เพราะอาหารคือจุดเริ่มต้นของพัฒนาการด้านต่างๆ ของลูกทุกวัย สำหรับลูกน้อยวัย 1 ปี ถึง 3 ปีหรือวัยเตาะแตะนั้น คุณแม่อาจมีปัญหากับการกินของลูก เพราะลูกวัยนี้เริมปฏิเสธการกิน กินน้อยลง กินยาก คุณแม่ต้องยิ่งให้ความสำคัญกับคุณภาพของอาหารของลูก เรามีคำแนะนำในการจัดอาหารเด็ก 1 ขวบขึ้นไปแต่ละมื้อมาเป็นแนวทางให้คุณแม่เพื่อจะได้นำไปปรับใช้กับลูกค่ะ

สมัครเป็นสมาชิก Enfa Smart Club กับชมวันนี้ ลุ้นรับ MacBook Air

อาหารที่เด็ก 1 ขวบขึ้นไป ควรได้รับในแต่ละวันมีดังนี้

  • หมู่ที่ 1 ข้าว แป้ง

    มีสารอาหารคาร์โบไฮเดรตเป็นแหล่งอาหารสำคัญที่ให้พลังงาน ได้แก่ อาหารกลุ่มข้าวธัญพืช ก๋วยเตี๋ยว วุ้นเส้น เด็กควรได้รับข้าวขัดสีน้อย เช่น ข้าวกล้อง เพื่อให้ได้รับวิตามินและใยอาหาร ปริมาณวันละ 2-3 ทัพพี

  • หมู่ที่ 2 ผัก

    ให้วิตามินและเกลือแร่แก่ร่างกาย ช่วยให้ร่างกายแข็งแรง คือ ผักชนิดต่างๆ เช่น ตำลึง ผักบุ้ง ผักกาด ควรให้เด็กได้รับผักหลากหลายชนิดสีเขียว เหลือง ผักสุกวันละ 1-2 ทัพพี

  • หมู่ที่ 3 ผลไม้

    จะให้วิตามินและเกลือแร่ ช่วยทำให้ร่างกายแข็งแรง มีแรงต้านทานโรคและมีกากใยช่วยในการขับถ่าย ควรให้เด็กได้รับผลไม้ 2 -3 ชนิดต่อวัน เช่น กล้วย 1 ผล ส้ม 1 ผล ฝรั่งครึ่งผล มะละกอหั่นชิ้นพอคำ 6 ชิ้น

  • หมู่ที่ 4 โปรตีน

    แหล่งโปรตีนที่ดี ได้แก่ นม ไข่ เนื้อสัตว์ ซึ่งสามารถนำไปเสริมสร้างร่างกายให้เจริญเติบโต ในแต่ละวันควรให้เด็กได้รับนม 2-3 แก้ว/กล่อง ได้รับเนื้อสัตว์ เช่น ปลา เนื้อหมูหรือไก่ 3-4 ช้อนกินข้าว ได้รับไข่ 1 ฟอง

