อุจจาระทารกแบบไหนผิดปกติ

The child's faeces is important. Because it indicates the child's health Postpartum feces have many colors and many characteristics. Therefore, mothers must pay attention and pay attention to various details. Of baby stools Because the feces that your baby releases are an indicator of your child's health Important if the child has health problems Will help mothers to take their children to the doctor for immediate treatment

Natural baby stools

 

• ถ่ายขี้เทา อุจจาระทารกหลังคลอดที่ถ่ายครั้งแรกจะเหนียว สีเขียวปนเทาหรือปนดำเรียกว่าขี้เทา ซึ่งเกิดจากการที่ลูกกลืนน้ำดี น้ำคร่ำ และสารคัดหลั่งในสำไส้ขณะที่อยู่ในครรภ์แม่ การถ่ายขี้เทาเป็นสิ่งปกติของอุจจารระทารก

• อุจจาระสีเหลืองทอง เมื่อทารกเริ่มดูดนมแม่ น้ำนมช่วงแรกจะเป็นหัวน้ำนมที่มีลักษณะเหลืองใส การดูดนมแม่บ่อยๆ ในวันแรกๆ จะช่วยให้ขับขี้เทาออกจนหมด จากนั้นลักษณะและสีของอุจจาระทารกจะเปลี่ยนไปเป็นเหลว สีน้ำตาลปนเขียว และจะเปลี่ยนสีอีกครั้งเป็นเหลืองทอง อุจจาระค่อนข้างเหลว แต่เนื้อจะละเอียดและนุ่ม

• ถ่ายบ่อย ช่วง 2-4 สัปดาห์แรก ทารกมักจะถ่ายอุจจาระทุกครั้งหลังกินนมแม่ โดยอุจจาระทารกค่อนข้างเหลวเป็นน้ำปนเนื้อ แต่น้ำกับเนื้อจะผสมเป็นเนื้อเดียวกัน มีปริมาณมากบ้างน้อยบ้าง และอาจถ่ายได้ถึง 8-10 ครั้งต่อวัน โดยไม่มีอาการผิดปกติอื่นๆ

• ถ่ายน้อยลง สัปดาห์ที่ 6 เป็นต้นไป ลำไส้ของทารกจะพัฒนาและดูดซึมดีขึ้นแล้ว สามารถย่อยนมแม่ได้หมด โดยไม่เหลือกากใยอาหาร ทารกจึงถ่ายน้อยลง อุจจาระทารกจะมีเนื้อมากขึ้น จากลักษณะเละเป็นโจ๊กกลายเป็นเหมือนยาสีฟันเหนียวๆ สีอาจจะมีตั้งแต่ สีเหลืองทองจนถึงสีออกเขียวปนเหลืองขึ้นกับอาหารที่แม่รับประทาน จำนวนครั้งจะลดลงเหลือวันละ 1-2 ครั้ง หรือบางครั้ง 2-3 วันจะถ่ายสักครั้ง หากอุจจาระทารกยังนิ่ม ถ่ายได้คล่องก็ไม่ถือว่าผิดปกติหรือท้องผูก

อุจจาระทารกแบบไหนผิดปกติ

• สีอุจจาระทารกต่อไปนี้ถือว่าผิดปกติ

   

  คุณแม่ควรหมั่นสังเกตและหากพบว่าอุจจาระลูกเข้าข่ายเหล่านี้ ควรรีบพาลูกไปหาคุณหมอหรือหาวิธีแก้ไข

  • อุจจาระสีขาวซีดเหมือนสีชอล์ก ไม่มีสีเหลืองปน ต้องรีบพาไปหาหมอเพื่อดูสาเหตุ เพราะอาจเป็นสาเหตุจากการทำงานที่ผิดปกติของตับหรือถุงน้ำดี

  • อุจจาระสีดำ ในช่วง 3 วันแรก การถ่ายอุจจาระสีที่ค่อนไปทางดำถือเป็นเรื่องปกติ (คือขี้เทา) แต่หลังจากนั้นการที่อุจจาระทารกกลับไปมีสีดำอีกอาจเกิดได้ถ้าทารกได้รับธาตุเหล็กเสริม เป็นต้น อย่างไรก็ตามควรปรึกษาแพทย์หากอุจจาระทารกมีสีดำเพื่อยืนยันหาสาเหตุอื่น ๆ

  • อุจจาระมีสีแดงสดปน บางครั้งอาหารที่มีสีแดง เช่น บีทรูท มะเขือเทศ แก้วมังกร อาจทำให้อุจจาระของลูกมีสีแดงได้ หากไม่แน่ใจว่าเป็นเลือด ควรพาลูกไปพบแพทย์ คุณแม่อาจดูเบื้องต้นว่าลูกดูซึม มีไข้หรือไม่ ซึ่งบ่งบอกถึงการติดเชื้อในระบบทางเดินอาหาร หรือดูว่ามีรอยฉีกที่ก้นหรือไม่ เพราะแผลที่ก้นทำให้มีเลือดปนออกมากับอุจจาระได้ นอกจากนี้การที่อุจจาระมีเลือดปนอาจเกิดจากการแพ้โปรตีนนมวัวได้

• ลักษณะอุจจาระแบบนี้ผิดปกติ

  • อุจจาระบ่อยและเหลว (เป็นน้ำไม่มีเนื้อปน) กว่าปกติ ถ้าอุจจาระทารกเหลวเป็นน้ำ ไม่มีเนื้อปนเลย และว่าลูกท้องเสีย ควรพาไปพบหมอ เพราะบางครั้งการอุจจาระบ่อยจนเกินไป อาจจะทำให้ร่างกายลูกขาดน้ำได้

