ตลอด 40 สัปดาห์ที่คุณแม่ดูแลตัวเองและลูกน้อยในครรภ์อย่างเต็มที่ ได้เวลาคลอดเจ้าตัวเล็กกันแล้ว สำหรับคุณแม่ที่คลอดเองตามธรรมชาติ จะรับรู้การเจ็บท้องคลอดครั้งแรกนั้น รู้สึกเจ็บปวดมากแค่ไหน ลมเบ่งลูกเฮือกแรก จนสุดท้ายได้ยินเสียงร้องของลูกเป็นครั้งแรก หลังจากการเจ็บท้องมานานหลายชั่วโมง คุณแม่ผ่าคลอดเองก็เช่นกัน เสียงร้องจ้าของลูกที่ได้ยินครั้งแรก เป็นเสียงที่ไพเราะที่สุดเท่าที่เคยยินได้ นี่คือ ความรู้สึกแรกของการเป็นแม่ และตั้งแต่วินาทีนี้ไป ตำแหน่งและอาชีพแม่ จะไม่สามารถลาออกได้ ลาพักก็ไม่มี และแม่ก็จะเป็นแม่ของลูกไปจนวินาทีสุดท้ายของชีวิต
ขอแสดงความยินดีกับคุณแม่คนใหม่ เมื่อพยาบาลเอาลูกมาให้คุณแม่ได้สัมผัสโอบกอด ควรให้ลูกได้ดูดนมจากอกคุณแม่เลยทันที น้ำนมเหลืองจะมีสารอาหารที่มีคุณค่าต่อสมองและร่างกายของลูกน้อย เช่น ดีเอชเอและ MFGM และการให้ลูกดูดกระตุ้นทันที จะดีต่อการสร้างน้ำนมของคุณแม่ และอย่าลืมว่าเมื่อดีเอชเอในนมแม่ทำงานร่วมกับ MFGM เยื่อหุ้มอนุภาคไขมัน จะช่วยเพิ่มโอกาสการเชื่อมต่อเซลล์สมองของลูก และ MFGM ยังช่วยเสริมสร้างภูมิคุ้มกันให้กับลูกด้วย
ดูแลตัวเองสไตล์แม่หลังคลอดตามธรรมชาติ
-
เตรียมเต้านมให้พร้อม เพราะพยาบาลจะมาส่งลูกน้อยมาให้คุณแม่เพื่อดูดนมทันทีภายใน 1 ชั่วโมง
-
เพิ่มความสดชื่นให้ร่างกายได้ด้วยการอาบน้ำอุ่นๆ และสระผมได้เลย
-
หากเจ็บแผลฝีเย็บเวลานั่ง อาจใช้ห่วงยางมารองนั่งได้ เพื่อไม่ให้แผลกดทับจนรู้สึกเจ็บ
-
ใส่ผ้าอนามัยไว้ตลอดเพื่อรองรับน้ำคาวปลา ซึ่งจะหมดภายใน 3-4 สัปดาห์
-
ถ้าน้ำคาวปลามีกลิ่นเหม็นและสีแดงสดขึ้น มีไข้ ปวดท้อง อาจมีภาวะติดเชื้อ ให้รีบพบคุณหมอทันที
-
หลังคลอดควรกินอาหารที่ย่อยง่ายและมีกากใย เพื่อลดอาการท้องผูกและต้องเบ่งขับถ่ายแรง
-
ภายใน 4-6 สัปดาห์ คุณหมอจะนัดตรวจภายในเพื่อติดตามอาการต่างๆ
ดูแลตัวเองสไตล์แม่ผ่าคลอด
-
คุณแม่อาจจะรู้สึกมึนๆ งงๆ จากฤทธิ์ของยาชาบล็อกหลัง และร่างกายช่วงล่างจะยังคงขยับไม่ได้ เพราะฤทธิ์ยาชายังคงอยู่ จะใช้เวลาอีกประมาณหนึ่งวัน คุณแม่ถึงจะขยับขาได้
-
2-3 วันหลังผ่าคลอด ไม่ควรอาบน้ำ เพื่อป้องกันน้ำเข้าแผล เพราะอาจเสี่ยงที่เกิดการอักเสบจนติดเชื้อได้
-
ควรดูแลแผลให้แห้งตลอดเวลา และใส่ผ้ารัดหน้าท้อง เพื่อไม่ให้เจ็บแผลมากนัก