  • หมู่ที่ 5 ไขมัน น้ำมัน

    ให้พลังงานแก่ร่างกาย เด็กไม่ต้องการมาก จึงไม่ควรให้เด็กกินอาหารมันให้มากนัก

 
เมนูตัวอย่างสำหรับทารก 1 ขวบ
 

ตัวอย่างเมนูอาหารสำหรับเด็ก 1-3 ขวบใน 1 วัน

รายการอาหาร

เด็กอายุ 1ขวบ

เด็กอายุ 2 ขวบ

เด็กอายุ 3 ขวบ

มื้อเช้า

ข้าวต้มไก่

กล้วยไข่

ข้าวต้ม 1 ทัพพี

ไก่ 1½ ช้อนกินข้าว

1 ผล

ข้าวต้ม 1½ ทัพพี

ไก่ 2 ช้อนกินข้าว

1 ผล

ข้าวต้ม 1½ -2 ทัพพี

ไก่ 2 ช้อนกินข้าว

1 ผล

อาหารว่างเช้า

นมจืด

1 แก้ว/กล่อง

1 แก้ว/กล่อง

1 แก้ว /กล่อง

มื้อกลางวัน

ก๋วยเตี๋ยวราดหน้าทะเล

มะละกอ

เส้นใหญ่ ½ ทัพพี

กุ้ง + ปลาหมึก 2 ช้อน

ผักคะน้า + แครอท 3 ช้อน 4-6 ชิ้นคำ

เส้นใหญ่ 1 ทัพพี

กุ้ง + ปลาหมึก 3-4 ช้อน

ผักคะน้า + แครอท 3 ช้อน 4-6 ชิ้นคำ

เส้นใหญ่ 1-1½ ทัพพี

กุ้ง + ปลาหมึก 4 ช้อน

ผักคะน้า+แครอท 3-4 ช้อน 6 ชิ้นคำ

อาหารว่างบ่าย

น้ำผลไม้-ขนม

(หรือนมจืด-ขนม)

น้ำส้มคั้น - ขนมปังกรอบ 2-3 ชิ้น

น้ำส้มคั้น - ขนมปังกรอบ 2-3 ชิ้น

น้ำส้มคั้น - ขนมปังกรอบ 2-3 ชิ้น

มื้อเย็น

ข้าวสวย

แกงจืด

ผักกาดขาว

เต้าหู้ หมูสับ

ไข่ตุ๋น

ไอศกรีมนมสด

ข้าวขาวผสมข้าวกล้องนุ่มๆ ½ ทัพพี

แกงจืด 1 ถ้วย

ผักกาดขาว ½ ทัพพี

เต้าหู้ไข่ 1 ช้อน

หมูสับ 1 ช้อน

ไข่ 1 ฟอง

ไอศกรีม 1 ถ้วยเล็ก

ข้าวขาวผสมข้าวกล้องนุ่มๆ 1 ทัพพี

แกงจืด 1 ถ้วย

ผักกาดขาว 1 ทัพพี

เต้าหู้ไข่ 1 ช้อน

หมูสับ 1-2 ช้อน

ไข่ 1 ฟอง

ไอศกรีม 1 ถ้วยเล็ก

ข้าวขาวผสมข้าวกล้องนุ่มๆ 1-1½ ทัพพี

แกงจืด 1 ถ้วย

ผักกาดขาว 1 -1½ ทัพพี

เต้าหู้ไข่ 1 ช้อน

หมูสับ 2 ช้อน

ไข่ 1 ฟอง

ไอศกรีม 1 ถ้วยเล็ก

ก่อนนอน

นมจืด 

1 แก้ว/กล่อง

1 แก้ว/กล่อง

1 แก้ว/กล่อง

 

 
แผนภูมิอาหารเด็กอายุ 1 ปี / ตารางการให้อาหาร
 

เด็กวัยนี้ ‘นม’ ยังสำคัญอยู่

เราต่างทราบดีถึงความสำคัญของสารอาหารที่มีต่อร่างกายและสมองของเด็ก ลูกน้อยในวัยเตาะแตะนั้น พัฒนาการด้านต่างๆ กำลังเจริญเติบโตอย่างรุดหน้า สมองและร่างกายพัฒนาเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ ลูกจึงต้องการสารอาหารจำเป็นอย่างต่อเนื่อง เพราะการขาดสารอาหารนั้นส่งผลเสียต่อร่างกายและสมองของลูกวัยนี้เป็นอย่างมาก

แม้ว่าสารอาหารสำคัญทุกชนิด เด็กๆ สามารถได้รับจากการกินอาหาร 5 หมู่ในมื้อหลัก  แต่เพราะส่วนใหญ่เด็กวัยเตรียมอนุบาลมักจะมีปัญหาเรื่องการกินยาก กินน้อย เพราะห่วงเล่น โอกาสได้รับสารอาหารจำเป็นไม่เพียงพอต่อความต้องการของร่างกายและสมองจึงเกิดขึ้นได้ ‘นม’ จึงเป็นอาหารเสริมที่ดีให้ลูกได้

