ตรวจสอบข้อมูลโดย : ผศ.พญ.ดิษจี ลุมพิกานนท์
กุมารแพทย์ สาขาทารกแรกเกิดและปริกำเนิด
ภาควิชากุมารเวชศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์ วชิรพยาบาล
เป็นอีกหนึ่งข้อสงสัยของคุณแม่มือใหม่ว่าควรให้นมลูกตามใจของลูก ลูกร้องหิวเมื่อไหร่ก็ให้ลูกกิน หรือให้ตามตารางที่กำหนดเวลาเป็นมื้อๆ ไว้ดี เรามาหาคำตอบกันค่ะ
ควรให้นมลูกบ่อยเท่าที่ลูกต้องการ
คุณแม่ควรให้นมลูกบ่อยเท่าที่เขาต้องการโดยเฉพาะลูกแรกเกิด คุณแม่ควรให้ลูกน้อยได้รับน้ำนมเหลืองในช่วง 3 วันแรกหลังคลอด เพราะน้ำนมเหลืองมี แลคโตเฟอร์ริน โปรตีนในนมแม่ที่จะพบได้มากที่สุดในน้ำนมเหลือง หรือน้ำนมระยะแรกที่จะไหลออกมาใน 1-3 วันแรกหลังคลอด ซึ่งทำหน้าที่ต่อต้านเชื้อแบคทีเรีย ไวรัส และเชื้อรา จึงช่วยส่งเสริมภูมิคุ้มกันให้ลูกน้อย เมื่อลูกน้อยต้องการทานนมเขาจะแสดงท่าทางให้รู้ว่าต้องการนม เช่น ขยับปากทำท่าดูด ส่ายหน้าหาหัวนม ฯลฯ แสดงว่าลูกต้องการที่จะดูดนมแล้ว คุณแม่จะสามารถเห็นกิริยาอาการเหล่านี้ได้ตั้งแต่ 30 นาทีก่อนที่ลูกจะเริ่มร้องไห้เพราะหิว เด็กแรกเกิดต้องการดูดนม 8-12 ครั้งในระยะเวลา 24 ชม
เมื่อเวลาผ่านไป ลูกต้องการดูดนมน้อยลงและดูดนมในเวลาสั้นลง ช่วงนี้ใช้เวลาประมาณ 6 สัปดาห์ ซึ่งเท่ากับระยะเวลาที่ร่างกายของคุณแม่จะฟื้นจากการคลอดลูกพอดี คุณแม่ควรให้ลูกดูดนมบ่อยและนานตามที่ลูกต้องการ ลูกจะแสดงให้เห็นเองว่าอิ่มแล้วโดยการคายหัวนม หรือลดแรงการดูดลงกลายเป็นแบบดูดเล่น ถึงตอนนี้คุณแม่ควรอุ้มลูกพาดบ่าให้เรอสักครั้งหนึ่ง จากนั้นก็ให้ลูกดูดนมอีกข้างหนึ่งถ้าลูกต้องการ ถ้าลูกไม่ต้องการดูดอีกก็ไม่ต้องกังวล เพราะไม่มีกฎตายตัวว่าจะต้องให้ลูกดูดนมทั้งสองเต้าทุกครั้ง หากลูกดูดข้างเดียวแล้วรู้สึกว่าพอ ครั้งต่อไป คุณแม่ก็เอานมอีกข้างให้ลูกดูดก่อน หรืออาจบีบหรือปั๊มน้ำนมข้างนั้นเก็บไว้
โดยทั่วไปแล้ว ลูกจะดูดนมทุก 2 หรือ 3 ชั่วโมง ครั้งละ 5 -15 นาที การให้ลูกดูดนมมากเท่าที่ลูกต้องการ ร่างกายคุณแม่ก็จะสร้างน้ำนมมากขึ้นตามความต้องการของลูก การสร้างน้ำนมใหม่โดยใช้เวลาประมาณ 30-45 นาที ซึ่งเพียงพอสำหรับการกินของลูกครั้งต่อไป การให้ลูกกินนมตามที่เขาต้องการจะทำให้ร่างกายคุณแม่สร้างน้ำนมใหม่อยู่เสมอ
-
ให้นมตามใจลูกจะทำให้ลูกเสียนิสัยจริงหรือ
ส่วนที่มีคำพูดว่าการให้นมตามความต้องการของลูกนั้น จะทำให้ลูกเสียนิสัย เป็นเด็กเอาแต่ใจตัวเอง จริงๆ แล้วเด็กทารกยังไม่รู้จักเอาแต่ใจตัวเอง เขารู้แต่ว่าเมื่อร่างกายบอกว่าหิว ก็จะร้องบอกความต้องการ จนกว่าลูกจะเรียนรู้ว่าเมื่อแกหิว ไม่นานก็จะได้รับการดูแลให้หายหิวนั่นแหละ ลูกถึงจะรู้จักรอคอย ไม่ร้องไห้ออกมา
การที่เด็กได้รับการตอบสนองให้ท้องอิ่มเมื่อหิว จะทำให้เขาเกิดความรู้สึกมั่นคง ปลอดภัยในจิตใจ อารมณ์ดี และไม่หงุดหงิดงอแงง่าย
-
