ตอนนี้ลูกคุณแม่ยังดูดนมจากขวดอยู่หรือเปล่าคะ หากลูกยังเลิกขวดนมไม่ได้ คงต้องหันมาแก้ไขเพื่อให้ลูกเลิกขวดนมอย่างจริงจังแล้วค่ะ ซึ่งการฝึกลูกใช้หลอดดูดนมจากขวดเป็นหนึ่งในวิธีเลิกขวดนมค่ะ
วิธีฝึกลูกใช้หลอดดูดนม
ตามปกติที่ผ่านมา เมื่อกินนมเด็กจะชินกับการดื่มนมจากขวดหรือแก้ว อาจไม่เคยดูดนมจากหลอด อยากชวนคุณแม่มาฝึกลูกดูดนมหรือน้ำจากหลอดกันค่ะ เพราะเมื่ออายุ 1 ขวบขึ้นไป ลูกสามารถกินนม UHT แบบกล่องได้แล้ว การใช้หลอดดูดจะสะดวก ที่สำคัญวิธีนี้จะช่วยให้เด็กที่ยังเลิกขวดไม่ได้และไม่ชอบกินนมจากแก้ว มีทางเลือกในการกินนมค่ะ
-
เอาหลอดเจาะลงไปในกล่องนม แล้วส่งปลายหลอดอีกข้างให้ลูกงับ พอลูกงับเข้าปากไปคุณแม่ค่อย ๆ บีบกล่องนมให้นมขึ้นไปตามหลอดนั้นเข้าปากลูกให้ลูกรู้รสชาติ
-
ในตอนแรก ๆ อาจใช้เป็นน้ำผลไม้ก่อน เพราะมีรสชาติอร่อย ลูกจะชอบและมีแรงจูงใจที่จะกินได้ดีกว่า ทำบ่อยๆ ลูกจะเริ่มเรียนรู้ว่าต้องดูดจึงจะมีน้ำออกมาจากหลอดนี้
-
ช่วงแรกที่ฝึกดูดหลอด ลูกอาจมีสำลักบ้างให้พักแล้วลองใหม่ หรือเปลี่ยนขนาดหลอดให้เล็กลง เช่น หลอดนมเปรี้ยว ทำไปเรื่อยๆ ประมาณ 2-3 สัปดาห์ลูกก็จะดูดหลอดได้
-
หากยังไม่ได้ผล ลองให้ลูกค่อย ๆ เรียนรู้หรือทำความรู้จักกับหลอดก่อน โดยให้คุณแม่เอาหลอดจุ่มลงไปในน้ำผลไม้ แล้วเอานิ้วอุดไว้ข้างหนึ่งไม่ให้น้ำไหลออกจากหลอด จากนั้นเอาปลายอีกข้างส่งเข้าปากลูก แล้วค่อย ๆปล่อยนิ้วให้น้ำผลไม้ไหลเข้าปากลูก ทำบ่อย ๆ ลูกก็จะสามารถดูดน้ำผลไม้นั้นจากหลอดได้ และดูดนมจากหลอดได้ในที่สุด เมื่อลูกดูดหลอดได้ ก็เลิกขวดนมได้ง่ายขึ้น
เมื่อลูกยังเลิกขวดนมไม่ได้
กุมารแพทย์แนะนำว่าเด็กเตาะแตะวัย 1ขวบขึ้นไป เป็นวัยที่ถึงเวลาจะต้องเลิกดูดนมจากขวดได้แล้ว เพราะหากปล่อยให้ดูดนมจากขวดต่อไปเรื่อยๆ ลูกอาจมีปัญหาเกี่ยวกับสุขภาพฟัน เช่น ฟันเก หรือฟันผุตามมา และยังทำให้ลูกติดขวดนมจนทำให้เลิกดูดนมจากขวดได้ยากขึ้นไปอีก
วิธีให้ลูกเลิกขวดนม
-
เลิกการดูดขวดนมเลย
วิธีนี้เป็นการหักดิบ คือให้ลูกกินนมจากแก้วหรือดูดด้วยหลอดแทนไปเลย ในช่วงแรก ๆ ลูกอาจไม่ยอมรับพาลให้ไม่ยอมกินนมหรือกินนมได้น้อย คุณแม่เองต้องใจแข็ง พยายามพูดปลอบโยนให้เขาลอง โดยใส่นมในแก้ว วางไว้ให้ลูกพร้อมของว่าง ก่อนที่ลูกจะร้องหาขวด เมื่อหิวลูกจะค่อยๆ ยอมกินนมจากแก้วได้ และลูกจะเลิกดูดขวดนมได้ในเวลาประมาณ 3 วัน
-
ใช้แก้วดื่มนมในเวลากลางวัน
คือการลดปริมาณการดูดขวดของลูกให้น้อยลง โดยเปลี่ยนทีละมื้อทุกๆ 2-5 วัน พบว่ามื้อที่เลิกยากที่สุดจะเป็นมื้อก่อนนอนที่ลูกจะงอแง อยากดูดขวดเพื่อกล่อมตัวเอง จึงอาจจะให้ลูกดูดนมจากขวดในตอนกลางคืนก่อนจะนอนเท่านั้น แล้วเมื่อเขาเริ่มคุ้นกับการกินนมจากแก้วหรือหลอดแล้วก็ค่อยๆ เลิกมื้อนี้ด้วย
-
ลดความสำคัญของขวดลง