ลูกจึงควรได้กินนมเสริมมื้ออาหารดังตัวอย่างที่ได้นำเสนอข้างต้น ที่ได้จัดนมให้ลูกเป็นอาหารว่างเช้า อาหารว่างบ่าย และก่อนนอน เพื่อจะได้มั่นใจว่าลูกได้รับสารอาหารอย่างเพียงพอ โดยเฉพาะสารอาหารที่จำเป็นต่อการพัฒนาสมอง ซึ่งลูกวัยนี้คุณแม่สามารถให้ลูกดื่มได้ทั้งนมผงและนมกล่อง UHT ที่ต่างก็มีสารอาหารที่ช่วยพัฒนาสมอง อย่าง MFGM ซึ่งประกอบด้วยสารอาหารต่างๆ ที่พบในนมแม่ เช่น โปรตีนต่างๆ และไขมันเชิงซ้อน ซึ่งล้วนแล้วแต่เป็นสารที่มีประโยชน์ส่งผลดีต่อร่างกายและสมองเด็ก, ดีเอชเอ กรดไขมันไม่อิ่มตัวชนิดสายโซ่ยาว เป็นส่วนประกอบของเยื่อหุ้มสมองและจอประสาทตา

ที่สำคัญ จากงานวิจัยทางคลินิกพบว่า เด็กที่ได้รับ MFGM ร่วมกับดีเอชเอ มีระดับคะแนนพัฒนาการทางสติปัญญาสูงกว่าเด็กที่ได้รับดีเอชเอ เพียงอย่างเดียว นอกจากนั้นจากการทดลองในห้องปฏิบัติการ เพื่อศึกษาการทำงานของ MFGM พบว่า เมื่อใช้สารอาหาร MFGM ทำงานร่วมกับดีเอชเอ ที่เวลา 21 วัน จะช่วยเพิ่มโอกาสการเชื่อมต่อเซลล์สมองมากกว่าการใช้ดีเอชเอ เพียงอย่างเดียว* คุณแม่จึงสามารถมั่นใจได้ว่าลูกน้อยจะได้รับสารอาหารพัฒนาสมองอย่างแน่นอนค่ะ

นอกจากนี้ การเสริมสร้างภูมิคุ้มกันของลูกให้แข็งแรงเป็นอีกสิ่งสำคัญ และ MFGM ช่วยในเรื่องนี้ได้ จากการศึกษาพบว่าโปรตีนบางชนิดใน MFGM มีส่วนช่วยในการเสริมสร้างภูมิคุ้มกันของร่างกายและระบบการป้องกันการติดเชื้อจากไวรัสและแบคทีเรีย ช่วยให้ร่างกายเด็กต่อสู้กับการติดเชื้อได้ เช่น มีการศึกษาพบว่า MFGM ช่วยลดความเสี่ยงในการเกิดภาวะหูชั้นกลางอักเสบเฉียบพลัน** รวมทั้งลดการติดเชื้อของทางเดินหายใจส่วนบนและภูมิแพ้ในเด็ก***

ถึงตอนนี้คุณแม่คงแนวทางในการจัดอาหารเด็ก 1 ขวบขึ้นไปให้ลูกได้แล้ว คุณแม่สามารถนำแนวทางนี้ไปปรับใช้กับอาหารชนิดอื่นๆ ได้ ขอให้มีอาหารครบ 5 หมู่และมีนมเป็นอาหารเสริมระหว่างมื้อนะคะ

 

References:
* NeuroProof report for Mead Johnson Nutrition Veereman-Wauters G, Staelens S, Rombaut R, et al. Milk fat globule membrane (INPULSE) enriched formula milk decreases febrile episodes and may improve behavioral regulation in young children. Nutrition. 2012;28:749-752.
** Timby N et al.Pediatr Gastroenterol Nutr.2013;60:384-389
*** Birch EE et al.J Nutr.2010;156 (6):902-906

 

ไขรหัสลับ MFGM สารอาหารสำคัญที่พบในนมแม่ ซึ่งจะช่วยส่งเสริมพัฒนาการทางสมอง และเสริมสร้างภูมิคุ้มกันให้เขาแข็งแรง