  • อุจจาระมีกลิ่นเหม็น ร่วมกับท้องอืด อาจเกิดการติดเชื้อหรือแพ้อาหาร เช่น โปรตีนนมวัว (หากกินนมแม่อาจแพ้อาหารที่แม่รับประทานเช่น ชีส นมวัว โยเกิร์ต เป็นต้น)

  • อุจจาระมีเลือดปน หากเป็นเลือดลักษณะเป็นเส้นจางๆ เคลือบอุจจาระ ไม่ได้ปนมาในเนื้ออุจจาระ ส่วนใหญ่เกิดจากอุจจาระแข็งจากอาการท้องผูกครูดกับผนังลำไส้หรือรูทวาร ต้องรักษาอาการท้องผูก หากมีเลือดปนมาในเนื้ออุจจาระ อาจเกิดจากความผิดปกติที่โครงสร้างของลำไส้ การติดเชื้อที่ลำไส้อย่างรุนแรง หรืออื่นๆ ต้องรีบพาลูกไปพบคุณหมอ

  • อุจจาระมีมูกใสปน อาจเกิดจากการระคายเคืองที่ลำไส้ อาหารไม่ย่อย หรือเกิดอาการติดเชื้อ การแพ้อาหาร หรือมาจากน้ำมูกหรือเสมหะที่กลืนลงไปขณะลูกเป็นหวัด ต้องให้คุณหมอตรวจหาสาเหตุ

  • อุจจาระแข็ง หากลูกถ่ายยากและมีก้อนแข็งหรือเป็นเม็ดเล็กๆ แสดงว่าลูกท้องผูก ต้องหาทางแก้ไขก่อนที่จะเกิดอาการท้องผูกเรื้องรัง

คำถามเรื่องอุจจาระทารกที่พบบ่อย

• ลูกถ่ายเป็นสีเขียวผิดปกติมั้ย

  การถ่ายเป็นสีเขียวในทารกที่กินนมแม่เกิดจากอาหาร ผักใบเขียว น้ำผลไม้บางชนิด หรือวิตามินที่แม่กิน สีเขียวนี้จะผ่านนมแม่ไปยังลูก อาจจะทำให้สีอุจจาระทารกเปลี่ยนแปลงเป็นสีเขียวได้ หากลูกกินนมผง การอุจจาระเป็นสีเขียวอาจจากการที่เด็กได้รับธาตุเหล็กเสริม หรือเกิดจากนมที่กิน หากลูกอยู่ในวัยที่กินอาหารเสริมได้แล้ว การถ่ายเป็นสีเขียวอาจเกิดจากอาหารที่ลูกกิน เช่น ผักใบเขียว ซึ่งถือว่าเป็นเรื่องปกติ

• 2-3 วันถ่ายที ลูกท้องผูกหรือไม่

  จำนวนของการอุจจาระไม่ได้บอกว่าลูกท้องผูก เด็กบางคน 2-3 วันอาจจะถ่ายสักครั้ง แต่หากอุจจาระนิ่ม ถ่ายง่าย ก็ไม่ถือว่าท้องผูก สิ่งสำคัญคุณแม่ต้องดูลักษณะของอุจจาระลูกว่าแข็งทำให้ลูกถ่ายลำบาก ต้องออกแรงเบ่ง และมีเลือดปนออกมาหรือไม่

เหล่านี้คือคำถามส่วนหนึ่งเกี่ยวกับเรื่องอุจจาระและการขับถ่ายของลูก หากคุณแม่มีปัญหาเรื่องการขับถ่ายของลูก สามารถปรึกษาคุณหมอถึงแนวทางแก้ไขและการเลือกนมสูตรต่างๆ ที่เหมาะสมกับลูกน้อย ไม่ว่าจะเป็นนมสูตรย่อยง่าย ที่มีโปรตีนผ่านการย่อยบางส่วนและมีน้ำตาลแลคโตสต่ำกว่าปกติ ซึ่งสอดคล้องกับระบบการย่อยของลูกเพื่อแก้ไขปัญหานี้ (ในกรณีลูกมีอาการท้องเสีย ท้องอืด ไม่สบายท้อง ร้องกวน แหวะนม) หรือสูตรผสมใยอาหารที่ช่วยในการขับถ่าย อย่างเช่น พีดีเอ็กซ์ (PDX) และ กอส (GOS) ใยอาหารสุขภาพ ซึ่งเป็นอาหารของจุลินทรีย์ชนิดดีในลำไส้ จะช่วยปรับการทำงานของลำไส้ให้สมดุล (ในกรณีลูกมีอาการท้องผูก) อย่างไรก็ตามนมแม่ก็ยังดีและเหมาะกับทารกที่สุด นอกจากนี้ คุณแม่สามารถใช้โปรแกรมเช็กสุขภาพอุจจาระลูกน้อย และLive chat กับพยาบาลเพื่อปรึกษาเรื่องการขับถ่ายของลูกได้

ตรวจสอบข้อมูลโดย : ผศ.พญ.ดิษจี ลุมพิกานนท์
กุมารแพทย์ สาขาทารกแรกเกิดและปริกำเนิด
ภาควิชากุมารเวชศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์ วชิรพยาบาล