสมุนไพรที่เป็นผักและผลไม้จะดีกว่า เช่น กระเพราะ โหระพา ขิง ฟักทอง หัวปลี เพราะเป็นอาหารที่กินกันโดยทั่วไป มีคุณค่าทางโภชนาการ และไม่มีความเสี่ยงที่เป็นอันตรายต่อสุขภาพ
แต่ถ้าหากเป็นสมุนไพรที่เน้นสรรพคุณทางยามากกว่าสรรพคุณทางสารอาหาร เช่น สมุนไพรตระกูลว่านต่าง ๆ หรือสมุนไพรป่าต่าง ๆ คุณแม่ไม่ควรกินสมุนไพรเหล่านั้นสุ่มสี่สุ่มห้า เพราะสมุนไพรหลายร้อยชนิดที่ใช้งานกันอยู่ทั่วไปนั้น โดยมากแล้วไม่มีผลการวิจัยรับรองที่เพียงพอว่ามีปลอดภัยต่อแม่ตั้งครรภ์และแม่ให้นมบุตร
แม่ให้นมบุตรควรงดและหลีกเลี่ยงอาหารดังต่อไปนี้ เพราะเสี่ยงที่ทารกจะได้รับอันตรายและผลข้างเคียงจากอาหารเหล่านั้นผ่านทางน้ำนม
ในระยะ 6 เดือนแรก ทารกจะได้รับสารอาหารจากน้ำนมแม่เท่านั้น ไม่ได้สารอาหารจากอาหารชนิดอื่น โดยเฉพาะสารอาหารในน้ำนมเหลือง หรือน้ำนมระยะแรกที่จะไหลออกมา 1-3 วันแรกหลังคลอด ในน้ำนมเหลืองมีโปรตีนสำคัญอย่าง แลคโตเฟอร์ริน ที่ทำหน้าที่ต่อต้านเชื้อแบคทีเรีย ไวรัส และเชื้อรา จึงช่วยเสริมสร้างภูมิคุ้มกันให้ลูกน้อยได้ ดังนั้น คุณแม่ควรให้นมลูกทันทีหลังคลอด หรือเร็วที่สุดนั่นเอง
อาหารกระตุ้นน้ำนม มีอะไรบ้างแท้จริงแล้วอาหารกระตุ้นน้ำนม อาหารเรียกน้ำนม ก็คืออาหารที่เรากินกันทั่วไปในชีวิตประจำวันนี่แหละ ไม่ว่าจะเป็น
อาหารแม่ลูกอ่อนห้ามกิน มีอะไรบ้างแม่ให้นมบุตรควรงดและหลีกเลี่ยงอาหารดังต่อไปนี้ เพราะเสี่ยงที่ทารกจะได้รับอันตรายและผลข้างเคียงจากอาหารเหล่านั้นผ่านทางน้ำนม
ผลไม้เพิ่มน้ำนมมีอะไรบ้างผลไม้มีสารอาหารที่หลากหลาย และสารอาหารเหล่านั้นก็มีส่วนช่วยเพิ่มความเข้มข้นและปริมาณของนมแม่ได้อีกด้วย ซึ่งผลไม้ที่เหมาะกับแม่ให้นมบุตรก็มีหลายชนิด เช่น แคนตาลูป แตงน้ำผึ้ง กล้วย มะม่วง แอปริคอต ลูกพรุน ส้ม ส้มโอ
เครื่องดื่มบำรุงคุณแม่หลังคลอด ที่สามารถดื่มได้ มีอะไรบ้างคุณแม่หลายคนอาจจะพยายามหาเครื่องดื่มที่มีสรรพคุณเร่งน้ำนม หรืออาจมีเพื่อน ๆ ซื้อเครื่องดื่มบำรุงร่างกายมาเป็น ของเยี่ยมคุณแม่หลังคลอด
แต่แท้จริงแล้วเครื่องดื่มที่เหมาะกับแม่ให้นมบุตรที่สุดก็คือน้ำเปล่า ซึ่งควรจะดื่มน้ำให้เพียงพอ เพื่อป้องกันอาการขาดน้ำ และช่วยในการผลิตน้ำนมด้วย ส่วนเครื่องดื่มจำพวกคาเฟอีน เช่น ชา กาแฟ คุณแม่สามารถดื่มได้ แต่...ไม่ควรเกิน 2-3 ถ้วยต่อวัน หรือประมาณ 200-300 มิลลิกรัมต่อวัน
สมุนไพรบำรุงน้ำนม อันตรายไหมสมุนไพรที่เป็นผักหรือผลไม้ เช่น ฟักทอง หัวปลี กุยช่าย กระเพรา หรือโหระพา เป็นสมุนไพรที่มีสรรพคุณทางยาและคุณค่าทางอาหารสูง และมีส่วนช่วยในการบำรุงน้ำนมแม่
แต่...สมุนไพรป่าจำพวก ว่านต่าง ๆ รากไม้ต่าง ๆ หรือสมุนไพรที่มีชื่อแปลก ๆ ไม่ค่อยเป็นที่รู้จัก สมุนไพรเหล่านั้นไม่มีผลการวิจัยที่รองรับอย่างเพียงพอว่ามีความปลอดภัยต่อแม่ตั้งครรภ์และแม่ให้นมบุตร คุณแม่จึงไม่ควรกินสมุนไพรใดก็ตามสุ่มสี่สุ่มห้า โดยไม่ผ่านความเห็นชอบจากแพทย์และเภสัชกร เพราะอาจเสี่ยงต่อทารกในครรภ์และทารกที่กำลังกินนม
บทความแนะนำสำหรับคุณแม่หลังคลอด
Enfa สรุปให้ ท่านอนให้นมที่แม่และลูกนอนตะแคงหันหน้าเข้าหากัน (ท้องชนท้อง) เป็นท่าที่ช่วยให้คุณแ...
อ่านต่อ
Enfa สรุปให้ ยาประสะน้ำนม เป็นตำรับยาแผนไทยที่ใช้เพื่อกระตุ้นการหลั่งน้ำนมในคุณแม่หลังคลอด โดยใช...
อ่านต่อ
Enfa สรุปให้ เต้านมอักเสบ เกิดได้จากการติดเชื้อที่หัวนม หรืออาการท่อน้ำนมอุดตัน รวมถึงการให้นมลู...
อ่านต่อ