ข้อควรระวังเมื่อให้นมตามใจลูก
ข้อควรระวังของการให้นมตามใจลูก คือคุณแม่ต้องแน่ใจว่าการร้องของลูกคือร้องเพราะหิว ไม่ใช่ร้องเพราะสาเหตุอื่น เพราะหากคุณแม่ให้นมลูกทุกครั้งที่ลูกร้องทั้งๆ ที่ไม่ใช่เพราะความหิว อาจจะทำให้ลูกได้รับนมเกินความต้องการจนเกิดภาวะการกินเกิน หรือ Overfeeding ได้
ให้นมลูกตามตารางทำได้มั้ย
การให้นมลูกตามตารางนั้นเกิดจากการที่คุณแม่ต้องฝึกลูกให้มีระเบียบตั้งแต่เล็ก แต่การฝึกให้ลูกทำกิจวัตรประจำวันเป็นเวลาสม่ำเสมออย่างการกินนม ควรฝึกอย่างเป็นธรรมชาติ ไม่ใช่ด้วยการบังคับหรือฝืนธรรมชาติ เช่น ลูกยังไม่หิวก็ให้กิน หรือลูกหิวแล้วแต่ไม่ให้กินเพราะยังไม่ถึงเวลาที่กำหนด เป็นต้น จะทำให้เครียดทั้งสองฝ่ายทั้งแม่ทั้งลูก
สิ่งที่เหมาะสมก็คือต้องดูความต้องการของลูกก่อน โดยเฉพาะลูกวัยทารก ไม่มีความจำเป็นต้องเร่งรีบฝึกลูก คุณแม่จะฝึกลูกได้สำเร็จก็ต่อเมื่อลูกรู้มั่นใจว่า เขาจะได้รับการตอบสนองตามความต้องการ เช่น เมื่อรู้สึกหิว คุณแม่ก็ให้เขากินนมจนอิ่ม หลังจากนั้นหากแม้ลูกต้องรอบ้าง เขาก็มั่นใจว่าอย่างไรเขาก็จะได้รับการตอบสนองอย่างแน่นอน เพราะฉะนั้น คุณแม่ควรตอบสนองลูกตามความต้องการของลูกอย่างสม่ำเสมอก่อนแล้วจึงค่อยๆ ปรับเวลา ยืดเวลาของการรอคอยออกไปทีละนิด ในที่สุดคุณก็จะฝึกลูกให้กินนมหรือแม้แต่กิจวัตรประจำวันอื่นๆ เป็นเวลาได้
-
ให้นมลูกตามตาราง ลูกกินนอนเป็นระบบจริงหรือ
การให้นมลูกตามตาราง ให้กินนมเป็นเวลาที่มีการแนะนำคือให้นมลูกห่างกันครั้งละประมาณ 3-4 ชั่วโมง ซึ่งเป็นระยะพอดีที่ระบบย่อยอาหารของลูกย่อยนมมื้อก่อนหมดและเริ่มหิวอีกครั้ง จะทำให้กลไกในร่างกายโดยเฉพาะการย่อยของลูกทำงานเป็นระบบระเบียบ และเมื่อลูกหิวก็จะดูดนมได้แรงได้มาก ช่วยกระตุ้นน้ำนมแม่ให้ไหลดีไปในตัว หลังจากนั้นลูกก็จะอิ่มสบายและหลับได้นาน ทำให้วงจรการกินการนอนของลูกเป็นระบบเป็นเวลาเร็วขึ้น
-
ข้อควรระวังเมื่อให้นมลูกตามตาราง
ข้อควรระวังของการให้นมตามตารางเวลาก็คือ ควรยืดหยุ่น ดูความเหมาะสม เพราะบางครั้งยังไม่ถึงเวลาที่กำหนดแต่ลูกร้องหิว เพราะกระเพาะลูกเล็กนิดเดียวและนมแม่ก็ย่อยเร็ว ลูกจึงหิวบ่อย แต่คุณแม่บางคนก็ไม่ให้ลูกกิน ปล่อยให้ลูกร้องไป หรือบางครั้งครบเวลาแล้วแต่ลูกยังไม่หิวก็บังคับให้ลูกกิน ซึ่งอย่างที่บอกว่าเป็นการฝืนธรรมชาติ คุณแม่จึงควรพิจารณาตามความเหมาะสมว่าลูกถึงวัยที่จะฝึกเรื่องนี้หรือยัง
มาถึงตรงนี้คุณแม่คงมีคำตอบให้ตัวเองแล้วว่าจะให้นมลูกตามใจหรือตามตารางดี เพื่อสิ่งที่ดีต่อตัวลูก
นมแม่ดีที่สุดต่อสมองเด็ก
เพราะมี MFGM เยื่อหุ้มอนุภาคไขมันในน้ำนม ช่วยให้เซลล์ไขมันคงรูปอยู่ได้ในน้ำนม MFGM ประกอบด้วยสารอาหารต่างๆ เช่น โปรตีนต่างๆ และไขมันเชิงซ้อน ซึ่งล้วนแต่เป็นสารที่มีประโยชน์ต่อร่างกายและสมองเด็ก และมีดีเอชเอ กรดไขมันที่ช่วยพัฒนาสมองเด็กนั่นเอง