อาจเริ่มจากดื่มนมจากแก้ว อาบน้ำ แปรงฟัน อ่านนิทานก่อนนอน ถ้าลูกไม่ร้องขอขวดนมก็ไม่ต้องเสนอให้ หากลูกร้องขอขวดนม ให้น้ำใส่แก้วแทนพร้อมกับยืนยันว่าตอนนี้กินนมไม่ได้แล้ว เพราะลูกแปรงฟันแล้ว ถ้ายังงอแง นอนไม่หลับ มักเกิดจากการที่เด็กติดการดูดขวด แต่คุณแม่ไม่ต้องกลัวว่าลูกจะหิว เพราะได้ดื่มนมก่อนแปรงฟันแล้ว อาจให้ดูดขวดน้ำเปล่าแทนไปก่อน แล้วค่อยๆเปลี่ยนจุกขวดให้รูเล็กลงเพื่อทำให้ดูดยากขึ้น
-
หาสิ่งอื่นทดแทน
บางครั้งลูกดูดนมเพื่อความเพลิดเพลิน โดยเฉพาะก่อนนอน การหาสิ่งของอื่นๆ เช่น ตุ๊กตา ผ้าห่มนิ่มๆ มาให้ลูกจับแทนขวดนมเวลาเข้านอนมักช่วยลดความหงุดหงิด กังวลได้อีกทางหนึ่ง
-
เก็บขวดนมให้พ้นสายตาลูก
เวลาลูกคิดถึงขวดนมขึ้นมา ก็ให้เบี่ยงเบนความสนใจไปที่อย่างอื่นแทน เช่น ชวนเล่นกันเพื่อให้ลูกผ่อนคลาย แต่ลูกไม่ยอมจริงๆ ให้ใจแข็ง ปล่อยให้ลูกลูกร้องไห้ได้สัก 10 นาที ลูกจะค่อยๆ สงบลงได้
-
ให้รางวัลลูก
เมื่อลูกเริ่มหยุดกินนมจากขวดได้ 1-2 มื้อ ให้คุณแม่ก็ปรบมือชมลูกว่าเก่ง หรือให้รางวัลเป็นของเล่นที่ลูกอยากได้ก็ได้ เพื่อเป็นกำลังใจให้ลูกเลิกขวดนมให้ได้สำเร็จ
นมแบบไหนเหมาะกับลูก 1 ขวบปีแรก
ลูกวัย 1 ขวบขึ้นไปนั้นกำลังเรียนรู้โลกรอบตัว จึงควรได้รับสารอาหารเพื่อพัฒนาสมองอย่างต่อเนื่อง โดยเฉพาะจากนม ซึ่งลูกวัยนี้สามารถกินได้ทั้งนมผงและนม UHT คุณแม่จึงควรเลือกนมผงและนม UHT ที่มีสารอาหารเพื่อพัฒนาสมองอย่าง MFGM ซึ่งประกอบด้วยสารอาหารต่างๆ ที่พบในนมแม่ เช่น โปรตีนต่างๆ และไขมันเชิงซ้อน ซึ่งล้วนแล้วแต่เป็นสารที่มีประโยชน์ส่งผลดีต่อร่างกายและสมองเด็ก, ดีเอชเอ กรดไขมันไม่อิ่มตัวชนิดสายโซ่ยาว ที่พบมากในสมองและจอประสาทตา
มีงานวิจัยทางคลินิกพบว่า เด็กที่ได้รับ MFGM ร่วมกับดีเอชเอ มีระดับคะแนนพัฒนาการทางสติปัญญาสูงกว่าเด็กที่ได้รับดีเอชเอ เพียงอย่างเดียว นอกจากนั้นจากการทดลองในห้องปฏิบัติการ เพื่อศึกษาการทำงานของ MFGM พบว่า เมื่อใช้สารอาหาร MFGM ทำงานร่วมกับดีเอชเอ ที่เวลา 21 วัน จะช่วยเพิ่มโอกาสการเชื่อมต่อเซลล์สมองมากกว่าการใช้ดีเอชเอเพียงอย่างเดียว นอกจากนี้ งานวิจัยยังพบว่า MFGM จะช่วยให้เด็กสามารถควบคุมพฤติกรรม ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของพัฒนาการทางอารมณ์ของเขาได้*
ขอเน้นย้ำกับคุณแม่อีกครั้งว่า ควรให้ความสำคัญกับการฝึกลูกดูดนมจากหลอดเพื่อจะได้แก้ไขปัญหาลูกเลิกขวดนมไม่ได้ เพราะปัญหาลูกติดขวดนมจะนำมาซึ่งปัญหาอื่นๆ อีกหลายอย่างนั่นเองค่ะ
*Reference: NeuroProof report for Mead Johnson Nutrition Veereman-Wauters G, Staelens S, Rombaut R, et al. Milk fat globule membrane (INPULSE) enriched formula milk decreases febrile episodes and may improve behavioral regulation in young children. Nutrition. 2012;28:749-752.