-
หากเจ็บแผล สามารถใช้ซองน้ำแข็งหรือเจลแช่เย็นประคบรอยแผลเพื่อลดอาการบวมได้ โดยประคบครั้งละไม่เกิน 2 นาที เพื่อป้องกันไม่ให้เลือดมาเลี้ยงแผลน้อย ซึ่งจะส่งผลให้แผลหายช้ากว่าปกติ
-
ห้ามยกของหนักในช่วง 6 สัปดาห์แรก
-
ไม่ควรขึ้นลงบันไดใน 3 เดือนแรก และระวังเวลาลุกนั่ง
-
แผลผ่าคลอดจะหายสนิทภายในระยะเวลา 6 สัปดาห์ หากใช้เวลานานกว่านั้น อาจปรึกษาคุณหมอได้
First Day-Night at Home : เมื่อคุณแม่กลับบ้านคืนแรกสู่เช้าวันแรก
หลังจากได้รับการแนะนำเรื่องการดูแลลูกน้อยจากพยาบาลห้องเนิร์สเซอรี่เป็นที่เรียบร้อย ได้เวลาคุณแม่กลับบ้านวันแรก คืนแรกมีแต่คนบอกว่า ‘หนัก’ คุณแม่และคุณพ่อมือใหม่จะพบกับอะไร และผ่านพ้นไปได้อย่างไร รศ.ดร.นพ. ดิฐกานต์ บริบูรณ์หิรัญสาร ภาควิชาสูติศาสตร์-นรีเวชวิทยา คณะแพทยศาสตร์ ศิริราชพยาบาล มหาวิทยาลัยมหิดล ได้มาให้คำแนะนำคุณพ่อคุณแม่มือใหม่ในเรื่องนี้
คืนแรกของสมาชิกใหม่
คุณแม่และคุณพ่อจะเริ่มงง และจับต้นชนปลายไม่ถูก เพราะเจ้าตัวเล็กอาจจะร้องไห้ไม่หยุด ไหนจะจำท่าอุ้มเข้าเต้าไม่ได้ เก้ๆ กังๆ กับการอุ้มเจ้าตัวเล็ก การกล่อมลูกให้หลับด้วยตัวเองทำไมยากจัง ไหนจะต้องตื่นทุกๆ 2 ชั่วโมงให้นมลูกและปั๊มนมอีก เดี๋ยวลูกก็ร้องอีก วนไปแบบนี้ทั้งคืน จนถึงเช้าวันใหม่ พ่อแม่มือใหม่ไม่ได้นอนกันล่ะค่ะ
เทคนิคการผ่านคืนและวันแรกไปให้ได้
-
ห่อตัวลูก และใช้จุกหลอกเวลานอนในช่วงแรกๆ เพื่อให้ลูกรู้สึกอุ่นใจ คลายการร้องกวน
-
ปรับอุณหภูมิห้องประมาณ 26 องศาเซลเซียส ให้ลูกรู้สึกอุ่นๆ ไม่เย็นจนเกินไป ลูกก็จะสบายตัวมากขึ้น
-
อุ้มลูกแนบอก โยกตัวเบาๆ และฮัมเพลงที่เคยร้องตอนท้อง วิธีนี้เป็นการปลอบประโลมลูกหลังจากการออกมาเผชิญโลกภายนอก
-
ใช้เสื้อคุณแม่ที่มีกลิ่นน้ำนม วางไว้ใกล้ๆ ลูก เพื่อให้ลูกได้กลิ่น ลูกจะรู้สึกมั่นใจว่าแม่อยู่ใกล้ๆ
-
ลูกหลับแม่ก็ต้องพักผ่อน เพื่อลดความเครียดจากการนอนไม่พอ อาจส่งผลต่อจิตใจของลูกได้
-
ให้คุณพ่อช่วยทำงานบ้าน ทำกับข้าว อาบน้ำและแต่งตัวลูก เพื่อให้คุณแม่ได้พักกายและใจ
-
มองหาความสุขในสิ่งเล็กๆ ที่อยู่รอบตัวให้เจอ แล้วคืนแรกวันแรกก็จะผ่านไปได้ด้วยดี
ขอเป็นกำลังใจให้คุณพ่อคุณแม่มือใหม่ผ่านแต่ละคืนและวันไปให้ได้ด้วยดีนะคะ